YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/16385
KARAR NO : 2023/2783
KARAR TARİHİ : 21.03.2023

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan ret/Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 17. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davacı idare vekili, davalı asil … ve davalılar … vd. vekilince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun davacı idare yönünden esastan reddine, davalı yönünden kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar … vd. vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; İstanbul ili, … ilçesi, … köyü 1700 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın adına tescilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Bir kısım davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; teklif edilen bedelin düşük olduğunu, gerçek değerinin yapılacak keşifte ortaya çıkacağını beyan etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili, davalı asil … ve davalılar … vd. vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; kıymet taktirinde taşınmaza 130,00 TL/m² birim bedeli belirlendiğini, münavebeye alınan kavun ürünü için üretim masraflarının düşük alındığını, raporun haksız değerlendirme içerdiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

2. Davalı asil … istinaf dilekcesinde özetle; bedelin düşük hesaplandığını, taşınmazın arsa vasfında olduğunu beyan ederek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

3. Davalılar … vd. vekili istinaf dilekcesinde özetle; taşınmazın arsa vasfında olmasına rağmen arazi olarak değerlendirildiğini, aynı bölgede daha değersiz ve baraj gövdesinde kalan taşınmazların arsa olarak değerlendirildiğini, aynı mahalde Karayolları Genel Müdürlüğü kamulaştırmalarında 1.500,00-3.000,00 TL/m² birim bedelleri belirlendiğini, taşınmaza düşük bedel takdir edildiğini beyanla kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun’un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, bilirkişi kurulu raporu ile resmi verilerin uyumlu olduğu, hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda dava konusu taşınmazın niteliği ve konumuna göre belirlenen kapitalizasyon faizi ile objektif değer artırıcı unsur oranlarının yerinde olduğu, taşınmazın bilirkişi raporunda belirlenen niteliğine göre kamulaştırma bedelinin adil ve hakkaniyete uygun olduğu, mahkemece iade kararına uyulduğu anlaşıldığından, davalı tarafın istinaf istemleri kısmen kabul edilerek, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak faize ve tescile ilişkin olarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar … vd. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalılar … vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmazın arsa vasfında olmasına rağmen tarla olarak değerlendirildiğini, çok daha değersiz baraj içerisinde kalan taşınmazlara arsa olarak değer biçildiğini, objektif değer artış oranının % 500 olması gerektiğini, çok düşük bedel takdir edildiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasında kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370, 371 ve 373 üncü maddeleri.

2. 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesi ile 11 inci maddesi.

3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Arazi niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesi, aynı bölgeden Dairemize intikal eden dosyalar gözetildiğinde yerindedir.

3. Bölge Adliye Mahkemesince davalı tarafın istinaf istemlerinin kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak, faize ve tescile ilişkin olarak yeniden esas hakkında karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.

4. Taşınmazda davalı … Yılmaz mirascıları ½ oranında, davalı … ise ¼ oranında paydaş olup, kalan ¼ pay davacı idareye aittir. Bölge Adliye Mahkemesince yeni hüküm tesis edilirken davacı idarenin payı gözetilmeksizin toplam 129.877,83 TL yerine tam pay esas alınarak 173.170,44 TL bedel hüküm altına alındığı gibi, kabule göre de, ödenmesi hüküm altına alınan bedelin davalılara hangi oranda ödeneceğinin infaza müteallik olacak şekilde belirtilmediği, yine kabule göre, davacı idarece işbu dava nedeniyle toplam 226.309,57 TL bloke edilmiş olup, 53.139,13 TL’nin davacı idareye iadesine karar verilmesi gerekirken, 18.898,27 TL’nin iadesinin hüküm altına alındığı ve tüm bu hususların kamu düzenine ilişkin olup resen gözetilmesi gerektiğinden kararın bozulması gerekir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalılar … vd. vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine,

2. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Davalı … vd.den peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,

Dosyanın 6100 sayılı Kanun’un 373 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

21.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.