YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/10179
KARAR NO : 2022/13160
KARAR TARİHİ : 03.10.2022
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada, Bolu 1. Asliye Hukuk ile … 2. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
– K A R A R –
Dava; İİK’nun 67/2 maddesine göre Sapanca İcra Müdürlüğünün 2018/583 Esas sayılı dosyasına yapılan itirazın iptali ve %20 İcra İnkar tazminatına hükmedilmesi istemine ilişkindir.
Bolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın itirazın iptaline ilişkin olup, itirazın iptali davalarında yetkili mahkemenin HMK’nın 5. ve diğer maddeleri uyarınca belirleneceği, HMK’nın 6. maddesi uyarınca açılmış olan bir davada genel yetkili mahkemenin davalı gerçek ya da tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesinin olduğu, davalının adresinin “…., Mahallesi ….., Kasabası Çamardı/…” olduğu, dava dilekçesinin davalıya bu adrese tebliğ edildiği, davacının yerleşim yerinin ise ….,/Adana olduğu, Bolu Mahkemeleri’nin herhangi bir yetkisinin söz konusu olmadığı, HMK’nın 5. ve diğer maddelerinde düzenlenen yetki kurallarının davanın mahiyeti itibari ile kesin yetki kuralları geçerli olmadığından genel yetkili mahkemenin yetkisini ortadan kaldırmayacağı, davalının süresi içerisinde ve usulüne uygun şekilde yetki itirazında bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
… 2. Asliye Hukuk Mahkemesince ise, davalının yerleşim yerinin … İli …. İlçesinde bulunduğu, …., İlçesinde adliye bulunduğu, davacı alacaklının Pozantı İlçesinde ikamet ettiği, sözleşmenin ifa yerinin de … olmadığı, cevap dilekçesinde yetkili mahkemenin … Mahkemeleri olduğu belirtilse de alacaklının veya borçlunun yerleşim yerinin ve sözleşmenin ifa yerinin … Adliyesi yetki sınırları içinde olmadığı, cevap dilekçesinde usûlüne uygun yetki itirazında bulunulmadığı durumlarda davanın ilk açıldığı mahkemenin yetkili hale geleceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
HMK’nın 6/1. maddesi uyarınca genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. Bu yetki kuralı kesin olmadığından HMK’nın 19. maddesinde belirlenen süre ve yöntemle yetkisizlik itirazında bulunulmaz ise davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir ve mahkemece kendiliğinden yetkisizlik kararı verilemez. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun “Yetki itirazının ileri sürülmesi” başlıklı 19/2. maddesinde, yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerektiği, yetki itirazında bulunan tarafın, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirmesi gerektiği, aksi takdirde yetki itirazının dikkate alınmayacağı düzenlenmiştir. Yine, 116/1-a maddesinde kesin yetki kuralının bulunmadığı hallerde yetki itirazını “ilk itiraz” olarak düzenlemektedir. 117/1. madde ise; “İlk itirazların hepsi cevap dilekçesinde ileri sürülmek zorundadır; aksi hâlde dinlenemez.” hükmünü içermektedir. Son olarak; “Cevap dilekçesini verme süresi” başlıklı 127/1. maddesi ise; “Cevap dilekçesini verme süresi, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki haftadır. Ancak, durum ve koşullara göre cevap dilekçesinin bu süre içinde hazırlanmasının çok zor yahut imkânsız olduğu durumlarda, yine bu süre zarfında mahkemeye başvuran davalıya, bir defaya mahsus olmak ve bir ayı geçmemek üzere ek bir süre verilebilir. Ek cevap süresi talebi hakkında verilen karar taraflara derhâl bildirilir.” şeklinde düzenleme getirmektedir.
Somut olayda, davanın, Bolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde açıldığı, davalının cevap dilekçesinde, … İli Çamardı İlçesi Bademdere Kasabasında ikamet ettiğinden dosyanın “… Mahkemelerine gönderilmesini” talep ettiği, ancak dava tarihindeki yerleşim yerinin ve cevap dilekçesindeki beyanına göre yerleşim yerinin Çamardı ilçesi olduğu, böylelikle davalının yetkisiz bir mahkemeyi seçtiği anlaşıldığına göre, davanın ilk açılan yer mahkemesi olan Bolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince Bolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 03.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.