YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2017/19352
KARAR NO : 2018/20404
KARAR TARİHİ : 13.11.2018
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay’ca incelenmesi, davacı idare ve davalılardan … vd. vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacı idare ve davalılardan … vd. vekillerince temyiz edilmiştir.
Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Alınan rapor ve yapılan inceleme hüküm kurmaya elverişli değildir. Şöyle ki;
1)Dava konusu … Mahallesi, 198 ada 48 parsel sayılı taşınmazın değeri tespit edilirken öncelikle arsa mı yoksa arazi mi olduğunun belirlenmesi gerekir. … Belediyesi’nin 19/10/2015 tarihli yazı cevabında; dava konusu taşınmazın 1/1000 ölçekli imar planı fotokopisi ekte gönderilmiş 1/5000 imar planı içerisinde denilmiş, Mahkemece alınan bilirkişi rapor ve ek raporunda ise ;kamulaştırılacak olan 4.919,19 m2 ‘lik kısmın 1/1000 ölçekli imar planında kalması nedeni ile arsa olarak alınması gerektiği,ancak taşınmazın bir kısmının tarım arazisi olarak gösterildiği, eskiden beri tarım arazisi olarak kullanıldığı,halende tarımsal faaliyette bulunulduğu gerekçesi ile tarım arazisi olarak değerlendirildiğinin belirtildiği anlaşılmakla taşınmazın niteliği hususunda çelişki bulunduğu görülmekle;
Taşınmazın değerlendirme tarihi olan 09.09.2012 gününde belediye 1/1000 ölçekli uygulama imar planı içinde olup olmadığı, değilse belediye veya mücavir alan sınırları dahilinde bulunup bulunmadığı, belediye hizmetlerinden yararlanıp yararlanmadığı ve etrafının meskun mahal olup olmadığı, en yakın yerleşim birimlerine, kamu kurum ve kuruluşlarına olan uzaklığının ne olduğu hususları Belediye Başkanlığından sorulup, alınacak yazı cevabına göre,
Taşınmazın vasfı belirlendikten sonra taşınmazın niteliğine göre oluşturulacak bilirkişi eşliğinde mahallinde yapılacak keşifte;
1-a) Arsa olduğunun tespiti halinde; Kamulaştırma Kanununun 11/1-g maddesi uyarınca bedelinin değerlendirme gününden önceki yakın tarihte yapılan emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur.
Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re’sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması,
1-b)Tarım arazisi olduğunun belirlenmesi halinde ise, aynı Yasanın 11/1-f maddesi uyarınca; o yörede mutad olarak ekilen münavebeli ürünleri ve münavebeye alınan ürünlerin dekar başına verim miktarları Tarım ve … Bakanlığı İlçe Müdürlüğünden, değerlendirme tarihi olan 2012 yılı dekar başına üretim masrafları ile hasat dönemindeki ortalama toptan kg. satış fiyatlarının da ilgili resmi kuruluşlardan sorulmasından sonra taşınmazın olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirine göre bedel tespiti,
Gerekirken, eksik inceleme ile açıklanan hususlarda değerlendirme yapılmadan soyut ifadelerle taşınmaza değer biçen rapor doğrultusunda yazılı şekilde hüküm kurulması,
Kabule göre ise;
2-Yapılan bilirkişi incelemesi sonucu fen bilirkişi tarafından düzenlenen 12.11.2015 tarihli raporda dava konusu taşınmazda kamulaştırma sonucu üç parçaya ayrıldığının belirtildiği; fen bilirkişi raporunun infaza elverişli olmadığı, ölçekli kroki düzenlenerek dava konusu parselin ve kanal olarak kamulaştırılacak bölümün koordinat değerlerinin raporda gösterilmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda dava konusu taşınmazda kanal olarak kamulaştırılan kısmın , ölçekli kroki düzenlenerek dava konusu parsellin ve kanal yerinin koordinat değerlerinin kadastral paftasına ve teknik evraklarına uygun ölçülendirilmiş olarak hazırlanması gerekirken eksik inceleme ve infazı mümkün olmayan rapora göre hüküm kurulması,
3-Taşınmazın kamulaştırılması sonrasında arta kalan alanların yüzölçümü, geometrik durumu dikkate alındığında değer azalışı olmayacağının düşünülmemesi,
4-Tapudaki irtifak şerhinin bedele yansıtılması gerektiğinin düşünülmemesi;
Doğru olmadığı gibi;
5-7139 sayılı Kanunla değişik Kamulaştırma Kanununun 10/8 fıkrası gereğince bankaya hak sahibi adına yatırılacak bedel bakımından; 7139 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik hükümlerine göre işlem yapılması gerektiğinden,
Hükmün yukarıda açıklanan gerekçelerle taraf vekillerince temyiz istemlerinin kabulü ile BOZULMASINA, davacı idareden peşin alınan harçların istenildiğinde iadesine, davalılardan … vd.’den peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 13/11/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.