YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/11268
KARAR NO : 2015/8540
KARAR TARİHİ : 15.10.2015
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmesi üzerine hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesinde, müvekkiline ait taşınmazın 01.09.2005 başlangıç tarihli 5 yıl süreli kira sözleşmesiyle yıllık 17.000 Euro bedelle davalıya kiralandığını tarafların bu 5 yıl için kiraya artırım öngörmediklerini, davalının 5 yıllık süre sona erince sözleşmedeki opsiyon hakkını kullanarak sözleşmeyi aynı şart ve bedelle 01.09.2015 tarihine kadar uzattığını, müvekkilinin yaptığı şifahi görüşmelerde kira parasının artırımını talep etmiş ise de sonuç alamadığını emsal taşınmazların yıllık kira bedelinin 96.000 TL olduğunu, sözleşmedeki çıkar dengesinin müvekkili bakımından katlanılamayacak derecede bozulduğunu, belirterek 01.09.2012 tarihinden itibaren yıllık net kira bedelinin 30.000 Euro (68.640 TL) olarak uyarlanmasına ve tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili ise kira parasının döviz olarak belirlenmesine muvafakatı olmadığını, döviz kuru artışına paralel olarak kira bedelinin de arttığını, yıllık peşin ödenen kiranın günün koşullarına uygun olduğunu, talep edilen kiranın fahiş olduğunu, kira parasından bir miktar indirim yapılarak hak ve nesafete uygun kira parasına hükmedilmesi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda bilirkişi raporunda belirlenen yıllık kira bedelinden %5 oranında hak ve nesafet indirimi uygulanmak suretiyle 01.09.2012-01.09.2013 kira dönemi için yıllık kira bedelinin 58.140,00 TL olarak tespitine karar verilmiştir.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 345. maddesinde “Kira bedelinin belirlenmesine ilişkin dava her zaman açılabilir. Ancak, bu dava, yeni dönemin başlangıcından en geç otuz gün önceki bir tarihte açıldığı ya da kiraya veren tarafından bu süre içinde kira bedelinin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bildirimde bulunulmuş olması koşuluyla, izleyen yeni kira dönemi sonuna kadar açıldığı takdirde, mahkemece belirlenecek kira bedeli, bu yeni kira döneminin başlangıcından itibaren kiracıyı bağlar. Sözleşmede yeni kira döneminde kira bedelinin artırılacağına ilişkin bir hüküm varsa, yeni kira döneminin sonuna kadar açılacak davada mahkemece belirlenecek kira bedeli de, bu yeni dönemin başlangıcından itibaren geçerli olur.” hükmüne yer verilmiştir. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, TBK’nun 345 maddesi bu tarihten sonra açılacak kira bedelinin tespiti istemlerinde uygulanır.
Olayımıza gelince; Taraflar arasında 01.09.2005 başlangıç tarihli 5 yıl süreli kira sözleşmesine ilişkin uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinin 4. Maddesinde yıllık kira bedelinin net 17.000 Euro karşılığı TL olduğu yıllık kira bedelinin peşin olarak ödeneceği, müteakip yıllar kira bedelinin sabit kalacağı kararlaştırılmıştır. Taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesinde artış hükmüne yer verilmemiştir. Bu durumda davacının 01.09.2012 tarihinden itibaren kira bedelinin tespitini talep edebilmesi için, davanın bu dönemin başlangıcından en geç otuz gün önceki bir tarihte açılması ya da kiraya veren tarafından bu süre içinde kira bedelinin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bildirimde bulunulmuş olması gerekir. Taraflar arasındaki kira sözleşmesinde artış şartı bulunmadığına ve süresinde gönderilmiş ihtarname veya açılmış dava da olmadığına göre 31.08.2012 tarihinde açılan dava ile 01.09.2012-01.09.2013 kira dönemi için yıllık kira bedelinin tespitine karar verilemez. Ancak yargılama sırasında yeni dönemin başladığı da göz önünde bulundurularak, mahkemece bir sonraki dönem için (01.09.2013-01.09.2014) kira bedelinin tespitini isteyip istemediği hususunun davacı taraftan sorularak, istemesi halinde bir sonraki dönem için kira parasının tespitine karar verilmesi aksi halde davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru değildir.
Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalının sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 15.10.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.