YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/1421
KARAR NO : 2021/3751
KARAR TARİHİ : 22.03.2021

MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki davada Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, sigorta tarafından ödenen tazminatın rücu istemine ilişkindir.
Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi, davanın ilk olarak Konya 1. Tüketici Mahkemesinin 2017/1182 esası ile açıldığı, yapılan yargılama sonucunda, görevsizlik nedeniyle davanın usulden reddine karar verildiği, verilen kararın davalı tarafça istinaf edildiği, dosyanın Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesine gönderildiği, inceleme sonucunda istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği, istinaf mahkemesince verilen karar gereğince dosyanın görevli Konya Asliye 1. Hukuk Mahkemesine gönderildiği, Asliye 1. Hukuk Mahkemesince 2018/616 esası üzerinden davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı verildiği, verilen kararın taraflarca istinaf edildiği anlaşıldığından; 694 sayılı KHK ile 5235 sayılı Kanuna eklenen ek 1. maddede ” …Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır. ” düzenlemesi gereğince; daireye gönderilen dava dosyası ile ilgili istinaf başvuru sebeplerinin inceleme görevinin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi ilgili dairesince yapılması gerektiği, dairenin inceleme yapma konusunda görevli olmadığı gerekçesiyle dava dosyasının Ankara Bölge Adliye Mahkemesi ilgili dairesine gönderilmek üzere HMK’nın 352/1.a maddesi gereğince, İlk Derece Mahkemesi’ne geri çevrilmesine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi, ilk derece mahkemesince 23/01/2018 tarihinde verilen görevsizlik kararına karşı davalı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairece, 18/05/2018 tarih ve 2018/711 Esas, 2018/1054 Karar sayılı kararla HMK’nın 353/1/b/1. maddesi gereğince, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş ise de, görevsizlik kararı üzerine verilen iş bu karar, uyuşmazlığı nihai olarak sonuçlandıran usul ya da esasa ilişkin bir karar niteliğinde değil olmayıp her ne kadar 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Kanunu’nun Ek 1. Maddesinde, “Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.” hükmü mevcut ise de, somut olayda, Kanun’un aradığı anlamda, daha önceden yapılmış bir istinaf incelemesi bulunmadığından, ilk derece mahkemesinin, 16/10/2018 tarihli kararına yönelik istinaf başvurusunu incelemekle yetkili bölge adliye mahkemesi, Konya Bölge Adliye Mahkemesi olduğu gerekçesiyle Dairenin yetkisizliğine kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK’nun 22. maddesi uyarınca “Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur.”
HMK’nun “Kanun Yolları” başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde “istinaf” kanun yolu düzenlenmiş ve 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında “İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir” hükmünü içermektedir.
HMK’nun 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK’nın 341/1. maddesinde “ilk derece mahkemelerinden verilen … ihtiyati tedbir … taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir” hükmü ile istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna ek 1. maddenin 1. fıkrasında: “Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazete’de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.
Dosya kapsamından, dava itirazın iptali istemli olarak 18/10/2017 tarihinde Konya 1. Tüketici Mahkemesinde açılmış ve mahkemece 23.01.2018 gün, 2017/1182 esas, 2018/94 karar sayılı kararıyla görevsizlik kararı verilmiştir.İlgili karara karşı davalı vekili tarafında istinaf kanun yoluna başvurulmuş, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi 18.05.2018 gün, 2018/ 711 Esas, 2018/1054 Karar sayılı ilamıyla davalının istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1/b/1 maddesi gereğince esastan reddine karar verildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nun 21 ve 22. maddeleri gereğince; Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 22/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.