YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/7856
KARAR NO : 2021/11548
KARAR TARİHİ : 18.10.2021

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki davada … Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi ile … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi’nce ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:

… Bölge Adliye mahkemesi 22. Hukuk Dairesince, Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun 06/06/2018 tarih ve 217 sayılı kararı faaliyete geçirilmesine karar verilen … Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresi …,… … ve … olarak düzenlenmesine karar verilmiştir.
5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un Ek 1.maddesinde, iki halde yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemeyeceği düzenlenmiş olup bunlar, ilk derece mahkemesi karar tarihi itibariyle yetkili olunması ile yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalarla ilgili olarak yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halleridir.
Söz konusu düzenlemeden istinaf incelemesine konu edilen ilk derece mahkemesinin karar tarihi itibariyle yetkili olan Bölge Adliye Mahkemesince yapılan istinaf incelemesi sonucu her hangi bir eksiklik nedeni ile geri çevirme yapılmış olması, HMK’nin 353.maddesindeki kaldırma nedenlerinden birinin bulunması nedeni ile kararın kaldırılarak yeniden ilk derece mahkemesine gönderilmesi üzerine ilk derece mahkemesince kaldırma kararı gereğince yargılama yaparak yeni karar vermesi, ya da düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmesi üzerine Yargıtay temyiz incelemesi sonucu kararın bozulması halinin anlaşılması gerekmektedir.
Somut olayda da ilk derece mahkemesince 2017/259 E, 2020/633 K ve 13/10/2020 T. sayılı kararı ile davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş, karara karşı davacı vekilince istinaf isteminde bulunmuş olup Hakimler ve Savcılar

Kurulu’nun 03.08.2017 tarih ve 703 sayılı kararı gereğince istinaf kanun yoluna başvuru incelemesini yapmakla … Bölge Adliye Mahkemesi yetkili olduğu gerekçesiyle Dairenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
… Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince, 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna ek 1. maddenin 1. fıkrasında: “Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazete’de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.Belirtilen yasal düzenlemeler gereğince ihtiyati tedbire ilişkin yasal düzenlemede belirtilen ilk derece mahkemesi kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği ve başvurunun incelenmesi usulü açıkça belirtilmiş olup … Asliye 2. Ticaret Mahkemesinin 13/10/2020 tarih, 2017/259 esas 2020/633 Karar sayılı kararına ilişkin istinaf incelemesi ile ilgili delilleri değerlendirmede … Bölge Adliye Mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesiyle Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352/1.a maddesi gereğince Dairenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
6100 sayılı HMK’nın 22. maddesi uyarınca “Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur.”
HMK’nın “Kanun Yolları” başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde “istinaf” kanun yolu düzenlenmiş ve 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında “İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir” hükmünü içermektedir.
HMK’nın 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK’nın 341/1. maddesinde “ilk derece mahkemelerinden verilen … ihtiyati tedbir … taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir” hükmü ile istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. Maddesi ile 5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna ek 1.maddenin 1.fıkrasında:”Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinin 25.madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazete’de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili Bölge Adliye Mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan Bölge Adliye Mahkemesince sonuçlandırılır.
Dosya kapsamında davanın ihtiyati tedbir talepli olarak 05/04/2017 tarihinde açıldığı, … 2. Asliye Ticaret Mahkemesince 05/04/2017 tarihli tensip ara kararında tedbir talebinin kabulüne karar verildiği, verilen karara davalı … tarafından itiraz edildiği, mahkemece 04/05/2017 tarihinli celsede muteriz vekilinin İİK’nun 72/3. Maddesi gereğince davalı…Elemanları San. Tic. A.Ş.yönünden verilen tedbir kararının değiştirilmesi yönündeki talebinin soruşturma dosyası kapsamı nazara alınarak reddine, mahkeme tensip ara kararında verilen tedbirin aynen devamına karar veildiği,verilen karara karşı davalı …’nın istinaf kanun yoluna başvurduğu, istinaf incelemesinin … Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi tarafından yapıldığı ve 20/06/2018 tarih, … karar sayılı karar ile … 2.Asliye Ticaret Mahkemesince 2017/259 Esas sayılı dosyası üzerinden verilen 04.05.2017 tarihli kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir durum bulunmamasına göre davacı vekilinin İstinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın … Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; … Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi’nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 18/10/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.