YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/13793
KARAR NO : 2023/2590
KARAR TARİHİ : 16.03.2023
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Mersin 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve pilon yeri bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve bir kısım davalı kayyımı vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın bir kısım davalı kayyımı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzetilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı bir kısım davalı kayyımı vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Mersin ili, … ilçesi, … Mahallesi 138 ada 64 parsel sayılı taşınmazda kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve pilon yeri bedelinin tespiti ve bu hakkın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalıların cevap dilekçesi sunmadığı görülmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve pilon yeri bedelinin tespiti ile bu hakkın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde bir kısım davalı kayyımı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Bir kısım davalı kayyımı vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporu denetime elverişli olmadığını, diğer raporlarla çelişkili olduğunu, objektif değer artışı uygulanmamasının haksız olduğunu ve değer düşüklüğü oranının düşük hesaplandığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın sulu tarım arazisi vasfında kapama meyve bahçesi olarak değerlendirilerek kapitalizasyon faiz oranın %4 oranında alınması suretiyle portakal, şeftali, yalova incisi üzüm bahçesi olan kısımların ayrı ayrı bedellerinin hesaplanarak metrekare fiyatının tespitinde bir isabetsizlik bulunmadığı; ancak dava konusu taşınmazın konumu, merkezi yerlere uzaklığı, aynı kamulaştırma kapsamında Daireden ve Yargıtay’dan geçen dosyalar kapsamında uygulanan objektif değer artış oranları nazara alındığında dava konusu taşınmaza %80 oranında objektif değer artışı uygulanması gerektiği kanaatine varılmakla yeniden belirlenen zemin metrekare birim bedeli üzerinden resen yapılan hesaplama sonucu kararı istinaf eden davalıların paylarına düşen fark bedelin depo ettirilerek hak sahiplerine derhâl ödenmesi yönlerinden düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde bir kısım davalı kayyımı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Bir kısım davalı kayyımı vekili temyiz dilekçesinde özetle; objektif değer artışının daha yüksek oranda uygulanması gerektiğini, acele el koyma dosyasında 24.433,84 TL depo edildiği hâlde hükümde 85.228,10 TL’nin mahsubuna karar verilmesinin hatalı olduğunu, karar kesinleştiğinde ödenmesine karar verilen kısım için kararın kesinleştiği tarihe kadar yasal faiz uygulanması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasında kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve pilon yeri bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre bir kısım davalı kayyımı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Acele kamulaştırma dosyasında depo edilen bedelin hükümde hatalı gösterilmesi suretiyle davalılara ödenecek bedel hususunda tereddüde yol açılması doğru değildir.
3. Bölge Adliye Mahkemesi kararıyla artan 43.749,13 TL’lik fark kamulaştırma bedeli için hükmedilen faizin kararı istinaf eden bir kısım davalı kayyımına ödenmesi gerektiğinin düşünülmemesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Bir kısım davalı kayyımı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Bir kısım davalı kayyımı vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (5) numaralı bendinin 2 nci paragrafının hükümden tümüyle çıkartılmasına, yerine “Tespit edilen bedelden acele el koyma dosyasında depo edilen 24.433,84 TL mahsup edildikten sonra bakiye bedelin 86.363,18 TL’lik kısmının davalılar …, … ve … adına kayyımlarına, geriye kalan 42.614,05 TL’nin diğer davalılara hisseleri oranında derhâl ödenmesine” cümlesinin yazılmasına, hüküm fıkrasının (5) numaralı bendinin 4 üncü paragrafının sonuna “43.749,13 TL için hesaplanacak faizin kararı istinaf eden davalılar …, … ve … adına kayyımlarına ödenmesine” yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Bir kısım davalı kayyımından peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.