YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/14026
KARAR NO : 2013/15914
KARAR TARİHİ : 26.11.2013
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Menfi tespit
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı menfi tespit davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davacı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davacı vekili Av…. geldi. Hazır bulunanın sözlü beyanı dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, davacı kiracı tarafından davalı kiraya veren aleyhine açılan menfi tespit ve kira sözleşmesinin sona erdiğinin tespiti istemlerine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmesi üzerine hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili, dava dilekçesinde, davacı ile davalılardan … arasında düzenlenen 01.08.2005 başlangıç tarihli ve beş yıl süreli kira sözleşmesi ile davalılara ait … … Çarşı’da bulunan 41, 42 ve 43 nolu meskenlerin aylık 2.700 USD bedelle kiralanmış olduğunu, davacının 2006 yılının Ağustos ayına kadar kira bedellerini düzenli bir şekilde ödediğini, davalı … ile davacı şirket ortağı ve yetkili temsilcisi …’nın anlaşarak 2006 Ağustos – 2007 Mart dönemi kira bedelleriyle birlikte, 2005, 2006 ve 2007 yıllarına ait stopaj bedelleri ve icra takibindeki avukatlık ücreti, icar masrafı, aidat gideri, hafriyat harcamaları için tüm alacak – borç ilişkisi kapatılacak şekilde …’nın keşidecisi olduğu toplam bedeli 76.428 USD olan 11.10.2006 tanzim tarihli 6 adet sıralı senedin davalıya verildiğini,senetlerin 5 tanesinin ödenerek taşınmazın 2007 Mart ayına kadar olan kira borcunun kapatıldığını, kira sözleşmesinin tarafların anlaşması ile 2007 yılının Şubat ayında son bulduğunu ve taşınmazın tahliye edildiğini, bu yerin 3. Kişiye kiralandığını, davalıların … 2. İcra Müdürlüğü’ nün 2009/40097 Esas sayılı dosyası ile başlattıkları icra takibinde takip konusu yapılan alacağın mükerrer olarak tahsilinin istenildiğini, davacı şirket yetkilisi …’nın kiraya veren …’e verilen senetlerin de tahsilde tekerrür olacak şekilde takibe konu edildiğini belirterek kira sözleşmesinin 2007 yılının Şubat ayında son bulduğunun tespiti ile … 2. İcra Müdürlüğü’nün 2009/40097 Esas sayılı takibin öncelikle tedbiren durdurulmasına, fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak davacının borcu bulunmadığının tespitine, % 40 kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılar vekili, cevap dilekçesinde, aylık kira bedelinin 2.700 USD değil, 6.700 USD olduğunu, davacının kira paralarını süresinde ödememesi üzerine davacıya 09.05.2006 ve 16.08.2006 tarihli ihtarlar gönderildiğini, davacının 2006 yılından 2007 Mart ayına kadarki ödenmeyen kira paraları,
Aidatlar, hafriyat kaldırılmasından kaynaklanan alacak ve takip dosyaları nedeniyle yapılan masraflar toplamı için davacı şirket temsilcisinin 6 adet senet (17.428 USD bedelli) verdiğini ancak bu senetler davacıya iade edildiğinden ödenmediğini, davacının ödemediği aidatlar nedeniyle davalı hakkında takip yapıldığını, takip konusu aidatların davalı tarafından ödendiğini (4.600 USD), ayrıca takip konusu yapılmayan davacının ödemediği diğer aidatların da davalı tarafından ödendiğini (1.837 USD), davacı ile davalı … arasında imzalanan 19.03.2007 tarihli protokol ile 2007 yılının 4-5 ve 6. ayları kira paralarının 7.000 USD’den ödeneceği hususunda anlaşıldığını, davacının taşınmazı 5 yıllık kira süresi dolmadan Ekim ayı içinde tahliye etmesi üzerine kiralananın ancak 2007 yılının Kasım ayında yeniden kiraya verilebildiğini, davacının verdiği senetlerin en azından Kasım ayına kadarki doğmuş 28.000 USD kira ve sair borçları kapsamı