YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/14470
KARAR NO : 2023/4757
KARAR TARİHİ : 15.05.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare, davalılar … vd. ile davalılar … vd. vekilllerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare, davalılar … vd. ile davalılar … vd. vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; … ili, … ilçesi, … Mahallesi 13002 ada 174 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar … vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; kıymet takdir komisyonunca dava konusu taşınmazın durumu, konumu ve vasıfları dikkate alınmaksızın belirlenmesi gereken bedelden ve hakkaniyetten çok uzak bedel belirlendiğini, öncelikle davanın reddini, aksi kanaat halinde ise kamulaştırma bedelinin yapılacak keşif sonucu gerçeğe ve hakkaniyet uygun olarak tespit edilmesini talep etmiştir.
2. Davalılar … vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın metrekare birim bedelinin davacı idarece ve acele kamulaştırma dosyasında çok düşük hesaplandığını, taşınmazın değeri hesaplanırken taşınmazın durumu, yola ve sanayi bölgelerine yakınlığı gibi çevresel faktörlerinin dikkate alınmadığı, taşınmazın değerinin arsa olarak ve sunulan emsal satışlar dikkate alınarak tespit edilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare, davalılar … vd. ile davalılar … vd. vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporunun usul ve kanuna aykırı olduğunu, tespit edilen taşınmaz bedelinin yüksek belirlendiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalılar … vd. vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın bulunduğu bölge 2008 yılında sanayi bölgesi olarak ilan edildiğinden taşınmazın salt arsa olarak değil sanayi bölgesi arsası olarak değerlendirilmesi gerektiğini, taktir edilen bedelin rayicin altında kaldığını, aynı kamulaştırma kapsamında … ili, … ilçesi, … Mahallesi 11739 ada 5 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak açılan … 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/478 Esas sayılı dosyasında 2016 yılı itibarıyla 250,00 TL/m² kıymet taktir edildiğini, yine … Mahallesi 10422 ada 5 parsel sayılı taşınmaza … 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/289 Esas sayılı dosyasında 2020 yılı itibarıyla 1.002,86 TL/m²; Toybelen Mahallesi 11708 ada 2 parsel sayılı taşınmaza 515 TL/m² takdir edildiği, aynı yer 11733 ada 3 parsel sayılı taşınmazın ise dava tarihinden 2-3 yıl öncesinde 500,00 TL/m² bedel ile satın alındığı dikkate alındığında dava konusu taşınmaz için takdir edilen bedelin düşük belirlendiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
3. Davalılar … vd. vekili istinaf dilekçesinde; dava konusu taşınmazın bulunduğu yörede 1.000,00 TL/m² den hisse satışları yapıldığını, taşınmaz bedelinin düşük belirlendiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun’un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, taşınmazın hükme esas alınan bilirkişi raporunda belirlenen niteliklerine göre tespit edilen kamulaştırma bedelinin adil ve hakkaniyete uygun olduğu sonucuna varıldığı, böylece mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davacı idare, davalı … vd. ile davalı … vd. vekilllerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare, davalı … vd. ile davalı … vd. vekillleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekilli temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalılar … vd.vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalılar … vd.vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki … ili, … ilçesi, … Mahallesi, 13002 ada 174 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare, davalılar … vd. ile davalılar … vd. vekilllerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare, davalı … vd. ile davalı … vd.’den peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.