YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/11125
KARAR NO : 2022/14432
KARAR TARİHİ : 24.10.2022
MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Kıymet takdirine itiraz istemine ilişkin olarak açılan davada Bafra İcra Hukuk ile Nevşehir İcra Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, meskeniyet iddiası nedeniyle gayrimenkul kaydına konulan haczin kaldırılması olmadığı takdirde kıymet takdirine itiraza ilişkindir.
Bafra İcra Hukuk Mahkemesince, meskeniyet şikayetini ve kıymet takdirine itirazı inceleme yetkisi, icra dairesinin bağlı olduğu Nevşehir İcra Hukuk Mahkemesi’ne ait olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Nevşehir İcra Hukuk Mahkemesince ise, kıymet takdirinin Bafra İcra Müdürlüğü’nün 2021/1112 Talimat sayılı dosyası üzerinden yapıldığından kıymet takdirine ilişkin şikayette kıymet takdirinin yapıldığı icra dairesinin yetki alanında bulunan Bafra İcra Hukuk Mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İİK’nın 4. maddesi gereğince, takip hangi icra dairesinden başlamış ise bu takiple ilgili itiraz ve şikayetler, takibin yapıldığı yer icra müdürlüğünün bağlı olduğu icra mahkemesinde çözümlenir. Bu husus, kamu düzenine ilişkin kesin yetki niteliğindedir. Yasal koşulların oluşması halinde, İİK’nın 79 ve 360. maddeleri yetki ile ilgili istisnaları düzenler.
İİK’nın 79. maddesi gereğince haczolunacak malların başka bir yerde bulunması halinde icra dairesi, malların bulunduğu yer icra dairesine talimat yazarak haczin yapılmasını ister. Bu halde, hacizle ilgili şikayetler, kendisine talimat yazılan icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesince çözümlenir. Anılan husus, kesin yetki kuralı olup mahkemece re’sen uygulanmalıdır. Ancak, talimat yazısı, borçluya ait menkul ve gayrimenkul mallar ile 3. kişilerdeki hak ve alacakların haczi yönünde ve genel nitelikli olmayıp da belli bir malın haczini isteyen “nokta haczi” biçiminde yazılmış ise bu halde anılan hacizle ilgili şikayet, talimatı yazan icra dairesinin bağlı olduğu icra mahkemesince incelenir. Bir başka deyişle böyle hallerde İİK’nın 79. maddesi hükmü uygulanamaz. Yine, haciz işlemi talimat yoluyla değil de doğrudan müzekkere yazılarak yapılmış ise haciz işlemini yapan icra dairesinin bağlı olduğu icra mahkemesi şikayetleri incelemede yetkilidir.
İcra İflas Kanunu’nun 128/a. maddesi gereğince kıymet takdirinin tebliğ edildiği ilgililer, raporun tebliğinden itibaren yedi gün içinde raporu düzenleten icra dairesinin bulunduğu yerdeki icra mahkemesinde şikayette bulunabilirler.
Somut uyuşmazlıkta; davacı, alacaklı tarafından Nevşehir İcra Dairesi’nin 2019/20127 Esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığını, Bafra İcra Dairesi’nin 2021/1112 Talimat sayılı dosyası ile ikamet ettikleri evlerine haciz konulduğunu, söz konusu dosya kapsamında aileleri ile yaşadığı eve haciz konulduğunu ve kıymet takdiri yapıldığını tarafına gönderilen kıymet takdiri raporu ile öğrendiğini, söz konusu evden başka herhangi bir evi mevcut olmadığını, ailesi ile beraber halen aynı evde ikamet ettiğini, hacze konu evin minimum düzeyde yaşam koşullarını sağlayan ve ihtiyaçlarına ancak cevap verebilen haline münasip ev niteliğinde olduğunu, meskeniyet iddialarının kabul edilmemesi durumunda da söz konusu raporda kıymet takdirinin yanlış yapıldığını, taşınmazın konumu ve civarında bulunan konutlar ve iş yerleri dikkate alındığında işbu itiraza konu bilirkişi raporunda rayiç değerinin altında fiyat biçildiğini, emsal satış bedelleri raporda yer verilmemesi nedeniyle bilirkişi raporunun eksik ve yetersiz olduğunu belirterek, öncelikle adına kayıtlı taşınmazı mesken olarak kullanması nedeniyle haczin kaldırılmasını, bu durumun mümkün olmaması halinde tekrar kıymet takdiri yapılmasını talep ettiklerini beyan etmiş olup buna göre davacı tarafın kıymet takdirine itirazından önce haciz işlemine yönelik olarak meskeniyet iddiasında bulunduğundan davacının bu yöndeki talebinin haciz işlemini yapan Nevşehir İcra Müdürlüğü’nün bağlı olduğu Nevşehir İcra Mahkemesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21. ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince; Nevşehir İcra Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 24.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.