YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/5879
KARAR NO : 2023/7382
KARAR TARİHİ : 18.09.2023

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/1513 Esas, 2022/1580 Karar

I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Develi Sulh Hukuk Mahkemesinin 30.12.2009 Tarihli ve 2008/407 Esas, 2009/805 Karar Sayılı Kararı
Kısıtlanması talep edilen … Develi ilçesi, Yeniköy Köyü nüfusuna kayıtlı olup Cumhuriyet Mah. Güralp Sok. No:12/1 Kozan/Adana adresinde oturduğu ve kısıtlının yerleşim yerinin değiştirilmesine ilişkin vesayet makamı izninin bulunmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.

B. Kozan Sulh Hukuk Mahkemesinin 30.06.2011 Tarihli ve 2010/25 Esas, 2011/796 Karar Sayılı Kararı
Kısıtlı … , 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 405 inci maddesi gereğince kısıtlanmış ve kendisine …’nin vasi olarak atanmasına karar verilmiştir.

Kısıtlı tarafından karara itiraz edilmiş olup Koza 1. Asliye Hukuk Mahkemesince 24.08.2011 tarihli kararıyla kısıtlıya vasi tayininin Adli Tıp Kurumu raporu ile sabit olduğu, kısıtlıya atanacak herhangi bir akrabasının ilçe sınırları içerisinde bulunmaması ve herhangi bir vasi adayı ismi bildirmemesi nedeni ile vasinin ve kısıtlının itirazlarının reddine karar verilmiştir.

Kararın temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 2. Hukuk Dairesince 11.09.2012 tarihli ve 2011/22642 Esas, 2012/20754 Karar sayılı ilamıyla “Denetim makamı olarak Asliye Hukuk Mahkemesi kısıtlılığın esasına ilişkin kararı inceleyemeyeceği, bu kararın temyiz mahkemesinin görevine giren bir konu olduğu, Asliye Hukuk Mahkemesinin vasi tayinine ilişkin kararın yerinde olduğu veya olmadığına ilişkin kararın usul ve yasaya aykırı olduğu, bu nedenle Kozan Asliye Hukuk Mahkemesinin kısıtlama kararının yerinde olduğu yönündeki kararına ilişkin temyiz itirazları bakımından bozularak kaldırılmasına , kısıtlanmanın esasına ilişkin kısıtlının temyizinin incelenmesinde ise; dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre kısıtlananın, yerinde bulunmayan temyiz isteğinin reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün onanmasına, vasinin şahsına yönelik temyizin incelenmesine gelince de; Asliye Hukuk Mahkemesinin denetim makamı olarak verdiği ret kararın; atanan vasinin çekilme sebebinin yerinde görülmediği ve vasinin şahsına itirazın reddine ilişkin olup kesin olduğu, bu yönlerden temyiz dilekçelerinin reddine karar vermek gerektiğine” karar verilmiştir.

Kısıtlı, 02.02.2015 tarihli dilekçesinde tedavi olduğu, rahatsızlığının kalmadığı, bu nedenle kısıtlılığının kaldırılmasına karar verilmesi isteminde bulunmuştur.

Mahkemece 16.03.2016 tarihli ek kararıyla kısıtlının adresinin Yeniköy Mahallesi, Yeniköy Küme Evleri, No:124 Develi/Kayseri olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.

C. Develi Sulh Hukuk Mahkemesinin 04.05.2016 Tarihli ve 2016/353 Esas, 2016/323 Karar Sayılı Kararı
… 10.07.2008 Tarihli ve 2008/909 sayılı yazılarıyla kısıtlı adayının akıl sağlığının yerinde olup olmadığı ve vesayet altına alınıp alınmayacağı husunda ihbarda bulunulmuştur.

Mahkemece, Kozan Sulh Hukuk Mahkemesinin 30.06.2011 tarihli ve 2010/25 Esas 2011/796 Karar sayılı ilamı ile …’in kısıtlanmasına ve kendisine …’nin de vasi olarak tayinine karar verilmiş olduğu gerekçesiyle mahkemece bu hususta karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

Mahkemece 30.12.2016 tarihli ek kararıyla; kısıtlının yerleşim yerinin … Mah. … Sok. No 3/2 Melikgazi/Kayseri olduğu ve hükümlünün yerleşim yerini değiştirdiğine ilişkin dosyada herhangi bir bilgi bulunmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.

