YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/236
KARAR NO : 2023/3818
KARAR TARİHİ : 15.03.2023

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/163 E-2022/58 K
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul Kısmen Reddine
Davalı … Gıda Tarım Üretim Yem Tekstil Nakliyat
Lojistik Hizmetleri Petrol ve Kimyevi Maddeler İnşaat
Müteahhitlik ve Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti.

Hükmüne uyulan Yargıtay (Kapatılan) 17 Hukuk Dairesinin 23.11.2020 gün, 2020/368 E-2020/4108 K sayılı bozma ilamına uyularak, taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda ilk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmiştir.

Karar davacı vekili , davalı … vekili ve davalı … Gıda Tar. Üretim Yem Tek. Nak. Loj. Hiz. Pet. ve Kim. Mad. İnş. Müt. ve Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, davalı … Gıda Gübre Hayvancılık Dağıtım San ve Tic. Ltd. Şti’den alacaklı olduğunu, davalı borçlu aleyhine Adana 6 İcra Müdürlüğü’nün 2014/15445 sayılı dosya ile takip yapıldığını, takibin kesinleştiğini, davalı borçlunun acz halinde olduğunu, davalı borçlu adına kayıtlı soğuk hava deposu , idari bina ve kesimhanenin arsası ile birlikte, mal kaçırma gayesi ile … Gıda Tar. Üretim Yem Tek. Nak. Loj. Hiz. Pet. ve Kim. Mad. İnş. Müt. ve Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. ‘ne, ondan …’a, ondan …’ya ondan da …’a devredildiğinin tespit edildiğini belirterek davalılar arasındaki tasarrufun iptalini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP
Davalı borçlu vekili davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemenin 12.04.2018 tarihli ve 2015/154 E, 2018/215 K sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF VE SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. İstinaf ve Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararı süresi içinde davalı … vekili tarafından istinaf edilmiştir.

2. Adana Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 09.01.2019 tarih, 2018/1338 E, 2019/51 K sayılı kararı ile “….istinaf talebinin esastan reddine” karar verilmiş söz konusu karar davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.

3. Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesi’nin 12.11.2020 tarih, 2019/1287 Esas ve 2020/7036 Karar sayılı ilamı ile “…. Mahkemece dava konusu taşınmazın kaydında yer alan takyidatlar ile birlikte devredilmesi sebebi ile tüm alıcıların davalı borçlunun durumunu bildiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince de dava konusu gayrımenkul kaydında yer alan ipoteğin yargılama aşamasında fekedildiği, davalı …’ın ipotek borcunu ödediğini ispat edemediği, dava konusu gayrımenkulün ticari işletme niteliğinde olduğu, ticari işletmenin devrinin iptale tabi olduğu, çok kısa aralıklarla el değiştirmesinin de borçlunun durumunun bilindiğine delalet ettiği gerekçesi ile davalı … vekilinin istinaf talebinin reddine karar verilmiştir.
Davalı … dava konusu gayrımenkulü davalı …’dan kaydında yer alan takyidatlar ile birlikte 650.000,00 TL bedel ile satın almış 11.05.2015 tarihinde de kaydında yer alan ipoteğin fekedilmesi için 2.250.000,00 TL bedel Ziraat Bankası hesabına EFT yapmış, ipotek de dava dışı Ziraat Bankası tarafından kaldırılmıştır.
Mahkemece davalılar arasında kısa sürelerle devir yapılmasının davalı borçlunun durumundan haberdar olunduğu bu sebeple davalıların kötü niyetli olduğu kabul edilmişse de; gayrımenkulün kısa sürelerle el değiştirilmesi yapılan tasarrufların muvazaalı olduğu anlamına gelmeyecek, bu durumun başka delillerle de ispatlanması gerekecektir. Davalı … dava konusu gayrımenkul kaydında yer alan ipoteğin fekki için 2.250.000,00 TL EFT yapması akabinde ipotek fekedilmiştir.
Davacı tarafından davalı …’ın davalı borçlunun durumunu bilen ve bilmesi gereken kişilerden olduğunun somut deliller ile ortaya konulamaması ticari işletme devrinin borçlu ile hukuki ilişkiye giren üçüncü kişi yönünden değerlendirilmesi gerekeceğinden açıklanan bu maddi ve hukuksal olgulara göre davalı … yönünden davanın reddine karar verilerek davanın İİK’nun 283 hükmü gereğince tazminata karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
” gerekçesi ile hükmün BOZULMASINA karar verilmiştir.

