YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/14478
KARAR NO : 2023/3785
KARAR TARİHİ : 12.04.2023
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Kabul
Taraflar arasında görülen 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare, davalı … vd. ve davalı … vd. vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; … ili, … ilçesi, … köyü 676 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ve kamulaştırılan kısmının idare adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 05.06.2015 tarihli ve 2014/258 Esas, 2015/362 Karar sayılı kararı ile tespit edilen kamulaştırma bedelinden acele kamulaştırma bedelinin mahsubu ile bakiye bedelin davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile baraj gölü sahası içerisinde kalması sebebiyle davacı idare lehine tapudan terkinine ve tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalılar … vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 15.06.2017 tarihli ve 2019/19630 Esas, 2017/16226 Karar sayılı bozma ilâmı ile taşınmaz üzerinde bulunan yapıların nitelikleri belirlenip yapının iç ve dış özellikleri ayrıntılı olarak incelenerek elektrik, içme suyu, kanalizasyon tesisatlarının olup olmadığı, su ve elektrik abonelikleri olup olmadığı, ıslak ve kuru zemin kaplamaları, çatı kaplaması vs. gibi bir meskende olması gereken tüm unsurların bulunup bulunmadığı araştırılıp buna göre varsa eksik imalatlar belirlenip, buna göre … sınıfı ile eksik imalat oranı tespit edilmek ve fotoğrafları çekilip dosyaya eklenmek suretiyle binaya bedel belirlenip sonucuna göre karar verilmesi dava konusu taşınmazın yüzölçümü, niteliği ve aynı bölgeden Dairemize intikal eden dava dosyaları da dikkate alındığında kapitalizasyon faiz oranının % 5 kabul edilmesi gerektiği gözetilmeden % 6 alınması suretiyle eksik bedel tespiti nedeniyle bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
… Asliye Hukuk Mahkemesinin 16.08.2018 tarihli ve 2017/483 Esas, 2018/410 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. … Asliye Hukuk Mahkemesinin 16.08.2018 tarihli 2017/483 Esas, 2018/410 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalılardan … ve … vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dava konusu taşınmazda bulunan bozma sonrası yıkıldığı iddia edilen binanın kıymet takdir komisyon raporu ve acele kamulaştırma dosyasında yapılan keşifte tespit edilmediği, 04.06.2014 tarihinde yapılan keşifte bir binadan bahsedilse de niteliklerinin açık bir şekilde açıklanmadığı bozma sonrası ise binanın yıkılmış olduğundan bahisle bozma öncesi tespit edilen bedelin ödenmesine karar verildiği, bu nedenle dava konusu taşınmaz üzerinde … bulunup bulunmadığı, ne zaman yapıldığı, niteliği ve yapının davacı idare tarafından yıkılıp yıkılmadığı taraflardan tüm delilleri sorulup gerektiğinde tanık da dinlenmek suretiyle tespit edilip sonucuna göre hüküm kurulması gerektiği gözetilmeden, bu hususta bir araştırma yapılamadan eksik inceleme ile karar verilmesi nedeniyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
… Asliye Hukuk Mahkemesinin 22.10.2021 tarihli ve 2020/217 Esas, 2021/694 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare, davalılardan … vd. ve … vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; münavebe sistemine, kapitalizasyon ve objektif değer artış oranına ve tespit edilen … bedeline itiraz ederek kararın bozulmasını talep etmektedir.
2. Davalı … vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz üzerinde 04.06.2014 tarihli keşifte binanın olduğu; ancak niteliği açık belirtilmediği için bozulduğu, bu raporda taşınmazın özelliklerinin belirlendiğini, DSİ Genel Müdürlüğünün kıymet takdir raporu ile acele kamulaştırma dosyası gerçeğe aykırı olduğu için anlaşma yoluna gidilmediğini ve acele kamulaştırmada tespit edilen bedeli kabul etmediklerini, binanın bozma kararından önce yıkıldığı anlaşıldığından önceki bedele hükmedildiğini, kamulaştırma ilanından sonra taşınmazların boşaltılması istenildiği halde dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan binanın yıkılmasından davalıların sorumlu olmadıklarını; ayrıca köyün boşaltılması için yapılmış olan ilan tutanağını daha önce dosyaya sunduklarını, kapitalizasyon faiz ve objektif değer artış oranına itiraz ederek bina değerinin eksik hesaplandığını, bu nedenle kararın bozulmasını talep etmektedir.
3. Davalı … vd. temyiz dilekçesinde özetle; sulu tarım arazilerinde kapitalizasyon faiz oranının %4 alınması gerektiğini, dava konusu taşınmazın bulunduğu mevki ve özellikleri dikkate alındığında Anayasa Mahkemesinin iptal kararı karşısında en az %100 oranınında objektif değer artışı uygulanması gerektiğini belirterek kararı temyiz etmektedir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci ve 15 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun’un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu … ili, … ilçesi, … köyü 676 parsel sayılı taşınmazın bulunduğu yeri gösteren 13.09.2013 tarihli askı ilan tarihinden geriye doğru 2000, 2005 ve 2010 yıllarına ait hava fotoğrafları getirtilerek, kadastro paftası ve hava fotoğrafları çakıştırılmak suretiyle bilirkişiden denetime elverişli rapor alınarak taşınmazın üzerinde askı ilan tarihinden önce inşa edilen yapılar ile bu yapıların nitelikleri kesin olarak tespit edilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve davalı … vd. ve davalı … vd. vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan temyiz olunan … Asliye Hukuk Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz eden davalılardan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine,
12.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.