YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/4926
KARAR NO : 2021/9560
KARAR TARİHİ : 13.09.2021

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeniyle yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

KARAR

Dava, kira sözleşmesinden kaynaklanan itirazın iptali istemine ilişkindir.
Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince, Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun 06/06/2018 tarih ve 217 sayılı kararı ile 5235 sayılı Kanunun Ek Madde-1 hükmü uyarınca Sakarya Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresi içinde bulunan ilk derece mahkemelerince 03/09/2018 tarihinden itibaren verilecek kararlar hakkında istinaf incelemesinin Sakarya Bölge Adliye Mahkemesince yapılması gerektiği, istinafa konu kararın 05/12/2018 tarihinde verilmiş ise de, istinafa konu dava dosyasının Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi’nin 15/03/2018 tarih 2018/303 Esas – 2018/343 Karar sayılı kararı ile inceleme konusu yapıldığı, bu nedenle 5235 sayılı Kanunun Ek Madde 1 hükmü uyarınca sonra verilen kararın istinaf incelemesinin de Ankara Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesince ise, Sakarya Bölge Adliye Mahkemesinin Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun 06/06/2018 tarih ve 217 Sayılı Kararı uyarınca 03/09/2018 tarihinde faaliyete geçtiği, ilk derece mahkemelerince 03/09/2018 tarihinden sonra verilmiş olan kararların istinaf incelemesini yapmakla görevli ve yetkili olduğu, 03/09/2018 tarihinden önce verilmiş olan kararların istinaf incelemesini yapma yetkisinin ise yerel mahkemenin bu tarihten önce bağlı olduğu Bölge Adliye Mahkemesi’ne ait olduğu, istinafa konu ilk derece mahkemesince verilen kararın tarihi 05/12/2019 olup, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesince verilmiş bir karar bulunmakta ise de bu incelemenin esasa ilişkin olmadığı, dosyayı inceleme yetkisinin Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesine ait olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK’nın 22. maddesi uyarınca “Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur.”
HMK’nın “Kanun Yolları” başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde “istinaf” kanun yolu düzenlenmiş ve 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında “İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir” hükmünü içermektedir.
HMK’nın 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK’nın 341/1. maddesinde “ilk derece mahkemelerinden verilen … ihtiyati tedbir … taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir” hükmü ile istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna ek 1. maddenin 1. fıkrasında: “Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazete’de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.
Dosya kapsamında, ilk olarak Devrek 2. Asliye Hukuk (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinde açılan davada mahkemece, davaya konu icra takibine olan itirazın iptaline ilişkin alacağın taraflar arasında akdedilen kira ilişkisinden kaynaklandığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiş; Devrek Sulh Hukuk Mahkemesince ise; davalı ile davacının tacir olduğu ve iki tarafında ticari işletmesini ilgilendiren bu davanın nispi ticari davalardan olup, Türk Ticaret Kanunun 5.maddesine göre aksine hüküm bulunmadıkça dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın Asliye Ticaret Mahkemesinin tüm ticari davalar ile çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Mahkemeler arasında çıkan görev uyuşmazlığının çözümü için dava dosyası Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi’nin 15/03/2018 tarih 2018/303 Esas – 2018/343 Karar sayılı kararı ile inceleme konusu yapılmış ve 6100 sayılı HMK’nın 21. ve 22. maddeleri gereğince Devrek Sulh Hukuk Mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verilmiştir.
HMK’nın “Kanun Yolları” başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde “istinaf” kanun yolu düzenlenmiştir. Ancak yargı yerinin belirlenmesine ilişkin inceleme 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında yer almamaktadır. Devrek Sulh Hukuk Mahkemesinin 2018/453 Esas – 2018/1382 Karar sayılı kararı ile davanın kabulü ile, davalı Nejdet Döngel’in Devrek İcra Müdürlüğünün 2013/1942 Esas takip sayılı dosyasına yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin devamına, icra inkar tazminatına karar verildiği, bu karar aleyhine davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 13/09/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.