YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/6551
KARAR NO : 2023/12164
KARAR TARİHİ : 11.12.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/595 Esas, 2023/133 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 … Kanun’la değişik 2942 … Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 … Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkinine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Sinop ili, … ilçesi, … köyü 150 ada 140 parsel … taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın daha önce kesin karar ile yola terkin edildiğini, halen de yol olarak göründüğünü bu nedenle bu yönde konusuz olan davanın kesin hüküm de dikkate alınarak reddine karar verilmesini, taşınmazın kamulaştırma bedeli belirlenirken Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin ve … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin %400 oranında objektif değer artışı uygulanmasına yönelik kararlarının dikkate alınmasını, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davacı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 18.11.2020 tarihli ve 2019/190 Esas, 2020/352 Karar … kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 28.01.2021 tarihli ve 2021/110 Esas, 2021/174 Karar … kararı ile istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; arazi niteliğindeki dava konusu taşınmaza net geliri esas alınarak bilimsel yolla değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmediği, ancak aynı taşınmaza ilişkin, aynı kamulaştırma kapsamında davacı idare tarafından Sinop 1. Asliye Hukuk Mahkemesine 2018/378 Esas … dosyası üzerinden açılan bedel tespit ve tescil davası neticesinde, bozma sonrası tespit edilen fark bedel yasal süre içinde depo edilmediğinden davanın reddine ve bozma öncesi tespit edilen 102.858,10 TL’nin ise davalı tarafından davacı idareye iadesine karar verildiği ve kararın 09.04.2019 tarihinde kesinleştiğinin anlaşıldığı, hükme esas alınan bilirkişi raporunda tespit edilen 296.220,58 TL bedelden Sinop 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/378 Esas, 2019/67 Karar … kararı ile davacı idareye iadesine karar verilen 102.858,10 TL mahsup edilmek suretiyle kalan fark bedel depo edilmiş ise de 102.858,10 TL’nin davacı idareye iade edilip edilmediği araştırılmadan bu bedelin mahsup edilmesi doğru görülmediğinden bahisle Bölge Adliye Mahkemesinin esastan ret kararı kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için %400 objektif değer artışı uygulanmasının yerinde olmadığını, ilçe tarım verileri getirtilip incelenmeden masrafın brüt gelirin 1/3’ü olarak alınmasının hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için belirlenen kamulaştırma bedelinin düşük olduğunu, dava konusu taşınmaz kamulaştırmadan önce 299 parsel olup kamulaştırma işlemi ile 150 ada 139 ve 140 parsel … taşınmazlara ifraz olduğunu, arta kalan 139 parselin yüzölçümü 3741,03 m² olup bu alan yönünden değer azalışı verilmediğini, 261.943,51 TL’ye faiz işletilmesi gerekirken 193.362,48 TL’ye faiz işletilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 … Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 … Kanun’un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararlarının bozulması 6100 … Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
11.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.