YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/8804
KARAR NO : 2023/5551
KARAR TARİHİ : 30.05.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davalı … hakkında davanın husumetten reddine, davalı … yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davalı … yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davalı … hakkında davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar ve davalı … vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar ve davalı … vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davacılar vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 30.05.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü taraf vekilleri duruşmaya katılmadıklarından incelemenin evrak üzerinden yapılmasına karar verilmiştir.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu … ili, … ilçesi, … Mahallesi 1165 (yeni 76 ada 9) parsel sayılı taşınmazın davalı idare tarafından kamulaştırma yapılmadığı hâlde fiilen yol olarak el atıldığından bahisle taşınmaz bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza el atılmadığından esastan ve dava şartı olmadığından da davanın reddini talep etmiştir.
2. Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; husumet itirazı ile dava şartı ve esastan davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı … hakkındaki davanın reddine dair karar istinaf edilmediğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, davalı … yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ile davalı … vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunun eksik ve yetersiz düzenlenmiş olup hüküm kurmaya elverişli olmadığını, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, belediyeden dava konusu taşınmazdan bugüne kadar kaç kez düzenleme ortaklık payı kesildiğinin sorulması gerektiğini, ek rapor alınarak bu hususun değerlendirilmemesinin hatalı olduğunu, hiç kimsenin kendi kusurundan yararlanamayacağını, davalı idare tarafından hükmü uygulanamaz hâle getirmek için yapılan bu işlemin dikkate alınmaması gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı … vekili istinaf dilekçesinde özetle; yargılama giderlerinin davacı tarafça karşılanması gerektiğini, idare aleyhine vekâlet ücreti takdir edilmesinin hatalı olduğunu, müvekkili idare lehine vekâlet ücreti verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosyadaki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının dayandığı gerekçelere göre dava konusu taşınmazda yapılan fiili imar uygulaması sonucu oluşan ve davacı tarafa tahsis edilen taşınmazda el atma bulunmadığından davanın reddine dair
mahkeme kararında usul ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı, mahkemece vekâlet ücreti ve yargılama giderleri konusunda kurulan hükmün yerinde olduğu anlaşıldığından, davacılar vekili ve davalı … vekilinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ile davalı … vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; davanın açıldığı tarihteki fiili ve hukukî durum ve koşullar dikkate alınarak davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, belediyeden dava konusu taşınmazdan bugüne kadar kaç kez düzenleme ortaklık payı kesildiğinin sorulması gerektiğini, ek rapor alınarak bu hususun değerlendirilmemesinin hatalı olduğunu, hiç kimsenin kendi kusurundan yararlanamayacağını, davalı idare tarafından hükmü uygulanamaz hâle getirmek için yapılan bu işlemin dikkate alınmaması gerektiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı … vekili temyiz dilek müvekkil idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi ve yargılama giderlerinden davacı tarafın sorumlu tutulması gerektiğini ileri sürerek temyiz itirazında bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.3194 sayılı İmar Kanunu’un (3184 sayılı Kanun) 18 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosya içindeki bilgi ve belgelere göre; kadastral parsel niteliğindeki dava konusu taşınmaza yargılama devam ederken İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığının 22.03.2017 tarihli Encümen kararı ile onaylanan davalı … Başkanlığının 08.09.2016 tarihli ve 558 No.lu Encümen kararı ile 3402 sayılı Kanun’un 18 inci maddesi gereğince yapılan ve 07.09.2017 tarihinde tapuya tescil edilen imar uygulaması sonucu şuyulandığı 76 ada 9 parsele davalı idarece fiilen el atılmadığı bu sebeple davanın konusuz kaldığı anlaşılmıştır.
3. Dava konusu taşınmaza yargılama devam ederken yapılan imar uygulaması ile dava konusuz kaldığıdan ve davalı idare hakkında dava açılmasına sebebiyet verdiği için davalılar lehine vekâlet ücretine karar verilmesi doğrudur.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen diğer nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
5. Yargılama devam ederken yapılan imar uygulaması ile dava konusuz kaldığıdan, davalı … hakkında açılan davanın konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken davanın reddine karar verilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacılar ve davalı … vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının;(2) numaralı bendinde yazılı “davanın reddine” kelimelerinin çıkarılmasına, yerine ”dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına” kelimelerinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacılar ve davalı … Başkanlığından peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.