YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/11675
KARAR NO : 2023/475
KARAR TARİHİ : 19.01.2023
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Mersin 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; … Mahallesi 135 ada 58 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için kıymet takdir komisyonu raporunda belirlenen bedeli kabul etmediklerini, taşınmazın içinde sulama havuzu bulunduğunu ve sulu arazi niteliğinde olduğunu, üzerinde 15 yaşın üzerinde bakımlı meyve ağaçlarının yer aldığını belirterek, zemin değeri, ağaçlar, sulama havuzu ve su borularıyla birlikte toplam 309.824 TL kamulaştırma bedeli talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davacı taraftan tahsil edilerek davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın müvekkili idare adına tescili yerine, idare lehine irtifak hakkı tesis ve tesciline karar verildiğini, taşınmaz için olması gerekenden yüksek bedel hesaplandığını, verim ve fiyat verisinin yüksek, maliyet verisinin düşük alındığını, üretim masraflarının brüt gelirin 1/3’ü oranını geçemeyeceği kuralının uygulanmasının doğru olmadığını, kapitalizasyon faiz oranının hatalı alındığını, taşınmazın eğimli olması nedeniyle objektif değer azalışı uygulanması gerektiğini, yargılamanın uzamasına müvekkili idare sebebiyet vermediğinden kamulaştırma bedeline faiz uygulanmasının doğru olmadığı gibi, faiz başlangıç tarihinin dava tarihi olarak belirlenmesinin de yanlış olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kapama elma bahçesi niteliğindeki taşınmazın, bulunduğu yer ilçe tarım müdürlüğünün dava tarihine ait 2018 yılı resmi verileri yerine, 2017 yılı resmi verileri esas alınarak değerinin hesaplanması hatalı bulunmuşsa da, 2018 yılı resmi verilerine göre birim metrekare değerinin daha yüksek hesaplandığı ve davalı tarafın hükmü istinaf etmediği dikkate alınarak bu hususa müdahale edilmediği, bilirkişi raporundaki niteliklerine göre % 4 oranında kapitalizasyon faiz oranı uygulanması suretiyle net gelir yöntemine göre değer biçilmesinin ve üretim masraflarının 1/3 oranında alınmasının yerinde olduğu, ancak mülkiyet kamulaştırmasına ilişkin davada irtifak hakkı kurulması, faiz başlangıç tarihi, vekalet ücreti ve harç yönlerinden hüküm düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasında kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle usul ve Kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,19.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.