YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2020/3110
KARAR NO : 2021/11639
KARAR TARİHİ : 19.10.2021
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 942 sayılı Yasanın 22 ve 23. maddesine göre, idarenin davacıya geri alım hakkını kullandırmaması nedeniyle uğranılan zararın tazmini davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İlk Derece Mahkemesince davanın reddine ilişkin olarak verilen karara karşı, davacılar vekili tarafından yapılan istinaf başvurusunun İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinin 5. Hukuk Dairesince HMK’nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine dair hükmün duruşmalı olarak Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, duruşma için belirlenen 19/10/2021 günü temyiz eden davacılar vekili ile aleyhine temyiz olunan davalı Emlak Konut GYO A.Ş. ve Maliye Bakanlığı vekillerinin yüzlerine karşı; usulüne göre çağrı kağıdı gönderilmesine rağmen gelmediğinden davalı TOKİ Başkanlığı vekilinin yokluğunda duruşmaya başlanarak sözlü açıklamalar da dinlendikten ve dosyadaki kağıtlar okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.
– K A R A R –
Dava, 2942 sayılı Yasanın 22 ve 23. maddesine göre, idarenin davacıya geri alım hakkını kullandırmaması nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine ilişkin verilen kararına karşı, davacılar vekili tarafından yapılan istinaf başvurusunun, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince esastan reddine karar verilmiş olup; hüküm davacılar vekilince temyiz edilmiştir. Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre; dava konusu İstanbul ili Sarıyer ilçesi Zekeriyaköy 5- 26 – 27 – 39 – 43 – 45 – 47 – 51 – 52 – 53 – 54 – 66 – 70 – 71 – 73 – 75 – 146 – 162 – 169 – 184 – 185 – 186 – 187 – 189 – 200 – 216 – 217 ve 218 parsel sayılı taşınmazlar askeri maksatlar için Maliye Hazinesi tarafından tarafından 1960 ve 1980 li yıllarda kamulaştırıldığı ve taşınmazların hükmen tescil yolu ile ile hazine adına tescil edildiği, hazine adına tescil edilen ve Milli Savunma Bakanlığına tahsisli olan taşınmazların 21.12.2006 tarihli Milli Savunma Bakanlığı ile T.C Başbakanlık … arasında yapılan protokol ile Harekat Alarm iskan tesisleri yapılması maksadı ile bedeli karşılığında Toplu Konut İdaresine devrine karar veridiği, 02.03.2011 tarihinde ise T.C Başbakanlık … ile Emlak Konut G.o.A,Ş arasında yapılan protokol ile yine bedeli karşılığında Emlak Konut G.O.A.Ş. ye devrine karar verildiği anlaşılmıştır.
4650 sayılı Yasa ile Değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun “Vazgeçme, İade ve Devir” kenar başlığını taşıyan ve 13.09. 2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı Yasa ile değiştirilen 22. maddesinde “Kamulaştırmanın kesinleşmesinden sonra, taşınmaz malların kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmaması halinde, keyfiyet idarece mal sahibi veya mirasçılarına 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulur. Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir. İade işleminin kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra bir yıl içinde gerçekleşmesi halinde kamulaştırma bedelinin faizi alınmaz. Bu madde hükümlerine göre taşınmaz malı geri almayı kabul etmeyen mal sahibi veya mirasçılarının 23. maddeye göre geri alma hakları da düşer. Bu madde hükümleri, kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması halinde uygulanmaz.” hükmü yer almakta olup, söz konusu maddede kamulaştırılan taşınmaza ihtiyacı kalmayan idarenin, kamulaştırmadan sonraki davranışları düzenlenmiştir.
Her ne kadar Anayasa Mahkemesi’nin 14.05.2015 tarih 2014/177E. 2015/49K. sayılı ve 11.06.2015 tarihinde yayınlanan kararı ile 6552 sayılı Yasanın 101. maddesi ile eklenen geçici 9. maddesinde yer alan 22. maddesinin 1, 2 ve 3. fıkra hükümleri iptal edildiği, böylece 11.09.2014 tarihinden önce açılan ve halen kesinleşmeyen davada Kamulaştırma Kanununun 22/3 maddesi ile getirilen 5 yıllık süre şartının uygulanma imkanı kalmamış ise de temyize konu dava 03.07.2015 tarihinde açılmıştır.
Bu itibarla; Kamulaştırma Kanununun 22/3. maddesi dava tarihi itibariyle yürürlükte olup, davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine ilişkin ilk derece mahkemesinden verilen kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde olmadığından usul ve yasaya uygun olan hükmün HMK 370. maddesi gereğince ONANMASINA, peşin alınan temyiz ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, aleyhine temyiz olunan davalı Emlak Konut GYO A.Ş. ve Maliye Bakanlığı yararına yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 3.050,00-TL. vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, 19/10/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.