YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/8355
KARAR NO : 2021/12332
KARAR TARİHİ : 01.11.2021
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla)
Taraflar arasında düzenlenen devre mülk sözleşmesinin ve senetlerin iptali,borçlu olunmadığının tespiti ve ödenen bedelin iadesi istemine ilişkin olarak açılan davada … 12. Tüketici Mahkemesi ve … 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
– KARAR –
Dava, taraflar arasında düzenlenen devre mülk sözleşmesinin ve senetlerin iptali,borçlu olunmadığının tespiti ve ödenen bedelin iadesi istemine ilişkindir.
… 12. Tüketici Mahkemesi’nce, davacı tüketicinin yerleşim yeri adresinin … ili … ilçesi, davalı şirket adresinin ise … olduğu, sözleşmenin ifa yerinin de … ili olduğu anlaşılmış olup davanın davacının seçimine göre, hem genel hem de özel yetkili mahkemede açılabileceği, buna karşın davacının yetkiye ilişkin bu seçimlik hakkını kullanmayıp davayı yetkisiz olan mahkemede ikame ettiği, davalının da cevap dilekçesi ile yetki itirazında bulunduğu gözetildiğinde yetkili mahkemenin … Tüketici Mahkemesi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiş, hükmün davacı vekili tarafından süresinde istinaf edilmesi üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi 3.Hukuk Dairesi Başkanlığı 19/11/2020 tarih, 2019/1609 esas, 2020/1696 karar sayılı ilamıyla” yasal kesin yetki kuralı gereğince davanın yetkili … Asliye Hukuk (Tüketici) Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu şekilde mahkemenin yetkisizliğine karar verildiği gerekçesiyle davacının istinaf talebinin kabulüne, … 12. Tüketici Mahkemesi’nin 16/05/2019 tarih ve 2018/386 Esas – 2019/188 Karar sayılı ilamının kaldırılmasına, dava dosyasının yeniden yargılama yapılmak üzere mahkemesine iadesine karar verilmiştir.
… 12. Tüketici Mahkemesi’nce, davacının talebi taraflar arasındaki devre mülk satış sözleşmesine istinaden ödenen bedelin iadesi, sözleşmenin feshi istemine ilişkin olup davaya konu sözleşme uyarınca satın alınan devre mülkün tapuda devrinin gerçekleştirildiği, davaya konu devre mülkün tapu kaydının … İli, Termal İlçesinde bulunduğu ve kesin yetki kuralı uyarınca davanın … yetki sınırları içerisinde bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
… 2. Asliye Hukuk (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesince, dava konusu ihtilafın ve davacı talebinin taraflar arasında düzenlenen devremülk sözleşmesinin iptali, ödenen bedelin iadesi istemine ilişkin olduğu, taşınmaz aynına ilişkin olmadığı, davanın hukuki niteliği gereği kesin yetki kuralı teşkil etmeyen ve süresi içerisinde ileri sürülmeyen yetki itirazı üzerine mahkemece kendiliğinden yetkisizlik kararı verilemeyeceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Devre mülk hakkı Kat Mülkiyeti Kanunu’nda düzenlenen taşınmazın müşterek mülkiyet payına bağlı bir haktır. Mevcut uyuşmazlığın tüketici mahkemelerinde görülmesi için davaya konu sözleşmenin resmi şekilde düzenlenmesi gerekli olmayıp, şekil şartına uyulup uyulmadığı hususunun Tüketici Mahkemesince tartışılarak bir karara varılması gerektiğinden, 6502 sayılı Kanun kapsamındaki uyuşmazlığın tüketici mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 73. maddesinin beşinci fıkrasında “Tüketici davaları, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde de açılabilir” denilmekte ise de bu kural 6100 sayılı HMK’nın yetkiye ilişkin kurallarının yanında bir ek yetki kuralıdır.
HMK’nın 6/1. maddesinde düzenlenen yetki kuralı kesin olmadığından HMK’nın 19. maddesinde belirlenen süre ve yöntemle yetkisizlik itirazında bulunulmaz ise davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir ve mahkemece kendiliğinden yetkisizlik kararı verilemez.
Somut olayda, dava, taraflar arasında düzenlenen devre mülk sözleşmesinin ve senetlerin iptali,borçlu olunmadığının tespiti ile ödenen bedelin iadesi istemine ilişkin olup, dava dilekçesi ve dosya kapsamından taşınmazın aynına ilişkin bir dava olmadığı ayrıca davalı vekili tarafından usulüne uygun ve süresinde yetki itirazı olmadığı anlaşılmaktadır. Usûlüne uygun yetki itirazında bulunulmadığı durumlarda davanın ilk açıldığı mahkeme yetkili hale geleceğinden, … 12. Tüketici Mahkemesi’nin yetkili mahkeme olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda uyuşmazlığın, davanın ilk açıldığı yer mahkemesi olan … 12. Tüketici Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince … 12. Tüketici Mahkemesi’nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 01/11/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.