YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/6838
KARAR NO : 2023/12627
KARAR TARİHİ : 18.12.2023
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/90 Esas, 2023/193 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İdil Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/221 Esas, 2021/599 Karar
Taraflar arasındaki 2942 … Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 … Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemi davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Şırnak ili, İdil ilçesi, … köyü 21 parsel … taşınmazda davacı adına olan tapu kaydına davalı idarenin talebi üzerine 2942 … Kanun’un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince şerh konulduğunu, müvekkilinin mülkiyet hakkını kısıtlayan, yasal şartları taşımayan, usulsüz ve hatalı olarak konulan bu şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının açmış olduğu davanın mesnetsiz ve hukuka aykırı olduğunu, taşınmaza kamu hizmetine mahsus olmak üzere şerh konulduğunu, kamulaştırma bedel tespit ve tescil davasının açıldığını, tespit edilen bedellerin taşınmaz maliklerine ödendiğini ya da bankaya bloke edildiğini, izah edilen nedenlerle hukuktan yoksun davanın reddi ile yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kararıyla; davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmaza kamu hizmetine mahsus olmak üzere şerh konulduğunu, kamulaştırma bedel tespit ve tescil davası açıldığını, hükmen tescil işlemlerine ait giderlerin yatırılmaması nedeniyle doğabilecek sıkıntıların aşılabilmesi için şerh konulduğunu, idarenin kusuru bulunmadığını, şerhin resen terkini yükümlülüğü bulunan tapu idaresince gerekli işlemlerin yapılmadığını, husumetin tapu idaresine yöneltilmesi gerektiğini, usul kanunda öngörülen bazı konularda hakimlere resen araştırma … tanındığı halde mahkemece usule aykırı olarak kanunların tanımış olduğu bu hakkın kullanılmasından imtina edildiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 2942 … Kanun’un 31/b maddesi uyarınca taşınmazın devrini engelleyecek şekilde, davalı idarenin yazısı üzerine konulmuş olan “satılamaz” şerhinin yer alması ve davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararı bulunması nedeniyle İlk Derece Mahkemesince şerhin terkinine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği, aynı bölgeden intikal eden ve eldeki dava dosyası ile aynı nitelikte olduğu anlaşılan dosyalar birlikte gözetildiğinde karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 22 nci maddesi uyarınca uyuşmazlığın seri dava niteliğinde olduğu kabul edilerek davacı taraf lehine hükmedilecek vekâlet ücreti hakkında bu kapsamda değerlendirme yapılması gerekir ise de davalı idarece bu hususun istinaf sebebi olarak ileri sürülmediği ve istinaf sebepleriyle bağlılık ilkesi dikkate alınarak vekâlet ücreti yönünden inceleme yapılmamış davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki 2942 … Kanun’un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 … Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 … Kanun’un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 … Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 … Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.