YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/16535
KARAR NO : 2023/8303
KARAR TARİHİ : 03.10.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2056 E., 2022/2492 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ordu 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/40 Esas, 2022/144 Karar

Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun)10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın Hazine adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir

Kararın davacı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.

Davacı idare vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 03.10.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.

Duruşma günü davacı idare vekili Avukat … gelmiş, davalılar vekilleri ve davalı asıllar duruşmaya katılmamıştır.

Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.

Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Ordu ili, Gülyalı ilçesi, … Mahallesi 122 ada 48 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.

II. CEVAP
1. Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; güncel ve rayiç bedeller üzerinden, gösterilecek emsal satışlar nazara alınarak 2942 sayılı Kanun uyarınca belirlenecek kamulaştırma bedelinin müvekkiline ödenmesine ve tespit edilecek bedele 2942 sayılı Kanun uyarınca faiz işletilmesine; yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

2. Davalılar … ve … vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı … kıymet takdir komisyonunca taşınmaza biçilen değerin, taşınmazın güncel değerinin çok çok altında olduğunu, taşınmazın gerçek değerinin mahkemece tespitine, yargılama ve vekâlet ücretinin davacı idareye yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

3. Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı Belediyenin müvekkilinin maliki bulunduğu taşınmaz ile ilgili olarak hiçbir yasal dayanağı bulunmayan mülkiyet iddiasına bağlı taşınmazı yıllardır haksız ve hukuksuz şekilde işgal ettiğini, taşınmaz üzerindeki iş yerlerinden kira aldığını, araçlardan ve şahıslardan işgaliye bedelleri tahsil ettiğini, müvekkilinin belirtilen hukuksuzluğun önlenmesi amacıyla davacı … Başkanlığına Ordu 2. Noterliğinin 18.03.2016 tarihli, 1625 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile maliki bulunduğu taşınmazdaki haksız ve hukuksuz işgalden vazgeçilmesi ve kendisine ait olan parasal bedellerin ödenmesi talebinde bulunduğunu, iş bu talep üzerine davacı … Belediyesinin Ordu 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/302 esas (eski 2016/496 Esas) sayılı dosyası ile dava konusu taşınmazlar üzerinde mülkiyet iddiasında bulunduğunu, Mahkemece taleplerinin reddedildiğini buna rağmen, taşınmaz üzerinde haksız ve hukuksuz işgallerini devam ettirdiklerini, bu sebeple davacı … aleyhine Ordu 4. Hukuk Mahkemesinin 2020/125 Esas sayılı dosyasından men’î müdahale ve ecrimisil talepli dava açıldığını ve yargılamanın devam ettiğini, dava konusu taşınmazın ilçenin en değerli taşınmazı olduğunu, ana yolun kenarında, ilçenin merkezinde, hava alanına, tüm resmî kurumlara, bankalara çok yakın mesafede önemli bir lokasyonda olduğunu, bütün altyapı ve üstyapı hizmetlerinin tamamlandığı muadili olmayan arsa konumunda olduğunu, taşınmazın güncel değerinin m²sinin 2.500,00 TL olduğunu, dava konusu taşınmaz ile ilgili kıymet takdir komisyonunun belirlediği değerin m²sinin ise 30,00 TL olduğunu, kıymet takdir komisyonu taşınmazın değerini belirlerken taşınmaza özgü hiçbir kriteri göz önünde bulundurmadığını, davacı belediyenin taşınmazın gerçek değerini ödeyecek parasının olmadığını, kamulaştırma için kanuna uygun karşılık ayırmadığını, sembolik değer belirlendiğini, davacı … Başkanlığının mevcut bütçesi değerlendirildiğinde dava konusu taşınmazı gerçek değeri ile kamulaştırmak için ekonomik gücü olmadığını, davanın reddine, masraf ve vekâlet ücretinin davacı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

4. Davalılar …, …, …, …, … vekili cevap dilekçesinde özetle; güncel ve rayiç bedeller üzerinden, gösterilecek emsal satışlar nazara alınarak 2942 sayılı Kanun uyarınca belirlenecek kamulaştırma bedelinin müvekkillere ödenmesine ve tespit edilecek bedele 2942 sayılı Kanun uyarınca faiz işletilmesine, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

5. Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; hukukî dayanaktan yoksun söz konusu davanın reddine, aksi halinde güncel ve rayiç bedeller üzerinden gösterilecek emsal satışlar nazara alınarak 2942 sayılı Kanun uyarınca belirlenecek kamulaştırma bedelinin müvekkile ödenmesine ve tespit edilecek bedele 2942 sayılı Kanun uyarınca faiz işletilmesine, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırma bedelinin verilen süreler içerisinde depo edilmemesi nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporuna itirazlarının dikkate alınmadığını, ticari satışa konu olan taşınmazın emsal alınarak bilirkişi raporu düzenlendiğini ve bedelin yüksek belirlendiğini, kararın hatalı olduğunu belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tespit edilen kamulaştırma bedelinin bankaya yatırılması yönünde İlk Derece Mahkemesince iki kez süre verildiği, depo kararına uyulmaması nedeniyle 11.04.2022 tarihli celsede aynı şekilde 15 günlük kesin süre verilip kesin sürede yerine getirilmemesi halinde davanın dava şartı yokluğu sebebiyle reddedileceğinin ihtarının yapıldığı, ancak davacı tarafın verilen depo kararını süresi içerisinde yerine getirmediği, depo kararlarının yasal şartları taşıyıp, 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası gereğince depo kararının yerine getirilmediğinden bahisle dava şartı yokluğu sebebiyle davanın usulden reddine dair İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas bakımından hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

2. 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.

3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.10 .2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.