YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/11049
KARAR NO : 2023/617
KARAR TARİHİ : 23.01.2023

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziosmanpaşa 3. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) mülga 17 nci maddesi uyarınca tescil istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; dava konusu İstanbul ili, … ilçesi, … Mahallesi, eski 582 parsel yeni 127 ada 4 parsel sayılı taşınmazın usulüne uygun olarak kamulaştırıldığını, davalı tarafından kamulaştırma bedelinin artırılması davası açıldığını, kamulaştırmanın kesinleştiğini; ancak davalı tarafça tapuda ferağ verilmediğini, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkillerine ait … ilçesi, … Mahallesi 127 ada 4 parsel sayılı taşınmazın davacı İdare adına tesciline dair açılan davada, dava konusu parsel ile ilgili 2942 sayılı Kanun’un 4650 sayılı Kanun ile değiştirilmeden önce davacı … Müdürlüğünce kamulaştırma kararı alındığını, noter marifetiyle taraflarına yapılan tebligat üzerine, kamulaştırma bedelinin artırılması davası açtıklarını, davanın Çatalca 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1996/541 Esas, 1998/179 Karar sayılı dosyasında görülüp sonuçlandığını ve artırılan kamulaştırma bedelinin kendilerine ödendiğini, ancak 2942 sayılı Kanun’un eski halinde mahkemece tescil kararı verilmesine dair hüküm bulunmadığından taşınmazın davalı adına veya Hazineye tesciline ilişkin hüküm kurulmadığını, davacı tarafın bu haklı sebebe dayalı dava açtığını, davacının tescil talebi yasadan doğan haklı talep olduğundan davayı kabul ettiklerini, idare adına tescil kararı verilmesini talep ettiğini, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin tarafına yüklenmemesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulü ile taşınmazın davalı adına kayıtlı bulunan tapusunun iptali ile davacı idare adına kayıt ve tesciline karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; 2942 sayılı Kanun’un mülga 17 inci maddesine dayalı tescil davasında, Mahkemenin kararı ile davanın kabulüne karar verildiğini; ancak lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmediğini, iş bu davanın kamulaştırma bedelinin tespiti davası olmayıp 2942 sayılı Kanun’un mülga 17 inci maddesine dayalı tescil davası olduğunu, 1990’lı yıllarda yapılan kamulaştırmalar sonrasında davalılar veya murisleri tarafından kamulaştırma bedellerini almış olmalarına ve aradan yıllar geçmiş olmasına karşın tapuda … lehine ferağ verilmediğinden taşınmazın tescilinin mümkün olmadığını, dolayısıyla davanın açılmasına davalının sebebiyet verdiğini belirterek mahkeme kararının düzeltilmesine, idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İstanbul ili, … ilçesi, … Mahallesi, eski 582 parsel yeni 127 ada 4 parsel sayılı davalı adına kayıtlı bulunan taşınmazın dava konusu edildiğini, taşınmazın davacı İdare tarafından kamulaştırılmış olduğu, kamulaştırma işleminin 08.07.1996 tarihinde Noter aracılığıyla davalıya tebliğ edildiği, davalının dava konusu taşınmaza ilişkin Çatalca 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1996/541 Esas sayılı dosyasında tezyidi bedel davasını açtığını, verilen kararla kamulaştırma bedelinin 1.930.893.750TL arttırılarak 2.268.393.750 TL’ye yükseltildiğini, kararın davalı idare vekilinin temyizi üzerine onandığı ve tespit edilen bedelin davalıya ödendiği anlaşıldığından ve davalı vekilinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 310 uncu maddesi gereği davayı kabul ettiği de dikkate alınarak davanın kabulüne ilişkin mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; 2942 sayılı Kanun’un mülga 17 nci maddesine dayalı tescil davasında, Mahkemenin kararı ile davanın kabulüne karar verildiğini; ancak lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmediğini, iş bu davanın kamulaştırma bedelinin tespiti davası olmayıp 2942 sayılı Kanun’un mülga 17 nci maddesine dayalı tescil davası olduğunu, aradan yıllar geçmiş olmasına rağmen tapuda ferağ verilmediğinden taşınmazın idare adına tescili mümkün olmadığını, tescil davasının yenilik doğurucu nitelikte olmadığını, davalı tarafın yargılama gideri ve vekâlet ücretinden sorumlu tutulması gerektiğini buna ilişkin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesinin 2021/734 Esas sayılı 16.06.2021 tarihli ilamı ve buna benzer ilamlarının mevcut olduğunu, her türlü takyidattan arî olarak tescil kararı verilmesi gerektiğinden temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2942 sayılı Kanun’un mülga 17 nci maddesi uyarınca tescil istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

2. 2942 sayılı Kanun’un “Tapulu taşınmaz mallarda tescil” kenar başlıklı (mülga 24/4/2001 – 4650/21 md.) 17 nci maddesi şöyledir;

“Tebliğ edilen kamulaştırma işlemine karşı idari ve adli yargıya başvurulmadığı veya bu konuda açılan davaların kesin olarak sonuçlandığı ancak taşınmaz mal sahibinin ferağ vermediği hallerde, takdir edilen ve artırılan bedelin tamamı milli bankalardan birine yatırılarak makbuzu ilgili belge örnekleriyle birlikte mahkemeye verilir. Mahkeme iki tarafı derhal davet ederek, gelmemeleri halinde gıyaplarında, belgeleri inceleyerek, kamulaştırma usulüne uygun şekilde tamamlanmış ise, taşınmaz malın kamulaştırma yapan idare adına tesciline karar verir ve tapu dairesine bildirir.

Kamulaştırması yapılan taşınmaz mal tahsis edildiği kamu hizmeti itibariyle sicile kaydı gerekmeyen bir niteliğe dönüşmüş ise, istek halinde sicil kaydının terkinine karar verilir.

Bu tescil ve terkin işlemi sırasında mal sahiplerinin bu taşınmaz mal nedeniyle vergi ilişkisi aranmaz. Ancak, ilgili tapu dairesi durumu vergi dairesine bildirir.

Bu Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen hallerde yapılacak kamulaştırmalarda yatırılacak miktar, ödenecek ilk taksit bedelidir.”

3. 04.11.1983 tarihli ve 2942 sayılı Ana Kanun’a İşlenemeyen, 24.4.2001 tarihli ve 4650 sayılı Kanun’un 21 inci maddesi ile eklenen Geçici Madde 1 inci maddesi şöyledir:

“Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, kamulaştırma kararı alınmış ancak henüz tebligata çıkarılmamış kamulaştırmalarda bu Kanun hükümleri, diğerlerinde önceki hükümler uygulanır.”

3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Dava konusu İstanbul ili, … ilçesi, … Mahallesi, eski 582 parsel yeni 127 ada 4 parsel sayılı taşınmaz için davacı idare tarafından usulüne uygun noter tebligatının yapıldığı, davalı tarafından açılan tezyidi bedel davası sonucu artırılan bedelin de ödendiği anlaşıldığından ve davalı vekilinin 6100 sayılı Kanun’un 310 uncu maddesi gereği davayı kabul ettiği de dikkate alınarak davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.

3. 6100 sayılı Kanun’un 312 nci maddesinin ikinci fıkrası gereği davalıların davanın açılmasına kendi hâl ve davranışıyla sebebiyet vermemiş ve yargılamanın ilk duruşmasından önce davalıların talep sonucunu kabul etmiş olması nedeniyle davacı kurum lehine vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına karar verilmesi yerindedir.

4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı idare vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usûl ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 23.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.