YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/9754
KARAR NO : 2014/11281
KARAR TARİHİ : 20.10.2014
MAHKEMESİ : Antalya 4. Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 05/12/2013
NUMARASI : 2013/67-2013/1515
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Uyuşmazlık kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Davacı vekili aylık kira bedelinin 13/02/2012 tarihinden itibaren 3000 TL olarak tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı davanın reddini savunmuştur. Mahkemece aylık kira bedelinin 13/02/2012 tarihinden itibaren 2340 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında imzalanan 13.02.2009 başlangıç tarihli ve 3 yıl süreli yazılı kira sözleşmesinin varlığı hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Mahkemece bilirkişi heyetinden rapor alınmıştır. Bilirkişi kurulu taşınmazın boş olarak kiraya verilmesi halinde aylık kira bedelinin net 2600 TL olacağını belirtmişlerdir.
Şartlar değişmediği ve özel nedenlerin varlığı iddia ve ispat edilmediği sürece, kira sözleşmesinde olağan rayice uygun olarak kararlaştırılan kira parasına, Toptan Eşya Fiyat Endeksinin (%65 ile sınırlı olarak) 3 yıl için (ard arda 3 defa) artırımı esas alınarak bulunacak kira parasının o dönemin hak ve nesafet kurallarına uygun ve aşırı olmayan bir kira parası olduğu ilke olarak kabul edilmeli ve ona göre uygulama yapılmalıdır. Üç yıldan sonra ise, taşınmazın boş olarak yeniden kiralanması halinde getirebileceği kira parası bilirkişi marifetiyle belirlenerek, hakimce bu miktar gözönünde bulundurulup hak ve nesafete uygun aşırı olmayan bir kira parası takdir edilmelidir.
Kira parasının bir bölümünün stopaj, fon kesintileri adı altında vergi dairelerine kiracı tarafından ödenmesi, kiraya verenin gelir vergisi yükümlülüğüne ait ve vergi yasalarınca düzenlenen bir konudur. Doğrudan taşınmazın kullanımından doğan masraf kalemlerinden olmayan vergi, kira tesbitinde bir unsur olarak dikkate alınmayacağından fon ve vergi stopajı düşülerek kira parası tesbit edilemez.
Somut olayda, tespiti istenilen dönem, akdin kurulmasından itibaren ki 3. dönem olup, bir önceki dönem kirasına endeks tatbik edilmek suretiyle kira parasının tespiti cihetine gidilmesi gerekecektir. Öyle ise mahkemece, yukarıdaki ilke ve esaslar gözetilerek, tespiti istenilen dönemin endeks dönemi olduğu kabul edilerek, buna göre brüt kira bedelinin tespiti gerekirken, bilirkişi raporu esas alınarak özel nedenlerin varlığı iddia ve ispat edilmediği halde endeks üzerinde artış uygulanmak suretiyle net kira parasının tespiti doğru olmamıştır.
Kabule göre de; uygulamada aylık kira parasının tespiti halinde aylık kira farkı üzerinden harç alınması gerektiği, bu davada kira sözleşmesi ve talep uyarınca aylık kira bedelinin tespit edildiği, bu durumda aylık kira farkı üzerinden harç hesap edilmesi gerektiği gözetilmeksizin yıllık kira parası üzerinden harç hesaplanması ve vekalet ücretinin karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 9 madde hükmü gereğince kabul edilen yıllık kira farkı üzerinden davacı yararına, davada talep edilen kira bedeli ile hüküm altına alınan kira bedeli farkının bir yıllık tutarı üzerinden davalı yararına vekalet ücreti hesaplanması gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
Hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 20/10/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.