YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/312
KARAR NO : 2023/3324
KARAR TARİHİ : 13.03.2023
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2022/485 D.İş, 2022/485 K.
SAYISI : 2022/İHK-24374
HÜKÜM/KARAR : Davalının itirazının kabulü ile … kararı
kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle başvurunun
zamanaşımı nedeniyle reddine
SAYISI : K-2022/45260
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda Uyuşmazlık Hakem Heyetince başvurunun kabulüne karar verilmiştir.
Karara karşı davalı vekili tarafından itiraz edilmesi üzerine İtiraz Hakem Heyetince davalının itirazın kabulü ile … kararı kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle başvurunun zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
… kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; 03.05.2013 tarihinde davalıya Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (…) Poliçesi ile sigortalı aracın, davacının sürücüsü olduğu araçla karıştığı çift taraflı trafik kazası sonucu davacı sürücünün yaralanarak %23,2 oranında malul kaldığını, 90 gün geçici iş göremezlik ve 45 gün geçici bakıcı ihtiyacı oluştuğunu, davalıya başvuru yapılmasına karşın sonuç alınamadığını belirterek açılan belirsiz alacak davasında 40.000,00 TL sürekli iş göremezlik, 100,00 TL geçici iş göremezlik tazminatı ile 100,00 TL geçici bakıcı gideri olmak üzere toplam 40.200,00 TL tazminatın temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiş; 30.11.2021 tarihli bedel artırım dilekçesi ile talebini toplam 253.943,29 TL’ye artırmıştır.
II. CEVAP
Davalı vekili 23.11.2021 tarihli cevap dilekçesinde; başvurunun zamanaşımı süresinin dolması ve araz ile kaza arasında illiyet bağının bulunmaması nedeniyle reddedildiğini, talebin zamanaşımına uğradığını, davacının eldeki başvuruya sunduğu maluliyet raporundan başka ayrıca muayene edilmeksizin Karadeniz Teknik Üniversitesi tarafından fotokopi evrakla düzenlediği 06.08.2021 tarihli ve %5 oranlı raporun sunulduğu, maluliyet raporları arasındaki çelişkinin giderilmesi gerektiğini, müterafik kusur indirimi yapılması gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. … KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile geçici iş göremezlik tazminatı ve geçici bakıcı gideri taleplerinin sağlık gideri teminatı kapsamında olduğu, Sigorta Tahkim Komisyonunun bilgilendirme e-postalarına göre dosyanın hakem heyetine 11.11.2021 tarihinde teslim edildiği, davalının cevap dilekçesini 23.11.2021 tarihinde sunduğu, böylece davalının süresi içinde zamanaşımı def’inde bulunmadığı gerekçesiyle başvurunun kabulü ile 250.000,00 TL sürekli iş göremezlik ve 2.411,04 TL geçici iş göremezlik tazminatı ile 1.532,25 TL geçici bakıcı gideri olmak üzere toplam 253.943,29 TL tazminatın 14.05.2021 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
Davalı vekili itiraz dilekçesinde; talebin zamanaşımına uğradığnıı, maluliyet raporunu kabul etmediklerini, dosya kapsamındaki raporlar arasındaki çelişkinin giderilmesi gerektiğini, araz ile kaza arasında illiyet bağı olmadığını, hesaplamanın TRH 2010 Yaşam Tablosu ve 1,8 teknik faize göre yapılması gerektiğini, müterafik kusur indirimi gerektiğini, geçici iş göremezlik ve geçici bakıcı gideri taleplerinden sorumlulukları olmadığını, tam vekalet ücretinin hatalı olduğunu belirterek Uyuşmazlık Hakem Heyetince verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile trafik kazasının 03.05.2013 tarihinde meydana geldiği, uzamış zamanaşımı süresi 8 yıl olup olay tarihinden itibaren başladığı, kaza tarihine 8 yıllık uzamış ceza zamanaşımı süresi ile pandemi nedeniyle duran 93 gün süre ilave edildiğinde uzamış zamanaşımı süresinin 