içine aldığının kabulü gerektiğini, taşınmazın Şubat ayında tahliye edilmediğini ,davacının davalıya vermiş olduğu senetlerden sadece 13.06.2007 ve 13.07.2007 tarihli senetlerin ödendiğini, diğer senetlerin protesto olduğunu belirterek davanın reddine, davacının % 40 icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini savunmuştur. Mahkemece, taraflarca kira bedelinin 6.700 USD olarak tadil edildiği ve kira sözleşmesinin geçerliliği nedeniyle % 5 oranındaki artışla bu bedelin yıl sonunda 7.000 USD olarak kabul edilmesi gerekeceği, davacının iddiasının aksine taşınmazın 2007 yılının Ekim-Kasım döneminde tahliye edildiği, bu tahliyenin ardından taşınmazın bir başka şirkete kiraya verildiği, davacının davada usulüne uygun biçimde tahliye süresini ispat edemediği, anahtarın kiraya verene teslim edildiğinin ispat yükünün davacıda olduğunu, davacının iddiasının aksine, mükerrer bir tahsilattan söz edilemeyeceği, dolayısıyla erken fesih sebebi ile tazminat hakkı kazanan davalının var olan kira alacakları da dahil icra takibine geçmesi bakımından yasal koşulların davada gerçekleştiği, davada davacının davalıya borçlu olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacının, dava dışı … ile düzenlenen 01.08.2005 başlangıç tarihli ve beş yıl süreli kira sözleşmesi ile … … Çarşı’da bulunan 41, 42 ve 43 nolu meskenleri aylık 2.700 USD bedelle kiraladığı ve dava dışı … ile davalılar arasında tahsis hakkı ve sözleşme devrine ilişkin protokol düzenlendiği, davacı ile davalılar arasında 19.03.2007 tarihli protokol düzenlendiği hususlarında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı kiracı kira sözleşmesinin 2007 Şubat ayında son bulduğunu ve taşınmazın bu tarihte tahliye edildiğini savunmakta, davalılar ise usulüne uygun anahtar teslimi olmadığını belirterek tahliye tarihini kabul etmemektedir. Ancak, davalılar tarafından davacı kiracı hakkında … 2. İcra Müdürlüğü’nün 2009/ 40097 Esas sayılı dosyasında 12.11.2009 tarihli takip talebi ile 2006 yılının Şubat ayı ila 2007 yılının Ocak ayı arasındaki ödenmeyen toplam 110.358 TL kira alacağının tahsili talep edilmiş,ödeme emrinin tebliği üzerine borçlu kiracının takibe itiraz etmediği görülmüştür. Davacı borçlu, iş bu davada dava dilekçesinde açıkça … 2. İcra Müdürlüğü’nün 2009/40097 Esas sayılı dosyasında başlatılan takip nedeniyle borçlu olmadığının tespitini istemiş, bu icra dosyasında takip konusu yapılan ayların ise davacı kiracının bildirdiği tahliye tarihinden önceki aylar olduğu görülmüştür. Bu durumda, davacı kiracı hakkında davalılar tarafından … 2. İcra Müdürlüğü’nün 2009/ 40097 Esas sayılı dosyasında başlatılan takip nedeniyle ve bu takip talebinde talep edilen aylar kira paraları itibariyle kiracının borçlu olup olmadığı araştırılıp, varsa ödemeler mahsup edilerek sonucuna
göre bir karar verilmesi gerekmektedir. Bu nedenle mahkemece … 2. İcra Müdürlüğü’nün 2009/40097 Esas sayılı dosyasında takip konusu yapılan aylara ait kira paralarının ödenip ödenmediği üzerinde durularak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken davacının talebi dışına çıkılarak sair alacak ve borçların bu davada incelenmesi, takip konusu yapılmayan aylar kira paralarının, aidatlarının ya da erken tahliyeye ilişkin kiraya verenin alacaklarının varlığından söz edilerek muğlak bir ifade ile davacı kiracının kiraya verene borçlu olduğu kabul edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, Yargıtay duruşması için kendisini vekille temsil ettiren davacı yararına takdir olunan 990.- TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 26.11.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.