YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/14795
KARAR NO : 2023/5931
KARAR TARİHİ : 07.06.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Dairece, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … ili, … ilçesi, … Mahallesi 472 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydına davalı idarenin talebi üzerine 2942 sayılı Kanun’un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince şerh konulduğunu, müvekkilinin mülkiyet hakkını kısıtlayan, yasal şartları taşımayan, usulsüz ve hatalı olarak konulan bu şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; … ilinde her yıl binlerce kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davasının açıldığını, malikin değişmesi durumunda irtifakın tapuda tescilini sağlayamadıkları için kamu zararının önüne geçebilmek amacıyla 2942 sayılı Kanun’un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile tanınan imkânı kullanmaktan başka çarelerinin kalmadığını belirterek öncelikle davanın reddini, mahkeme aksi kanaatte ise davacının şerhin kaldırılması için Tapu Müdürlüğüne başvurmaksızın dava açtığı gözetilerek davacı taraf lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesini, vekâlet ücreti takdir edilmesi durumunda Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesi’nin (AAÜT) 22 nci maddesindeki hükümlerin uygulanmasını talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 01.04.2021 tarihli ve 2020/722 Esas, 2021/185 Karar sayılı kararı ile davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve 4.080,00 TL vekâlet ücretine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 29.11.2021 tarihli ve 2021/822 Esas, 2021/3360 Karar sayılı kararı ile konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair Mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu, somut olayda seri davalarda vekâlet ücretine ilişkin AAÜT’nin 22 nci maddesindeki şartların oluşmadığı; ancak davanın ön inceleme tutanağı imzalanmadan önce konusuz kaldığı göz önüne alınarak AAÜT’nin 6 ncı maddesi uyarınca maktu vekâlet ücretinin yarısı oranında vekâlet ücreti takdir edilmesi gerekirken, tam vekâlet ücretine hükmedildiği gerekçesiyle davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iki numaralı alt bendi uyarınca düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmek suretiyle 2.040,00 TL vekâlet ücretine hükmedilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 29.11.2021 tarihli ve 2021/822 Esas, 2021/3360 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucunda; Dairemize aynı bölgeden intikal eden ve eldeki dava dosyası ile aynı nitelikte olduğu anlaşılan dosyalar birlikte gözetildiğinde karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’nin 22 nci maddesi uyarınca uyuşmazlığın seri dava niteliğinde olduğu kabul edilerek davacı lehine hükmedilen vekâlet ücreti hakkında bu kapsamda değerlendirme yapılması gerekirken yazılı şekilde vekâlet ücretine hükmedilmesinin doğru görülmediği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile uyulan bozma ilâmı gereğince inceleme ve işlem yapılarak; davanın konusuz kalmış olması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına ve davanın ön inceleme tutanağı imzalanmadan önce konusuz kaldığı ve İlk Derece Mahkemesinin karar tarihinde iş bu dava dosyası ile aynı niteliği taşıyan dosyalarla ilgili olarak davacı vekili tarafından açılan ve aynı gün duruşması yapılan dava dosya sayısı dikkate alınarak AAÜT’nin 6 ncı ve 22 nci maddeleri uyarınca vekille temsil edilen davacı yararına maktu ücretin yarısı oranında vekâlet ücretine hükmolunması gerektiği sonucuna varılmıştır.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; aynı gün duruşması yapılan dosya sayısı 10 adet olduğundan maktu vekâlet ücretinin %50 si oranında vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, karar tarihi itibarıyla maktu vekâlet ücreti 9.200,00 TL olup 4.600,00 TL vekâlet ücreti verilmesi gerektiğini, ayrıca istinaf incelemesi duruşmalı yapıldığı halde 5.500,00 TL duruşma vekâlet ücreti verilmediğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya karşı direnme kararı verildiğini, seri dava niteliğinde olduğu halde yetersiz inceleme ile hatalı karar verildiğini, davalı idareye karşı tapu kaydındaki şerhin kaldırılması amacıyla birden fazla farklı davacılar adına açılan ve aynı gün aynı avukata ait duruşması yapılan 50’den fazla dosya bulunması nedeniyle vekâlet ücretinin %40 oranında uygulanması gerektiğini, davalı idareye karşı aynı sebeple açılan 1406 dosya bulunduğunu ve dava açma hakkının kötüye kullanıldığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki 2942 sayılı Kanun’un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkin davada hükmedilen vekâlet ücretine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3. AAÜT’nin 6 ncı maddesi ve 22 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı idare vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3. Karar tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan AAÜT’nin 6 ncı maddesi uyarınca yarısı ve 22 nci maddesi uyarınca %50 oranı uygulanmak suretiyle 2.300,00 TL vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde 2.040,00 TL vekâlet ücretine karar verilmesi yerinde değildir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı idare vekilinin tüm, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının; (II) numaralı bendinin vekâlet ücretine ilişkin 4 numaralı alt bendindeki “2.040,00 TL” ibaresinin çıkartılarak yerine “2.300,00 TL” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davacıya iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.