YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/16620
KARAR NO : 2023/6674
KARAR TARİHİ : 21.06.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında görülen 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; … ili, … ilçesi, … köyü 1796 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın Hazine adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın kıymet takdirinde belirlenen değerinin düşük olduğunu, taşınmazın daha değerli olduğunu, arsa vasfında olduğunu, 2942 sayılı Kanun’da belirtilen esaslar dahilinde dava konusu taşınmazın gerçek değerinin belirlenmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 20.06.2014 tarihli ve 2013/638 Esas, 2014/568 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce 06.12.2018 tarihli ve 2017/16410 Esas, 2018/23955 Karar sayılı bozma ilâmı ile arsa niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un kıymet takdir esaslarını belirten 11 inci maddesinin birinci fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca inceleme ve araştırma yapılarak değer biçilmesi gerektiğini, DSİ Genel Müdürlüğü tarafından 17.02.2014 tarihinde açılan ve Dairemizin 2017/12343 Esas sayılı ilamı ile denetimden geçen Kemalpaşa 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/178 Esas sayılı dava dosyasında aynı nitelikte komşu 1795 parsel sayılı taşınmaz; aynı emsalin %70’i değerinde olduğu kabul edilerek metrekaresine 131,80 TL değer biçildiği halde, davaya konu dosyada aynı taşınmazın; emsalin % 65’i değerinde olduğu kabul edilerek 27.08.2013 değerlendirme tarihi itibarıyla 113,00-TL/m² değer biçildiğinden alınan raporun hüküm kurmaya elverişli olmadığınından ve 7139 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası gereğince bankaya hak sahibi adına yatırılacak bedel bakımından; 7139 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik hükümlerine göre işlem yapılması gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmazın metrekare birim fiyatı fahiş derecede yüksek belirlendiğini, bedeli kabul etmediklerini ileri sürerek kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmazın metrekare birim fiyatının düşük belirlendiğini, zeytin ağaçlarının bedeline hükmedilmesi gerektiğini, kamulaştırma dışında kalan kısımların tamamen kullanılmaz hale geleceğini, bu nedenle idarenin kamulaştırma dışında kalacak olan alanın da değerini ödemek zorunda olduğunu ileri sürerek kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma bedellerinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin tüm, davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışında kalan temyiz sebepleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
3. Mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedelinden acele el koyma bedelinin mahsubundan sonra kalan fark bedele faiz işletilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 1086 sayılı Kanun’un 438 inci maddesinin 7 nci bendi gereğince kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin tüm, davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan Kemalpaşa 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2022/846 Esas, 2022/493 Karar sayılı kararının (5) numaralı bendinde yer alan ”bankaya bloke edilen 357.407,90- TL’lik” ibaresinin çıkartılmasına, yerine ”2013/225 Değişik iş sayılı kararı ile tespit edilip davacı idare tarafından davalı adına bankaya yatırılan bedel olan 274.779,50 TL ile mahkememizce bu kararla birlikte tespit edilen bedel arasındaki fark olan 82.628,40 TL’lik” ibaresinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
21.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.