YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/5673
KARAR NO : 2015/10767
KARAR TARİHİ : 12.05.2015

MAHKEMESİ : Şemdinli Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 15/05/2014
NUMARASI : 2011/83-2014/190

Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılarak üzerine pilon dikilip enerji nakil hattı geçirilen taşınmazların, pilon yeri bedeli ile irtifak hakkı karşılığının tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay’ca incelenmesi, davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, kamulaştırmasız el atılarak üzerine pilon dikilip enerji nakil hattı geçirilen taşınmazların, pilon yeri bedeli ile irtifak hakkı karşılığının tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacılardan A.. G.., H.. Ş.. S.. Y.., Ahmet yönünden davanın açılmamış sayılmasına, diğer davacılar yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı idare vekilince temyiz edilmiştir.
Dava konusu taşınmazlardan kapama elma bahçesi niteliğindeki 173/2, 179/10, 180/10,182/2, 108/510, 108/121 parsel sayılı taşınmazlara net elma gelirine göre, kavaklık niteliğnideki 186/3,194/5 parsel sayılı taşınmazlara net meyve gelirine göre, tarım arazisi niteliğindeki diğer taşınmazlara ekilebilecek ürün gelirine göre değer biçilmesinde ve pilon yeri bedeli ile irtifak hakkı karşılığının tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
1)Bilirkişi raporunda münavebeye esas alınan ürünleri TÜİK’in yayınladığı Bitkisel Üretim İstatistikleri ve Bölge İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerinden gelen resmi verilere göre; fasülyenin dekar başına ortalama verimi 250 kg olduğu halde, 450 kg, karpuz verimi 3750 kg olduğu halde, 6000 kg, elmanın dekar başına ortalama verimi 1250 kg olduğu halde, 1500kg, cevizin dekar başına ortalama verimi 400 kg olduğu halde 528 kg, dekara ortalama masrafı 750-TL olduğu halde 702,34-TL alan bilirkişi raporu hükme esasa alınmak suretiyle fazla bedel tespiti,
2)Bilirkişi raporunda münavebeye esas alınan ürünlerden domatesin 1 dekarından elde edilebilecek brüt gelirinden indirilmesi gereken üretim masrafı Türkiye ortalaması dikkate alındığında, brüt gelirinin 1/3‘ü oranında olması gerekirken, daha az miktarda üretim masrafı yapıldığı kabul edilerek fazlaya karar verilmesi,
3)Karışık meyve bahçesi niteliğindeki 186/3 ve 194/5 parsel sayılı taşınmazlarda armut ve kayısının hasat zamanı ortalama satış fiyatları ile dekara verim miktarlarının İl, İlçe ve Çevre İl Tarım Gıda ve Hayvancılık Müdürlüklerinden getirtilip rapor denetlenmeden eksik inceleme ile hüküm kurulması,
4)Kapama kavaklık niteliğindeki 106/12 ve 179/11 parsel sayılı taşınmazların 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun II/f maddesi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net geliri üzerinden bilimsel yolla değerinin tespit edilmesi gerekir.
Kavak mahsulünün bir yılda hasat edilemeyeceği de gözönünde tutularak kaç yılda kesim durumuna geleceği bilimsel yolla ortaya konup, kesim durumunda elde edilecek net geliri bulunup dikim gününden kesim gününe kadar yapılan masraflar düşüldükten sonra kamulaştırılan taşınmaz malın, kavakların kesim durumuna geldiği gündeki net geliri bulunduktan, sonra bu da bilimsel formüle uygulanarak kamulaştırma bedelinin bulunması gerekirken, bu şekilde inceleme yapmayan rapora göre karar verilmesi,
5) Dava konusu 173/4 parsel 11.053m2, 173/ parsel 11.087m2, 108/505 parsel 13.932m2 yüzölçümündedir. Bu büyüklükteki taşınmazlara domates münavebesi esas alınarak değer biçilmesi için davacıların dava konusu taşınmazlarda domates ürününü ekip hasat ettiğini toptancı halinden alınması gereken satış belgeleri ile ispat etmesi gerekir. Davacıların taşınmazlarda domates ekip sattığı konusunda belge ibraz edilmemesi halinde bölgede ekimi yapılan yaygın münavebe ürünlerin belirlenip İl Tarım Müdürlüğünden dekara ortalama verim miktarları ile değerlendirme tarihi olan 2011 yılı hasat zamanındaki toptan ortalama verim miktarları ile değerlendirme tarihi olan 2011 yılı hasat zamanındaki topta ortalama kg satış fiyatı ve dekara ortalama kg satış fiyatı ve dekara düşen üretim masrafları da getirtilerek, buna göre değer biçilmesi için bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak karar verilmesi gerektiği düşünülmeden, yetersiz bilirkişi raporuna göre hüküm kurulması,
6) Dava konusu 179/10 parsel sayılı taşınmaz köyde olup dosyadaki bilgi ve belgelere göre tarım arazisi niteliğindedir.
Bu nedenle mahkemece arazi niteliğindeki taşınmaza gelir metoduna göre değer biçilmesi gerekirken, taşınmaza arsa olarak değer biçen bilirkişi raporuna göre karar verilmesi,
Doğru olmadığı gibi,
13.03.2015 gün ve 29294 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 13.11.2014 gün ve 2013/95-2014/176 sayılı kararı ile;
6487 sayılı Yasanın 21. maddesi ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun başlığı ile birlikte değiştirilen geçici 6. maddesinin on üçüncü fıkrası “09.10.1956 ile 04.11.1983 tarihlerini kapsayan dönemde oluşan mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla getirilen ve malikler aleyhine bir takım hükümler içeren bu istisnai düzenlemenin 04.11.1983 tarihinden sonraki dönem içinde uygulanmasının hukuk güvenliğini zedeleyeceği” gerekçesiyle Anayasanın 2 ve 35. maddelerine aykırı bulunarak iptal edilmiştir.
Bu durumda; 04.11.1983 tarihinden sonraki döneme ilişkin el atmalarda nispi harç ve nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğinden,
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları doğrultusunda, hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 12.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.