YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/11874
KARAR NO : 2013/13932
KARAR TARİHİ : 10.10.2013
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Menfi tespit
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı menfi tespit davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, kira alacağının tahsili için başlatılan icra takipleri nedeni ile borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmesi üzerine hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkilinin … Köyü kireçli mevkii …/… adresindeki işyerini 01/03/2009 tarihli yazılı sözleşme ile kiraladığını, kira bedellerini davalıya ödediğini, takip konusu dönem için sadece 2030 TL borçlu olduğunu, davalının aynı yer için 3 ayrı icra takibi yaptığını, … İcra Müdürlüğünün 2009/5034 sayılı dosyasında 01/03/2009 tarihli sözleşmeye istinaden 10.000 TL kira bedeli istendiğini halbuki müvekkilinin 7970 TL ödeme yaptığını, … icra müdürlüğünün 2009/5033 ve 5032 sayılı dosyasında sözlü kira akdi adı altında kira alacağı talep edildiğini, taraflar arasında başka kira akdi bulunmadığını bu nedenle borcu da bulunmadığını, belirterek … İcra Müdürlüğünün 2009/5032 ve 5033 sayılı dosyalarında borçlu olmadığının tespitine ve 5034 sayılı dosyada sadece 2030 TL borçlu bulunduğunun bunun dışında borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili ise davacının müvekkiline ait 3 ayrı binayı kiraladığını sadece işyeri olarak kullanacağı 400 m2 lik binaya yazılı kira sözleşmesi yapıldığını diğer iki binayı ise sözlü olarak depo binası ve işyeri müdürünün kalması için mesken olarak kiraladığını, yazılı kira sözleşmesi ile kiralanan işyeri binasının aylık kirasının 2000 TL Depo binasının aylık kirasının 2000 TL ve meskenin aylık kirasının ise 200 TL olduğunu, davacının kira akitlerine itiraz etmediğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece davacının … İcra Müdürlüğü’nün 2009/5032 Esas ve 2009/5033 Esas Sayılı dosyaları yönünden borçlu bulunmadığının tespitine ilişkin talebinin reddine, … İcra Müdürlüğünün 2009/5034 Esas sayılı dosyası yönünden 2.500 TL borçlu bulunduğunun tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmesi üzerine hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında çekişmesiz olan 01/03/2009 başlangıç tarihli 3 yıl süreli aylık 2000 TL bedelli kira sözleşmesi ile … Köyü kireçli mevkii 16/2 adresindeki taşınmaz imalathane olarak kullanılmak üzere davacı kiracı tarafından kiralanmıştır. Davalı kiralayan tarafından 21/10/2009 tarihinde … İcra Müdürlüğünde başlatılan 2009/5032 sayılı takip dosyasında sözlü kira akdine dayanılarak aylık 200 TL den Mart-Ekim 2009 arası 8 aylık kira
alacağı olarak 1600 TL nin, 2009/5033 sayılı dosyasında sözlü kira akdine dayanılarak aylık 2000 TL den Mart-Ekim 2009 arası 8 aylık kira alacağı olarak 16000 TL nin, 2009/5034 sayılı takip dosyasında ise 01/03/2009 tarihli yazılı kira akdine dayanılarak aylık 2000 TL den Haziran-Ekim 2009 arası 5 aylık kira alacağı 10.000 TL nin tahsili istenmiştir. Ödeme emrinin davacı kiracıya tebliği üzerine davacı takiplere aynı içerikli dilekçeleri ile süresinde itiraz ederek borcu kabul etmediğini, aynı yerle ilgili 3 ayrı kira ücreti talep edildiğini belirtmiştir.
Kira ilişkisinin varlığını ve kira bedelinin miktarını ispat yükü kiralayana; kira bedelini ödediğini ispat yükü ise kiracıya aittir. Eldeki dava icra mahkemesinde görülen itirazın kaldırılması davası olmayıp borçlunun itiraz dilekçeleri içeriğinde de sözlü kira akitlerinin kabul edildiğine dair bir ifade bulunmamaktadır. Davalı tarafından sözlü kira akitlerine dayanılarak başlatılan icra takiplerindeki kira ilişkisine davacı tarafından karşı çıkıldığına göre davalı kiralayan, taraflar arasında kira ilişkisi bulunduğunu, kira miktar ve alacağını kanıtlamakla yükümlüdür. Yıllık kira miktarı dikkate alındığında sözlü kira ilişkisi tanık beyanı ile kanıtlanamaz ancak davalı vekili cevap dilekçesinde açıkça yemin deliline dayanmış olduğundan davalı vekiline yemin teklif etme hakkı da hatırlatılarak hasıl olacak sonuca göre davaya esas teşkil Beykoz İcra Müdürlüğü’nün 2009/5032 Esas ve 2009/5033 Esas sayılı dosyaları yönünden bir karar verilmesi gerekirken borcun ödenmediği gerekçesi ile yazılı şekilde istemin reddine karar verilmesi doğru değildir.
Öte yandan davacı kiracı tarafından kiralanan taşınmazın kira bedellerine karşılık banka hesabına yapılan ödemelerden ayrıca 3 adet çek verildiği ve kira bedellerinin çekle ödendiği belirtilmiş ise de taraflar arasındaki yazılı kira sözleşmesinde kira bedelinin çekle ödeneceğine dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Davacının bir kısım kira bedelinin çekle ödendiği savunması davalı tarafından kabul edilmediğinden bu şekilde kira bedellerinin ödenip ödenmediği hususunda davacı vekiline davalıya yemin teklif etme hakkı hatırlatılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 10.10.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.