YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1110
KARAR NO : 2023/8596
KARAR TARİHİ : 09.10.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3060 Esas, 2022/2967 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/408 Esas, 2022/329 Karar

Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davacı idare ve davalılar … vd. vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve davalılar … vd. vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; … ili, … ilçesi, … Mahallesi 13010 ada 4 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.

II. CEVAP
1. Davalılar … vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza acele el koymada belirlenen kamulaştırma bedelinin müvekkillerince düşük bulunduğunu davacı tarafla uzlaşma sağlanamadığını, acele el koyma kararında dava konusu taşınmaz ile emsal alınan taşınmaz arasındaki üstün ve eksik yönlerin farazi değerlendirildiğini, birbirine yakınlık ve imar durumları ile çevresinin değerlendirmeye tabi tutulmadığını, dava konusu taşınmaza kamulaştırma tarihine yakın ve aynı yöreden imar ve yapılaşma koşulları ile çevresel durumları birbirine yakın emsal olacak özel amaç taşımayan satış işlemleri bulunduğunu, dava konusu taşınmaza emsal olabilecek taşınmazların kıymet takdirine yönelik değerlendirmeye esas alınmasını, dava konusu taşınmazın değerinin objektif ölçülere ve piyasa rayiçlerine uygun olarak bildirmiş olduğu emsaller nazara alınmak suretiyle tespitine, yargılama gider ve vekâlet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

2. Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın konumu özellikleri göz önüne alındığında davacı tarafından ileri sürülen bedelin çok az olduğunu, tespit edilen bedelin gerçek değerinin altında olduğunu, acele el koyma kararında dava konusu taşınmaz ile emsal alınan taşınmaz arasındaki üstün ve eksik yönlerin farazi değerlendirildiğini, birbirine yakınlık ve imar durumları ile çevresinin değerlendirmeye tabi tutulmadığını, dava konusu taşınmaza kamulaştırma tarihine yakın ve aynı yöreden imar ve yapılaşma koşulları ile çevresel durumları birbirine yakın emsal olacak özel amaç taşımayan satış işlemleri bulunduğunu, dava konusu taşınmaza emsal olabilecek taşınmazların kıymet takdirine yönelik değerlendirmeye esas alınmasını, dava konusu taşınmazın değerinin objektif ölçülere ve piyasa rayiçlerine uygun olarak bildirmiş olduğu emsaller nazara alınmak suretiyle tespitinin yapılmasını, dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgenin …’un en çok arsa tercih edilen bölgelerinden olduğunu belirterek beyanları doğrultusunda inceleme yapılarak karar verilmesini, yargılama gideri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporunun usul ve kanuna aykırı olduğunu, tespit edilen taşınmaz bedelinin yüksek belirlendiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın bedelinin düşük belinlendiğini, bölgede arsa metrekare birim fiyatlarının en az 1.000 TL olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun’un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, taşınmazın hükme esas alınan bilirkişi raporunda belirlenen niteliklerine göre tespit edilen kamulaştırma bedelinin adil ve hakkaniyete uygun olduğunu sonucuna varıldığı, böylece mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davacı idare ve davalılar … vd. vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalılar … vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.

2. Davalılar … vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

2. 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.

3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Arsa niteliğindeki … ili, … ilçesi, … Mahallesi 13010 ada 4 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsilik görülmemiştir.

3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare ve davalılar … vd. vekillerinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

4. Gerekçeli karar başlığında vasi olarak …’nun gösterildiği ancak hangi davalının vasisi olduğu tespit edilemediğinden davalılar arasında kısıtlı bulunup bulunmadığı tespit edilerek varsa ilgili vesayet dosyasının dosya arasına alınmadan eksik inceleme ile karar verildiği gibi vasi tayin edilen davalının bulunması halinde payına düşen bedelin vesayet dosyasına ödenmesine karar verilmesi geretiğinin düşünülmemesi bozmayı gerektirir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare ve davalılar … vd. vekillerinin temyiz isteminin kısmen kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesinin kararının BOZULMASINA,

Davacı idare ile davalılar … vd. peşin alınan temyiz harçlarının istek halinde iadesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

09.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.