YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/628
KARAR NO : 2022/2138
KARAR TARİHİ : 14.02.2022
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi ile … Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi’nce ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
– K A R A R –
Asıl dava kadın tarafından boşanma ve velayet hakkında kararı verilmesi, maddi ve manevi tazminat istemi ile ev ve arabaya yönelik edinilmiş malların yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesi istemine ilişkin olarak 09/10/2015 tarihinde, birleşen dava ise erkek tarafindan boşanma ve velayet hakkında karar verilmesi, maddi ve manevi tazminat ile nafaka istemine ilişkin olarak 01/06/2017 tarihinde Of Asliye Hukuk (Aile Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesi’nde açılmış ve mahkemece 26/09/2018 tarih, 2015/649 E. – 2018/553K. sayılı kararıyla ana dosya yönünden; davanın kısmen kabulü ile davacı-karşı davalı … ‘ın evlilik birliği içerisinde edinilen ev ve arabaya yönelik taleplerinin boşanmanın feri sonuçlarından olmadığından tefriki ile ayrı bir esasa kaydedilmesine, birleşen 2017/167 E. sayılı dava dosyası yönünden; boşanma ve velayet hususunda ana dosyada karar verildiğinden bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, diğer taleplerinin ise reddine karar verilmesi üzerine taraf vekillerince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi’nin 18/02/2020 tarih, 2019/300 E. – 2020/ 940 K. sayılı kararıyla “dilekçeler aşaması tamamlandıktan sonra öncelikle dosya üzerinden dava şartları ve ilk itirazların incelenmesi; bu konularda olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi, dosya üzerinden karar verilemeyen dava şartları ile ilk itirazlar hakkında karar verilmek ve diğer ön inceleme işlemlerini yapmak üzere tarafların ön inceleme duruşmasına davet edilmesi, 6100 sayılı HMK’nın 137. ve 140. maddelerine göre ön inceleme duruşmasında gerekli usul işlemleri yapıldıktan sonra, tahkikat duruşmasına geçilmesi gerektiği, birleşen dava dosyası yönünden usulüne uygun şekilde birleşen dava dilekçesinin davalı kadına tebliği
sağlanıp taraf teşkili sağlandıktan ve dilekçelerin verilmesi aşamasından sonra ön inceleme aşaması tamamlanarak ondan sonra tahkikat aşamasına geçilmesi gerektiği gerekçesiyle 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a hükmü gereğince esası incelemeden ilk derece mahkemesi kararının, istinaf konusu edilmeyerek kesinleşen kısımlar haricinde, kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
Davacı-karşı davalı … …’ın evlilik birliği içerisinde edinilen ev ve arabaya yönelik taleplerinin boşanmanın feri sonuçlarından olmadığı gerekçesiyle tefrik edilen dosya 2018/ 427 esas sayısını almış ve yapılan yargılama neticesinde Of Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (Aile Mahkemesi Sıfatıyla) 02/06/2021 tarih 2018/ 427 E.2021/283 K.sayılı kararıyla Trabzon İli, Of İlçesi, İrfanlı Mahallesi, 178 ada 6 parsel 1/80 arsa payı oranlı A/9 nolu 33 numaralı bağımsız bölüm de tapuya kayıtlı taşınmaz için davacının açtığı davanın kabulü ile; 131.387,06-TL edinilmiş mallara katılma alacağının hüküm tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davacının 61 FP 044 plaka sayılı araç için açtığı davanın kabulü ile; 1.875,00- TL edinilmiş mallara katılma alacağının hüküm tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş, davalı karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi ile Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’nce ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile oluşan olumsuz yetki uyuşmazlığının çözümü için dosya Dairemize gelmiştir.
Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince, Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi’nin faaliyete geçtiği tarih olan 02/09/2019 gününden önce, eldeki dosyaya ilişkin Of Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (Aile Mahkemesi Sıfatıyla) 2015/649 Esas – 2018/553 sayılı ilamı ile davanın kısmen kabulüne karar verildiği, bu karara karşı tarafların istinaf kanun yoluna başvurdukları, … Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi’nin 18/02/2020 tarih ve 2019/300 Esas – 2020/940 Karar sayılı ilamı ile tarafların istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılmasına karar verildiği, kaldırma kararı sonrasında Of Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 02/06/2021 tarih, 2018/427 Esas – 2021/283 Karar sayılı dosyasından verilen kararının istinaf edildiği gözetildiğinde; Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun 26/06/2019 tarih ve 230 sayılı kararı ile 5235 sayılı Kanun’un Ek 1. maddesi uyarınca istinaf incelemesinin … Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılması gerektiğ 6100 sayılı HMK’nın 352/1-a maddesi uyarınca dava dosyasının … Bölge Adliye Mahkemesi ilgili hukuk dairesine gönderilmek üzere ilk derece Mahkemesine geri çevrilmesine karar verilmiştir.
… Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi’nce, istinaf incelemesine konu dosya, dairemiz incelemesinden geçen boşanma dosyasından tefrik edilen ve boşanmadan bağımsız bir istem olan mal rejiminin tasfiyesine ilişkin olup, yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen bir dosya olmadığı, yeniden istinaf incelemesine konu edilmeyip, ilk kez istinafa konu edilen bir dosya olduğu gibi, karar ../…
tarihinin, Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi’nin faaliyete geçmesinden sonra olduğu ve kararı veren ilk derece mahkemesinin de Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresinde bulunduğu gerekçesiyle Dairenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
6100 sayılı HMK’nın 22. maddesi uyarınca yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur. Aynı Kanunun 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK’nın 341/1. maddesinde ilk derece mahkemelerinden verilen … ihtiyati tedbir … taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir hükmü ile istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanuna ek 1. maddenin 1. fıkrasında Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazete’de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.
Dosya kapsamında Of Asliye Hukuk (Aile Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesi’nce, 26/09/2018 tarih, 2015/649 E. 2018/553K. Sayılı kararıyla ana dosya yönünden;davanın kısmen kabulü ile davacı-karşı davalı … …’ın evlilik birliği içerisinde edinilen ev ve arabaya yönelik taleplerinin boşanmanın feri sonuçlarından olmadığından tefriki ile ayrı bir esasa kaydedilmesine, birleştirilen 2017/167 E. sayılı dava dosyası yönünden;boşanma ve velayet hususunda ana dosyada karar verildiğinden bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, diğer taleplerinin ise reddine karar verilmesi üzerine taraf vekillerince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi’nin 18/02/2020 tarih, 2019/300 E. – 2020/ 940 K. sayılı kararıyla tespit edilen eksiklikler neticesinde 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a hükmü gereğince esası incelemeden ilk derece mahkemesi kararının, istinaf konusu edilmeyerek kesinleşen kısımlar haricinde, kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir. Devam eden yargılama sonucunda, davacı-karşı davalı … …’ın evlilik birliği içerisinde edinilen ev ve arabaya yönelik taleplerinin boşanmanın feri sonuçlarından olmadığı gerekçesiyle tefrik edilen talebi hakkında Of Asliye Hukuk (Aile Mahkemesi Sıfatıyla) 02/06/2021 tarih 2018/ 427 E. – 2021/283 K. sayılı davanın kabulüne karar verilmiş olup, kararın istinaf edilmesi üzerine Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi ile … Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi’nce ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için Dairemize gönderilen dosyanın ilk derece mahkemesinin 26/09/2018 tarih, 2015/649 E. 2018/553K. Sayılı kararıyla tefrik kararı verilen ve daha önce istinaf kanun yolu denetimine tabi tutulmayan mal rejiminden kaynaklı talebe ilişkin olduğu ve karar tarihi itibarı ile Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi’nin faaliyette olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’nce görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 14/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.