YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/480
KARAR NO : 2023/6360
KARAR TARİHİ : 15.06.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve bir kısım davalı vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalılılar … vd. vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararın davacı idare ve davalılılar … vd. vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; … ili, … ilçesi, … Mahallesi 132 parsel (ifrazla 2481 parsel) sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalıların cevap dilekçesi sunmadığı görülmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; Bölge Adliye Mahkemenin kaldırma kararında sözü edilen eksikliklerin giderilmediğini, dava konusu taşınmaz için belirlenen bedelin yüksek olduğunu, müvekkili idare harçtan muaf olduğu halde aleyhine harca hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
2. Bir kısım davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için belirlenen bedelin düşük olduğunu, emsal alınan taşınmazın dava konusu taşınmaz ile benzer niteliklere sahip olmadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın 1/1000 ölçekli imar planında yer alması sebebiyle bedelinin arsalara özgü emsal kıyaslaması yapılmak suretiyle tespitinin usul ve kanuna uygun olduğunu, taşınmazın bedelinin tespitinde Çaylı Mahallesi 478 parsel sayılı taşınmazın emsal alındığını, emsal taşınmazın imar durumu, vergi rayiç değeri, konumu ve büyüklüğü göz önünde bulundurularak dava konusu taşınmaz ile kıyaslanmak suretiyle bedelinin 137,00 TL/m² tespit edildiğini, Daireye intikal eden yakın parsellerin bedelleri ile kıyaslandığında dava konusu taşınmazın bedelinin emsallerin altında belirlendiğinin görüldüğü, bu husustaki mahkeme kanaatinin uygun olmadığı düşünülerek emsal taşınmazın %55’i değerinde kabul edilerek metrekare birim değerinin 188,36 TL/m² olarak değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle istinaf başvurularının kabulü ile düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş; ayrıca fen bilirkişi raporunun koordinatları içermediğini, dava konusu taşınmazın arsa vasfında kabul edilmesinin hatalı olduğunu, kıymet takdir komisyonu tarafından tespit edilen bedelin uygun olduğunu ileri sürmüştür.
2. Davalılılar … vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş; dosyaya sundukları emsallerin dikkate alınmadığını, kamulaştırma bedeline en yüksek mevduat faizi uygulanması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Arsa niteliğindeki; Hatay ili, Dörtyol ilçesi, Çaylı Mahallesi 132 parsel (ifrazla 2481 parsel) sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yöntem itibarıyla yerindedir.
3.Buna karşın, kararın davalılardan sadece … ve … vekili tarafından istinaf edildiği gözetilmeksizin davacı idare lehine oluşan usulî kazanılmış hak zedelenerek istinafa gelmeyen davalıların payını da kapsar şekilde karar verilmesi doğru değildir.
4. Aynı kamulaştırma kapsamında Dairemize intikal eden, dava konusu taşınmaza 10 metre mesafede bulunan 2461 parsel sayılı taşınmaz için Dörtyol 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/306 Esas, 2013/597 Karar sayılı dosyasında 02.05.2012 değerlendirme tarihi itibarıyla 175 TL/m² değer biçildiği, yine 650 metre mesafede bulunan 121 parsel sayılı taşınmaz için Dörtyol 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/675 Esas, 2014/608 Karar sayılı dosyasında 27.11.2013 değerlendirme tarihi itibarıyla 174 TL/m² değer biçildiği ve bu kararların Dairemiz denetiminden geçerek onandığı dikkate alındığında, dava konusu taşınmaz için 18.05.2016 değerlendirme tarihi itibarıyla 188,36 TL/m² değer biçilmesi suretiyle yakın konumda bulunan parsellere ilişkin bedellerden ayrılma nedenleri konusunda bilirkişi heyetinden ek rapor alınıp sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davalılar Yusuf Tokuç vd.’den peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.