YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/14721
KARAR NO : 2023/2842
KARAR TARİHİ : 22.03.2023
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Adıyaman 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Adıyaman ili, … ilçesi, … Mahallesi 429 ada 333 parsel sayılı taşınmaz üzerine davalı kurum tarafından tesis edilen şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; Adıyaman ilinde her yıl binlerce kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davalarının açıldığını, kamulaştırmasız el atma dosyalarında “davalıdır” şerhi taleplerinin mahkemeler tarafından kabul edilmediğini, malikin değişmesi durumunda irtifakın tapuda tescilini sağlayamadıklarını, bu nedenle ilgili şerhin konulduğunu belirterek öncelikle davanın reddini, mahkeme aksi kanaatte ise önce kuruma başvuru bulunmaması sebebiyle aleyhe vekâlet ücretine hükmedilmemesini, vekâlet ücreti takdir edilmesi durumunda Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin (AAÜT) 22 nci maddesi hükümlerinin uygulanmasını talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmaz kaydına işlenen şerhin davalı kurumun yazılı talebi üzerine ön inceleme aşamasından önce kaldırıldığı anlaşıldığından davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına, vekille temsil edilen davacı yararına AAÜT’nin 6 ncı maddesi uyarınca 2.550,00 TL vekâlet ücreti takdirine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı tarafça müvekkil kuruma karşı daha önce kamulaştırmasız el atma davası açmış olup tapu kaydına dava konusu şerhin anılan davaya istinaden konulduğunu, kamulaştırmasız el atma davasının amaç ve sonuç itibarıyla kamulaştırma davasıyla aynı nitelikte olduğunu, Kanun’un bu maddesinin kamulaştırmasız el atma davalarında da uygulanabileceğini, kamulaştırmasız el atma davalarında kurum lehine hükmedilen irtifak hakkının tescilinin davacıların taşınmaz mülkiyetini devri sebebiyle yapılamadığını, kamulaştırmasız el atma davalarında sundukları cevap dilekçelerinde “davalıdır” beyanı konulmasını talep etmelerine rağmen mahkemelerce bu taleplerinin dikkate alınmadığını, bunun yanında mahkeme kararlarının tapu müdürlüğüne ivedi bir şekilde gönderilmemesini veya gönderilse dahi tapu müdürlüğünün işlem yapmaması sebebiyle satış yapılması sonucunda tescil işlemlerinin yapılamadığını, yeni malikler; aynı taşınmaz ve enerji nakil hattı için yeniden dava açtığında mükerrer kamulaştırma bedeli ödemek zorunda kalındığını, şerhin kaldırılması için müvekkil kuruma veya tapu müdürlüğüne başvurmadan kamu kurumuna yargılama gideri ve vekâlet ücreti ödetmek için şerhin terkini davalarının açıldığını, davacı vekili tarafından toplu olarak seri dava niteliğinde şerh terkini davaları açılmış olması karşısında davanın kabulü hâlinde AAÜT’nin 22 nci maddesine göre vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yargılama sırasında ön inceleme tutanağı imzalanmadan önce idarenin talebi üzerine şerhin terkin edildiği anlaşılmış olup İlk Derece Mahkemesince davanın konusuz kalmış olması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve davanın açılmasına davalı yanın sebebiyet verdiği gerekçesiyle yargılama giderlerinin davalıya yükletilmesine ve vekille temsil edilen davacı yararına AAÜT’nin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasına göre maktu ücretin yarısı oranında vekâlet ücreti tayin ve takdirinde isabetsizlik bulunmadığı belirtilerek istinaf başvusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin birinci alt bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; toplu olarak seri dava niteliğinde şerh terkini davaları açılmış olması karşısında davanın kabulü hâlinde AAÜT’nin 22 nci maddesine göre vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiği iddialarını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un 31 inci maddesinin (b) bendi.
3. AAÜT’nin 6 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.