YARGITAY KARARI
DAİRE : 6. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/11536
KARAR NO : 2013/14064
KARAR TARİHİ : 22.10.2013
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Birleşen … AHM.nin …/… E-…/… K.Sayılı Dosyada
Birleşen … AHM.nin …/… E-…/… K.Sayılı Dosyada
Birleşen … AHM.nin …/… E-…/… K.Sayılı Dosyada
DAVA TÜRÜ : Müdahalenin Meni-Tahliye-Tazminat
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı müdahalenin meni, tahliye ve tazminat davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davacı-karşı davalı ve davalı-karşı davacı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davacı vekili Av. … ve davalı vekili Av. … geldiler. Hazır bulunanların sözlü beyanları dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Asıl dava, kiralayan tarafından açılan müdahalenin önlenmesi ve tahliye istemine ilişkindir. Birleşen 2010/74 (2009/83) esas sayılı dava, davacı kiracı tarafından açılan taahhütnamenin geçersizliğinin tespiti, maddi ve manevi tazminat, intifa hakkı tesisi, kira sözleşmesine müdahale, cezai şart bedelinin indirimi, birleşen 2010/41 esas sayılı dava, davacı kiralayan tarafından açılan cezai şart alacağı,birleşen 2010/81 esas sayılı dava, davacı kiracı tarafından açılan kar mahrumiyetinden kaynaklanan tazminat ve kiralanana yapılan imalat bedellerinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir. Mahkemece, asıl davanın kabulüne, müdahalenin men’ine, birleşen 2010/81 esas sayılı davada, davanın kısmen kabulüne, kiracı tarafından yapılan faydalı ve zaruri masraf bedeli 496.315,60 TL’nin davalı kiralayandan tahsiline, davacı kiracının kar mahrumiyeti ve diğer taleplerinin reddine, birleşen 2010/41 esas sayılı davada, kiralayanın açtığı cezai şarttan oluşan alacak isteminin reddine, birleşen 2010/74 esas sayılı davada maddi ve manevi tazminat istemlerinin reddine karar verilmesi üzerine hüküm davacı-davalı kiralayan ve davalı-davacı kiracı vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına göre asıl davada (2010/40 esas sayılı) davalı, birleşen 2010/74 (2009/83) esas sayılı davada davacı olan kiracı vekilinin hükme yönelik temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Birleşen 2010/41 esas sayılı davada davacı kiralayan vekilinin cezai şart isteminin reddine ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Davacı kiraya veren … vekili dava dilekçesinde,davacıya ait … parsel sayılı taşınmazın 2886 sayılı devlet ihale kanunu kapsamında akaryakıt ve LPG istasyonu yapılmak üzere ihale ile davalıya kiralandığını,davalının akaryakıt istasyonunun sözleşmede belirtilen tarihte ve verilen ek süreye rağmen şartnameye uygun olarak bitirip faaliyete geçirmediğini, taraflar arasında düzenlenen 30 Temmuz 2008 tarih ve 496 yevmiyeli … Noterliğince tanzim edilen taahhütname ve davalının … Belediyesine verdiği 16/07/2009 tarihli taahhütnamesi uyarınca sözleşmeye uymadığı taktirde 100.000 TL cezai şart bedeli ödemeyi kabul ettiğini, davalının sözleşmeye riayet etmemesi sebebi ile davacı tarafından sözleşmenin feshedilerek 100.000 TL cezai şart bedelinin ödenmesinin ihtar edildiğini,ancak ödenmediğini belirterek sözleşmede ve taahhütnamede ödenmesi kararlaştırılmış olan 100.000 TL’nin 31 Temmuz 2009 tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, 30.07.2008 tarihli kira sözleşmesi ile taahhütnamelerin hükümsüz olduğunu, tahliye taahhüdü ve cezai şartın aynı belgede düzenlenemeyeceğini,cezai şart bedelinin fahiş olduğunu ,kira sözleşmesinin feshinin haksız olduğunu belirterek davanın reddini savunmuş,mahkemece davacı kiracının Belediye’ye müracaat ederken inşaatın bitirildiğini gösteren belgeler, iş yeri açma ve ruhsatları ile yönetmenliğin örnek 2 de belirttiği belgeleri eklemeyerek kusurlu olsa da, inşaat işinin savsaklama veya sürüncemede bırakma gibi davranışlarının tespit edilmediği, işi ciddiye alarak istasyonu bitirmeye çalıştığı bu çalışmasına rağmen bitiremediği anlaşılmıştır gerekçesiyle istemin reddine karar verilmiştir.