06.08.2021 tarihinde sona erdiği, eldeki başvurunun ise 24.09.2021 tarihinde yapıldığı, davalının cevap dilekçesinde zamanaşımı def’inde bulunduğu, zamanaşımı def’inin ilk itiraz olmadığı, davacı yanın savunmanın genişletildiği yönünde itirazı olmadığı, zamanaşımı kesen herhangi bir işlem bulunmadığı gerekçesiyle davalının itirazının kabulü ile … kararı kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle başvurunun zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; alacağın zamanaşımına uğramadığını, 24.09.2021 tarihinde başvurunun 11.11.2021 tarihinde hakem heyetine teslim edildiği, davalının ise 23.11.2021 tarihinde cevap dilekçesini sunduğu belirterek … kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı … tarafından Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (…) Poliçesi ile teminat altına alınan aracın karıştığı 03.05.2013 tarihli çift taraflı trafik kazası sonucu yaralanıp malul kalan davacı sürücünün uğradığı zarar nedeniyle sürekli iş göremezlik ve geçici iş göremezlik tazminatı ile geçici bakıcı gideri talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 54 ve 161 inci maddeleri, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85, 89, 90 ve 91 inci maddeleri, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları.
3. Değerlendirme
Zamanaşımı hukuki niteliği itibariyle, maddi hukuktan kaynaklanan bir def’i olup; usul hukuku anlamında ise bir savunma aracıdır. Zamanaşımı def’i, davalının aslında var olan bir borcunu özel bir nedenle yerine getirmekten kaçınmasına olanak veren bir haktır. Bu hakkı kullanıp kullanmamak tamamen borçluya kalmıştır. Diğer bir anlatımla, davalı tarafından zamanaşımı def’i ileri sürülmedikçe, o hak ve alacak için kanunun öngördüğü zamanaşımı süresi dolmuş olsa bile hâkim bunu kendiliğinden göz önüne alamaz (TBK 161 inci madde) Zamanaşımı def’inin cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Savunmanın genişletilmesi yasağı başladıktan sonra karşı tarafın açık muvafakati ve ıslah dışında zamanaşımı def’inde bulunulamaz.
Uyuşmazlık Hakem Heyetince davalının süresi içinde zamanaşımı def’inde bulunmaması nedeniyle başvurunun kabulüne karar verilmiş; davalının itirazı üzerine İtiraz Hakem Heyetince davalının cevap dilekçesinde zamanaşımı def’inde bulunduğu kabul edilerek başvurunun zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Eldeki sigorta tahkim başvurusu 24.09.2021 tarihinde yapılmış olup davalının zamanaşımı def’inde bulunduğu cevap dilekçesi ise 23.11.2021 tarihinde sunulmuştur. Dairenin 31.10.2022 tarihli geri çevirme kararı üzerine; Sigorta Tahkim Komisyonunca verilen cevapta, davacının başvuru dilekçesinin sigorta şirketine 24.10.2021 tarihinde iletildiği, komisyon ile sigorta şirketleri arasında yapılan sözleşme gereği sigorta şirketlerinin 5 iş günü içerisinde cevap vermesi gerektiği bildirilmiştir. O hâlde davalının cevap süresinin 01.11.2021 tarihinde son bulduğu, davalının ise 23.11.2021 tarihinde cevap dilekçesini verdiği, böylece davalının süresi içinde zamanaşımı def’inde bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; İtiraz Hakem Heyetince başvurunun zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi yerinde olmayıp, davalının diğer itirazlarının incelenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekmekte olup hatalı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Değerlendirme bölümünde açıklanan sebeplerle davacı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile temyiz olunan … kararının BOZULMASINA,
Dosyanın mahkemeye GÖNDERİLMESİNE,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davacıya iadesine,
13.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.