YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/431
KARAR NO : 2023/3874
KARAR TARİHİ : 24.04.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Antalya 2. Tüketici Mahkemesinin 01.07.2021 Tarihli ve 2019/369 Esas, 2021/751 Karar Sayılı Kararı
Somut davada kesin yetkinin söz konusu olmadığı, davacı tüketicinin yerleşim yeri adresinin Manavgat olduğu, dava konusu banka hesabının Manavgat şubesinde bulunduğu, bu durumda davanın yetkisiz mahkemede açıldığının sabit olduğu, süresi içerisinde davalı vekilince yetki itirazında bulunularak davalının ticari merkezi olan İstanbul Mahkemelerinin yetkili mahkeme olarak bildirildiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. İstanbul 6. Tüketici Mahkemesinin 04.10.2021 Tarihli ve 2021/760 Esas, 2021/1166 Karar Sayılı Kararı
Davacı tüketicinin yerleşim yerinin Manavgat/Antalya olduğu, tüketici davalarının tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde de açılabileceği, davacı tüketicinin yerleşim yerinin bağlı olduğu Antalya Tüketici Mahkemesinde dava açabileceği, kaldı ki davanın konusunun alacak davası olup götürülecek borçlardan olduğu, bu haliyle de alacaklının yerleşim yerinin de yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, alacak istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un (6502 sayılı Kanun) 73 üncü maddesinin beşinci fıkrası şöyledir:
“Tüketici davaları, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde de açılabilir.”
3. 6100 sayılı Kanun’un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ıncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
4. 6100 sayılı Kanun’un “Yetki itirazının ileri sürülmesi” başlıklı 19 uncu maddesi şöyledir:
“(1) Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir.
(2) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz.
(3) Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir.
(4) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir.”
C. Değerlendirme
1. Dosya kapsamından, uyuşmazlık taraflar arasındaki davada yetki konusunda özel bir düzenleme bulunmadığı anlaşıldığından yetkili mahkeme genel yetki kuralı gereği davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Bu yetki kuralı kesin olmadığından 6100 sayılı Kanun’un 19 uncu maddesinde belirlenen süre ve yöntemle yetkisizlik itirazında bulunulmaz ise davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir ve mahkemece kendiliğinden yetkisizlik kararı verilemez.
2. 6502 sayılı Kanun’un 73 üncü maddesinin beşinci fıkrasında tüketici davalarının, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde de açılabileceği belirtilmişse de bu kural 6100 sayılı Kanun’un yetkiye ilişkin kurallarının yanında bir ek yetki kuralıdır.
3. Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
4. Somut olayda, yerleşim yeri Manavgat/Antalya davacının davayı, yetkisiz Antalya Tüketici Mahkemesinde dava açtığı anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca seçme hakkı davalıya geçmiş ve davalı vekilince de süresinde ve usulüne uygun olarak İstanbul Mahkemelerinin yetkili olduğuna ilişkin itirazında bulunduğu anlaşıldığından uyuşmazlığın İstanbul 6. Tüketici Mahkemesince çözümlenmesi gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince İstanbul 6. Tüketici Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
24.04.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.