Taraflar arasında 2886 sayılı yasa kapsamında yapılan ihale sonucu 30.07.2008 tarihli ve 15 yıl süreli kira sözleşmesi ile davacıya ait taşınmazda akaryakıt ve LPG istasyonu yapılmasının kararlaştırıldığı, ihale şartnamesinin 8.maddesinde ve … noterliğince düzenlenen 30.07.2008 tarihli taahhütnamede kiracının “… akaryakıt ve LPG istasyonunu ihale tarihi olan 18.7.2008 tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde faaliyete geçireceği,bu süre içinde istasyonun tamamen bitirilmediği takdirde … Belediyesine 100.000 TL ödeneceği…” kararlaştırılmıştır. Davalı kiracı, Belediye tarafından verilen ek süreye rağmen akaryakıt ve LPG istasyonunu faaliyete geçirememiş, inşaatı bitirememiştir. Bu durumda Belediyenin sözleşmeyi feshi haklı fesih olup, kira şartnamesi ve 30.07.2008 tarihli taahhüt gereğince davalı kiracıdan cezai şart bedelinin tahsilini istemesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Mahkemece, dava tarihinde yürürlükte bulunan Borçlar Kanun’unun 161 ve 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunun 182/son maddeleri üzerinde durularak cezai şart bedelinin tahsiline karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile istemin reddine karar verilmesi doğru değildir.
3-Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına göre, birleşen 2010/81 esas sayılı davada davacı kiracının kar mahrumiyeti ve diğer taleplerin reddine ilişkin hükme yönelik temyiz itirazları yerinde değildir.
4-Birleşen 2010/81 esas sayılı davada davalı kiralayanın davacı kiracının kiralanana yaptığı imalat bedellerinin tahsiline ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarına gelince:
Taraflar arasında uyuşmazlık konusu olmayan 2886 sayılı yasa kapsamında yapılan ihale sonucu imzalanan 30.07.2008 tarihli ve 15 yıl süreli kira sözleşmesinin 6.maddesinde “… kira müddeti boyunca yapılması gerekli tamir ve tadilat masraflarının kiracıya ait olduğu, yapılacak olan bu masraflar nedeniyle kiracı kiraya verenden herhangi bir talepte bulunamayacağı….”kararlaştırılmıştır. Kira sözleşmesinin 15.maddesi ile 11.07.2008 tarihli hususi şartname yükümlülüklerinin de kabul edildiği kararlaştırılmış olup kira sözleşmesinin ekindeki hususi şartnamenin 7.maddesinde “…15 yıllık kira süresinin bitiminde istasyon üzerindeki tüm ekipmanlarıyla birlikte belediyeye terk edileceği…” düzenlenmiştir. Bu düzenlemeler geçerlidir ve kiracıyı bağlar. Ayrıca davacı kiracı 16.07.2009 tarihli taahhütnamede de “…sözleşmede ve ihale şartnamesinde belirtilen işleri 17.08.2009 tarihine kadar bitirmeyi aksi halde o tarihe kadar yapılacak tüm yatırımları her hangi bir istemde bulunmaksızın belediyeye terk etmeyi” taahhüt etmiştir. Tüm bu belgelerdeki kiracı taahhütleri karşısında davacı kiracının kiralanana yaptığı imalat bedellerini davalı belediyeden tahsiline ilişkin talebi yerinde değildir. Mahkemece kiracı tarafından yapılan imalat bedellerine ilişkin istemin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile istemin kabulüne karar verilmesi doğru değildir.
SONUÇ;Yukarıda 1 nolu bentte yazılı nedenlerle asıl davada (2010/40) ve birleşen 2010/74 esas sayılı davada verilen hükümlerin ONANMASINA, 2 nolu bentte yazılı nedenlerle birleşen 2010/41 esas sayılı davada verilen hükmün BOZULMASINA, 3 ve 4 nolu bentte yazılı nedenlerle birleşen 2010/81 esas sayılı davada verilen hükmün imalat bedelinin tahsiline ilişkin kısmının BOZULMASINA, Yargıtay duruşması için kendisini vekil ile temsil ettiren davacı-karşı davalı kiralayan yararına takdir olunan 990 TL vekalet ücretinin davalı-karşı davacıdan alınıp davacı-karşı davalıya verilmesine ve onanan kısım için aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalı-karşı davacıdan alınmasına, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz eden davacı-karşı davalıya iadesine, 22.10.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.