YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/15371
KARAR NO : 2023/4935
KARAR TARİHİ : 16.05.2023
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; … ili, … ilçesi … Mahallesi 215 parsel sayılı taşınmaza davalı idare tarafından yol yapılmak suretiyle kamulaştırılmaksızın fiilen el atıldığını belirterek taşınmazın bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için daha önce 09.05.1967 tarihli ve 1967/63 sayı ile kamu yararı kararı alındığını ve kamulaştırma işlemlerinin tamamlandığını, buna dair bütün bilgi ve belgelerin Rize 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/357 Esas 2018/453 Karar sayılı dosya içerisinde bulunduğunu, ayrıca işbu dava dosyasının dosyamız arasına alınmasını talep ettiklerini belirterek haksız ve mesnetsiz açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, belirlenen bedelin davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; öncelikle görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini, uzlaşma başvuru şartının yerine getirilmediğini, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun ( 2942 sayılı Kanun) geçici 6 ncı maddesi gereğince maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken mahkemece nispi vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, bilirkişi raporuna yapılan itirazların dikkate alınmadığını, dava konusu ve emsal taşınmazın tüm olumlu ve olumsuz yönleri tek tek incelenerek üstün ve eksik yanların açıklanması gerekirken bilirkişi raporunda emsal taşınmazın tüm olumlu ve olumsuz yönlerinin incelendiğini, raporun denetiminin mümkün olmadığını, tazminat miktarının fahiş olduğunu, genel nitelikli değerlendirmelerle yetinilerek hazırlanan bilirkişi raporuna itibar edilerek verilen hükmün hatalı olduğu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile halen uygulama imar planı içinde bulunan dava konusu 215 parsel sayılı taşınmazın el koyma tarihinde de belediye sınırları içinde bulunduğu, taşınmazın bulunduğu Dağınıksu Mahallesinin eski Gündoğdu Beldesinin beş mahallesinden biri olduğunun bildirildiği, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünün parsel sorgu uygulamasındaki görüntüsüne göre taşınmazın yerleşim yerlerine ve … il merkezine yakın konumda olduğu anlaşıldığından, taşınmazın konumu ve özellikleri dikkate alınarak el koyma tarihinde arsa niteliğinde olduğu kabul edilerek emsal karşılaştırması yoluyla değer biçilmesinde ve davacılar lehine takdir edilen vekâlet ücretinin maktuen tayin edilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın el atma tarihindeki vasfı gözetilerek değer biçilmesi gerektiğini, arsa olarak değerlendirilse bile emsalin uygun emsal olmadığını ve emsal karşılaştırmasının yöntemince yapılmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu malikleri ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ile bedelinin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un geçici 6 ncı maddesinin birinci, ikinci ve altıncı fıkraları.
3. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanun’un (2942 sayılı Kanun) 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.