YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/16064
KARAR NO : 2023/6171
KARAR TARİHİ : 12.06.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, kesinlik, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların murisinin hissedar olduğu dava konusu … ili, … ilçesi, … köyü 794, 797, 799 ve 809 parsel sayılı taşınmazların Ömerli Barajı alanında kaldığını, herhangi bir kamulaştırma işlemi yapılmadan davalı idare tarafından fiilen el atıldığını, bu nedenle el atılan taşınmazların bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazlara ilişkin usulüne uygun kamulaştırma işlemlerinin yapıldığını, bedellerinin yatırıldığını, bu nedenle davanın reddine karar verilmesini, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 03.12.2020 tarihli ve 2017/298 Esas, 2020/253 Karar sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulü ile dava konusu 799 parsel yönünden davanın reddine, diğer dava konusu taşınmazlar yönünden ise davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 21.06.2021 tarihli ve 2021/543 Esas, 2021/922 Karar sayılı kararıyla arazi niteliğindeki taşınmazlara mahallinde yapılan keşif sonucu net geliri esas alınarak dava tarihindeki değerini belirleyen usul ve kanuna uygun olarak düzenlenen hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre el atma bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesinin doğru olduğu; ancak davalı DSİ Genel Müdürlüğü harçtan muaf olduğu hâlde aleyhine harca hükmedilmesi, el atma tarihine göre maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı idare vekilinin ise istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 21.06.2021 tarihli ve 2021/543 Esas, 2021/922 Karar sayılı ilâmına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonunda; arazi niteliğindeki dava konusu 794, 797 ve 809 parsel sayılı taşınmazlara değer biçilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, ancak dava konusu 794 ve 809 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma tarihinde maliki olan …’ın 336/2240 payı için kendisine usulüne uygun tebligat yapıldığı anlaşıldığından, kamulaştırma tebligatı yapılan payı yönünden davanın reddine karar verilmesi ve dava konusu 799 parselin kamulaştırma tarihinde malikleri olan kişilere kamulaştırma evraklarının usulüne uygun tebliğ edilmediğinden bu parsel yönünden işin esasına girilmesi gerektiğinden bahisle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmına uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazlara ilişkin usulüne uygun kamulaştırma yapıldığını, kamulaştırma noter evraklarının tebliğ edildiğini ve bedellerin de depo edildiğini, hükme esas alınan bilirkişi raporunda masraf ve kapitalizasyon faiz oranının düşük alındığını, %60 objektif değer artışın ise mükerrer artışa sebebiyet verdiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu malikleri ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ile bedelinin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un geçici 6 ncı maddesinin birinci, ikinci ve altıncı fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma sonrası alınan ek rapor uyarınca karar verildiği anlaşılmakla temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.