YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/12982
KARAR NO : 2023/4101
KARAR TARİHİ : 26.04.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan muhdesat bedelinin tespiti davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; zemini Hazineye ait … ili, … ilçesi, … Mahallesi 27941 ada 17 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki davalıya ait olan yapı ve muhdesatların bedellerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı süresi içinde cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 31.10.2019 tarihli ve 2015/206 Esas, 2019/374 Karar sayılı ilâmı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taraf vekillerince yapılan istinaf başvurularının kısmen kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin üç numaralı alt bendi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında karar verilmek suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 22.12.2021 tarihli ve 2021/3459 Esas, 2021/15681 Karar sayılı ilâmı ile … 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/458 Esas sayılı dosyasında davalı ve dava dışı kişilere karşı kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davası açıldığı, davalı … tarafından bilirkişi raporlarına itiraz edilmesi nedeniyle bu davalı yönünden dosyanın tefriki ile aynı mahkemenin 2015/206 Esasına kaydedilmiş olup dava konusu … Mahallesi, 27941 ada 17 parsel (eski 528 parsel) sayılı taşınmaz üzerindeki yapılara resmî birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek değer biçilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı gibi, ağaçlara yaş, cins ve verim durumlarına göre maktuen değer belirlenmesinde de yöntem itibarıyla bir isabetsizlik görülmemiş ise de davalı …’e ait olduğu belirtilen seraların 11-15 yaş aralığı itibarıyla yıpranma oranının %15 alınması gerekirken, bu oranı daha yüksek alarak düşük bedel tespit eden bilirkişi kurulu raporuna göre hüküm kurulması, hükmün gerekçesinde; dava konusu taşınmazda bulunan ağaç bedeli olarak 16.09.2019 tarihli bilirkişi ek raporunda tespit edilen 13.274,00 TL’nin hesaplamaya dahil edildiği belirtildiği hâlde, bu bedel tespit edilen kamulaştırma bedeline eklenmeksizin hüküm kurulması, tefrik öncesi asıl dosyada yasal faiziyle birlikte depo edilen bedelden davalı …’e ödeme yapılıp yapılmadığı, ödeme yapılmamış ise davalı payına düşen kısmın davacı idareye iade edilip edilmediği tespit edilmeden mükerrer ödemeye sebebiyet verecek şekilde eksik inceleme ile hüküm kurulması, kabule göre de davacı idarece eldeki dosyada davalı … adına 152.723,58 TL ve 67.268,45 TL olmak üzere toplam 219.992,03 TL depo edildiğinden fazla depo edilen 116.276,57 TL’nin iadesine karar verilmesi gerekirken iade edilecek bedelin 27.684,37 TL olarak gösterilmesi nedenleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararı bozulmuştur.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak davanın kabulüne ve muhdesatların davacı idareye aidiyetine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare temyiz dilekçesinde özetle; yapıların sınıflarının hatalı değerlendirildiğini, seralara uygulanan yıpranma payının kabul edilemeyeceğini, ağaçlar için belirlenen bedelin fazla olduğunu, tespit edilen bedelin yüksek olduğunu, davacı idarece fazla depo edilen bedelin karar kesinleşince iadesine karar verilmesinin hatalı olduğunu, yasal faizin hatalı olduğunu ve davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; yapı sınıfları hatalı belirlenip artı imalat farkları ilave edilmeksizin belirlenen bedelin düşük olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, zemini Hazineye ait taşınmazlardaki davalılara ait yapı, muhdesat ve ağaç bedellerinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Zemini Hazineye ait … ili, … ilçesi, … Mahallesi 27941 ada 17 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki davalıya ait olan yapılara resmî birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek, ağaçlara ise yaş, cins, verim durumun göre maktuen değer biçilmesinde ve tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
26.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.