YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/15932
KARAR NO : 2023/8301
KARAR TARİHİ : 03.10.2023

MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1905 Esas, 2022/2212 Karar
KARAR : Kabul

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın … Makine İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Tüzel Kişiliği adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.

Davacı idare vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 03.10.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.

Duruşma günü davacı idare vekili Avukat … ile yetki belgesine istinaden davalı vekili Avukat … gelmişlerdir.

Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.

Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Yalova ili, … ilçesi, … köyü 167 ada 8 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın … Makine İhtisas Organize Sanayi Bölgesi adına tescilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı taraf cevap dilekçesi sunmamıştır.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 15.05.2019 tarihli ve 2018/616 Esas 2019/232 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile … Makine İhtisas Organize Sanayi Bölgesi adına tesciline karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 21.09.2021 tarihli ve 2019/2696 Esas 2021/1903 Karar sayılı kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması hâlinde getireceği net geliri üzerinden bilimsel yolla değer biçilmesine ilişkin İlk Derece Mahkemesince verilen karara davalı vekili tarafından yapılan istinaf başvurusunun usulden reddine, davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile aynı köyden geçen dosyalardaki m² birim bedelleri dikkate alınarak objektif değer artışı uygulanmak suretiyle, gerekçeli kararı hüküm fıkrasının vekâlet ücreti, ödeme ve faize ilişkin bentleri yönünden düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.

BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 21.09.2021 tarihli ve 2019/2696 Esas 2021/1903 Karar sayılı kararı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 26.05.2022 tarihli ve 2021/14202 Esas, 2022/9521 Karar sayılı kararı ile davalı vekiline Yalova 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/616 Esas, 2019/232 Karar sayılı kararının 03.07.2019 tarihinde tebliğ edildiği, karara karşı, davalı vekilince 08.07.2019 havale tarihli dilekçesi ile istinaf talebinde bulunulduğu anlaşıldığından istinaf dilekçesinin süresinde olduğu anlaşılmakla, davalı vekilinin istinaf talebinin esası hakkında bir değerlendirme yapılmadan yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmediğinden Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilamı gereğince inceleme ve işlem yapılarak davalının istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı idarenin başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedelinin yüksek olduğunu, kapitalizasyon faiz oranının hatalı olduğunu, objektif değer artışı oranının yüksek olduğunu, münavebe ürün verimlerinin yüksek hesaplandığını belirterek bozulmasına karar verilmesini istemiştir.

2. Davalı vekili vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın objektif değer artışının az hesaplandığını, tespit edilen bedelin gerçek değerin çok altında kaldığını belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

2. 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.

3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Arazi niteliğindeki dava konusu taşınmazın 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması hâlinde getireceği net geliri üzerinden bilimsel yolla, bölgede uygulanan objektif değer artış oranı resen uygulanmak suretiyle değerinin tespit edilmesinde ve karar kesinleştiğinde ödenmek üzere üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılan kısmın derhal ödenmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.

3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

03.10.2023 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY

Dava, 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili istemine ilişkindir.

Mahkemece davanın kabulüne dair karar, Dairemizce onanmış ise de bu görüşe katılmamaktayım. Şöyle ki;

Hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın kuru marjinal tarım arazisi olduğu belirtildikten sonra iklimin ılıman, yüksek ve yıllık 700 mm’lik yağış ortalamasına sahip olduğu, ekolojik şartları nedeniyle sebze tarımına imkân verdiği, münavebe ürünlerinden bamyanın veriminin resmî veriden yüksek alındığı gözetildiğinde dava konusu taşınmazın yağış miktarının yeterli bir yer olduğu, sulama yapılmasına dahi gerek olmadığı ve Daireden geçen aynı yöreden gelen taşınmazların değerinin belirlenirken karpuz ürününe yer verildiği anlaşılmakla taşınmazın değeri belirlenirken karpuz ürünün de münavebeye alınması gerektiği yönünde Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşüncesindeyim. 03.10.2023