YARGITAY KARARI
DAİRE : 5. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/29751
KARAR NO : 2015/10800
KARAR TARİHİ : 12.05.2015
MAHKEMESİ : Ankara 27. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 11/09/2014
NUMARASI : 2014/64-2014/339
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 22.maddesine dayanan kamulaştırılan taşınmazın, mal sahibi tarafından geri alımı davasının reddine dair verilen yukarıda tarih ve numaraları yazılı hükmün duruşmalı olarak Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, duruşma için belirlenen 12.05.2015 günü taraf vekillerinin yüzlerine karşı duruşmaya başlanarak tarafların sözlü açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.
– K A R A R –
Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 22.maddesine dayanan kamulaştırılan taşınmazın, mal sahibi tarafından geri alımı istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelerden; dava konusu taşınmazın geldisi olan 64 parsel sayılı taşınmazın tamamı davacı adına kayıtlı iken 18.11.1977 tarihinde .. Ofisi Genel Müdürlüğünce kamulaştırılmasına karar verildiği, davacının rızaen ferağ vermesi üzerine taşınmazı 17.08.1977 tarihinde .. Ofisi Genel Müdürlüğü adına tescil edildiği, taşınmazın 30-35 sene kamulaştırma amacına uygun Maliye Lojmanları olarak kullanıldığı olarak kullanıldığı, imar uygulaması sonucu oluşan dava konusu taşınmazın arsa üretim alanında kaldığından 26.10.2011’de 1164 Sayılı Kanunun 5953 Sayılı Kanununun 1. maddesiyle değişik ek 4. maddesi gereğince bedelsiz olarak davalı TOKİ Başkanlığı’na devredildiği, halen de davalı idare adına kayıtlı olduğu anlaşılmıştır.
4650 sayılı Yasa ile Değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunun “Vazgeçme, İade ve Devir” kenar başlığını taşıyan ve 13.09. 2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı Yasa ile değiştirilen 22. maddesinde “Kamulaştırmanın kesinleşmesinden sonra, taşınmaz malların kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmaması halinde, keyfiyet idarece mal sahibi veya mirasçılarına 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulur. Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları
kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir. İade işleminin kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra bir yıl içinde gerçekleşmesi halinde kamulaştırma bedelinin faizi alınmaz. Bu madde hükümlerine göre taşınmaz malı geri almayı kabul etmeyen mal sahibi veya mirasçılarının 23. maddeye göre geri alma hakları da düşer. Bu madde hükümleri, kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması halinde uygulanmaz.” hükmü yer almakta olup, söz konusu maddede kamulaştırılan taşınmaza ihtiyacı kalmayan idarenin, kamulaştırmadan sonraki davranışları düzenlenmiştir.
Bilindiği üzere, hak düşürücü süreler yasalar ve sözleşme ile belirlenen bir sürenin geçmesiyle sadece dava hakkını değil bizzat hakkın kendisini ortadan kaldıran ve hakim tarafından resen nazara alınması gereken süreler olup, bu süreler, hukuki güvenliğin ve istikrarın sağlanması amacına hizmet eder.
Yukarıda açıklandığı üzere Kamulaştırma Kanununun 22. maddesine 13.09.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı Yasa ile eklenen ve Kamulaştırma Kanununun geçici 9.maddesi ile devam eden davalarda da uygulanması benimsenen üçüncü fıkra ile kamulaştırılan taşınmazlara, bu işlemin kesinleşmesinden itibaren kamu hizmetine tahsisi lüzumu kalmaması halinde mal sahiplerinin yasadan kaynaklanan yetkilerini kullanabilmeleri için beş yıllık süre öngörülmüş olup, somut olayda, kamulaştırmanın kesinleştiği 1977 yılından davanın açıldığı tarihe kadar bu sürenin dolması nedeniyle, davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Davacı vekilinin temyiz istemi yerinde olmadığından usul ve yasaya uygun hükmün ONANMASINA, davacıdan peşin alınan temyiz ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, aleyhine temyiz olunan davalı idare yararına yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 1.100,00-TL. vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, 12.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.