D. Kayseri 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 03.02.2017 Tarihli ve 2017/168 Esas, 2017/188 Karar Sayılı Kararı
Kısıtlı …’in Kozan Sulh Hukuk Mahkemesince kısıtlanarak kendisine vasi atandığı ve vesayet makamı olan Kozan Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından kısıtlının adres değişikliğine izin verilmediği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.

Develi Sulh Hukuk ve Kayseri 3. Sulh Hukuk Mahkemelerinin karşılıklı yetkisizlik kararları üzerine yargı yerinin belirlenmesi için dosya Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesine gönderilmiş ve Dairece 24.04.2017 tarihli ve 2017/193 Esas, 2017/258 Karar sayılı kararıyla somut olayda; Develi Sulh Hukuk Mahkemesince Kayseri Sulh Hukuk Mahkemesine, Kayseri 3. Sulh Hukuk Mahkemesince ise Kozan Sulh Hukuk Mahkemesine yetkisizlik kararı verildiğinden karşılıklı olarak verilmiş yetkisizlik kararı bulunmadığı, dosyanın Kozan Sulh Hukuk Mahkemesine gönderilmesi gerekirken yargı yeri belirlenmesi için Daireye gönderilmesinin doğru bulunmadığı gerekçesiyle dosyanın mahkemesine iadesine karar verilmiştir.

E. Kozan Sulh Hukuk Mahkemesinin 24.10.2018 Tarihli ve 2017/571 Esas, 2018/1184 Karar Sayılı Kararı
Kısıtlı tarafından verilen dilekçelerde sağlık durumunun iyi olduğu ve kısıtlılığınını kaldırılmasına karar verilmesi talebinde bulunulmuştur.

Mahkemece, talebin reddine ve vasinin vasiliğinin devamına karar verilmiştir.

Kısıtlı, 24.01.2020 tarihli dilekçesinde, kısıtlılığının kaldırılması isteminde bulunmuştur.

Mahkemece 27.04.2022 tarihli ek kararıyla kısıtlının adresinin … Mah. …köy … No:124 …/Kayseri olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.

F. Develi Sulh Hukuk Mahkemesinin 02.12.2022 Tarihli ve 2022/1513 Esas, 2022/1580 Karar Sayılı Kararı
Vasi tarafından usulüne uygun olarak adres değişikliğinin talep edilmediği, bu durumda kısıtlının yerleşim yerinin vesayet makamının bulunduğu yer mahkemesi olduğu, vesayet makamının ise kısıtlama kararı veren Kozan Sulh Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.

II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Kanun’un 405 inci maddesi uyarınca kısıtlanan kısıtlının kısıtlılık kararın kaldırılması istemine ilişkindir.

B. İlgili Hukuk
1.Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) Kanunu’nun 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.

2.4721 sayılı Kanun’un “Yerleşim yeri” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.”

3. 4721 sayılı Kanun’un “Vesayet işlerinde yetki” başlıklı 411 inci maddesi şöyledir:
“Vesayet işlerinde yetki küçüğün veya kısıtlının yerleşim yerindeki vesayet dairelerine aittir.”

4. 4721 sayılı Kanun’un “Yerleşim yerinin değişmesi” başlıklı 412 nci maddesi şöyledir:
“Vesayet makamının izni olmadıkça vesayet altındaki kişi yerleşim yerini değiştiremez. Yerleşim yerinin değişmesi hâlinde yetki, yeni vesayet dairelerine geçer. Bu takdirde kısıtlama yeni yerleşim yerinde ilân olunur.

C. Değerlendirme
Kısıtlı ya da vasinin yerleşim yeri değişikliğine izin talebi olmadan ve kısıtlının yerleşim yeri değişikliğine izin verilmesine ilişkin vesayet makamı olan Kozan Sulh Hukuk Mahkemesince 4721 sayılı Kanun’un 412 nci maddesinin birinci fıkrasına göre verilmiş bir izin kararı olmadığından konu ile ilgili karar vermekte Kozan Sulh Hukuk Mahkemesi yetkilidir.

III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince, Kozan Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,

18.09.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.