B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 22.02.2022 tarih, 2021/163 E., 2022/ 58 K sayılı ile uyulan bozma kararı doğrultusunda yapılan yargılama neticesinde; “….Davalılar arasında dava konusu taşınmazın devrinin kısa süreler arasında gerçekleşmesi borçlunun durumundan haberdar olabilecekleri ihtimalini güçlendirsede devirlerin muvazaalı olduğundan söz edilmesi için dosya kapsamında başkaca delil ve emareye rastlanılmamış olması nedeniyle dava İİK nun 283/2 maddesi gereğince bedele dönüştüğü, davalı … yönünden ise dava konusu gayrimenkul üzerinde yer alan ipotekin fekki için 2.250.000,00 TL ödeme yaparak ipoteğin fek edilmiş olması ve borçlu ile hukuki ilişkiye giren üçüncü kişi olmaması hususları hep birlikte değerlendirilerek ;davanın davalı … yönünden davanın reddine, diğer davalılar yönünden davanın kabulüne, dava konusu; Mersin ili, Tarsus ilçesi, Reşadiye Mahallesi, 1383 parsel sayılı taşınmazın davalı … Gıda Ltd.Şti ‘in elinden çıkardığı 01.02.2014 tarihindeki gerçek değeri olan 2.115.255,00 TL’nin tazminat olarak davacının Adana 6. İcra Müdürlüğünün 2014/15445 esas sayılı dosyasındaki alacak ve ferileri ile sınırlı olarak davalılardan alınmasına karar verilerek
-Davanın davalı … yönünden reddine,
-Davanın diğer davalılar yönünden kabulü ile,
Dava konusu; Mersin ili, Tarsus ilçesi, Reşadiye Mahallesi, 1383 parsel sayılı taşınmazın davalı … Gıda Ltd.Şti’nin elinden çıkardığı 01.02.2014 tarihindeki gerçek değeri olan 2.115.255,00 TL’nin tazminat olarak davacının Adana 6. İcra Müdürlüğünün 2014/15445 esas sayılı dosyasındaki alacak ve ferileri ile sınırlı olarak davalılardan alınmasına,
karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen 22.02.2022 tarih, 2021/163 E- 2022/ 58 K sayılı kararına karşı süresi içinde davacı vekili, davalı … vekili ve davalı … Gıda Tar. Üretim Yem Tek. Nak. Loj. Hiz. Pet. ve Kim. Mad. İnş. Müt. ve Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde; davalı … yönünden de davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.

2. Davalı … Gıda Tar. Üretim Yem Tek. Nak. Loj. Hiz. Pet. ve Kim. Mad. İnş. Müt. ve Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz dilekçesinde; mal kaçırma gayesi olmadığını, davalı … yönünden verilen kararın müvekkili açısından da bağlayıcı olduğunu, her bir davalı yönünden iptal şartlarının ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiğini davalılar arasında arkadaşlık veya iş ilişkisinin de bulunmadığını devrin ticari işletme devri olmadığını beyan ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.

3. Davalı … vekili temyiz dilekçesinde; müvekkili hakkında ret kararı verilmesi gerektiğini, kötü niyetin söz konusu olmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, mahiyeti ve kapsamına göre uyuşmazlık, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1.6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci maddesinin birinci fıkrası ve 371 inci maddesi

2.2004 sayılı İcra ve İflas Kanun’un 277 ve devamı maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali hükümleri.

3. Değerlendirme
1- Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere toplanan delillere göre davacı vekilinin aşağıdaki bent haricindeki sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.

Bu tür davaların dinlenebilmesi için, davacının borçludaki alacağının gerçek olması, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması, iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan sonra yapılmış olması ve borçlu hakkında alınmış kesin veya geçici aciz belgesinin (İİK.nun 277 md) bulunması gerektiği, bu ön koşulların bulunması halinde ise İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde yazılı iptal şartlarının bulunup bulunmadığının araştırılması gerektiği, özellikle İİK.nun 278.maddesinde akdin yapıldığı sırada kendi verdiği şeyin değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği ve yasanın bağışlama hükmünde olarak iptale tâbi tuttuğu tasarrufların iptali gerektiğinden mahkemece ivazlar arasında fark bulunup bulunmadığının incelenmesi, aynı maddede sayılan akrabalık derecesi vs. araştırılması gerektiği, keza İİK.nun 280.maddesinde malvarlığı borçlarına yetmeyen bir borçlunun alacaklılarına zarar vermek kastıyla yaptığı tüm işlemler, borçlunun içinde bulunduğu mali durumu ve zarar verme kastının işlemin diğer tarafınca bilindiği veya bilinmesini gerektiren açık emarelerin bulunduğu hallerde tasarrufun iptal edileceği hususu düzenlendiğinden yapılan işlemde mal kaçırma kastı irdelenmeli, öte yandan İİK.nun 279.maddesinde de iptal nedenleri sayılmış olup bu maddede yazılan iptal nedenlerinin gerçekleşip gerçekleşmediği de takdir olunmalıdır.

İİK’nun 280.maddesinde malvarlığı borçlarına yetmeyen bir borçlunun alacaklılarına zarar vermek kastıyla yaptığı tüm işlemler, borçlunun içinde bulunduğu mali durumu ve zarar verme kastının işlemin diğer tarafınca bilindiği veya bilinmesini gerektiren açık emarelerin bulunduğu hallerde tasarrufun iptal edileceği hüküm altına alınmıştır.

Tasarrufun iptali davalarında 3. kişinin borçludan satın aldığı malı elinden çıkarması ve satın alan dördüncü kişinin davaya dahil edilmemesi ya da davaya dahil edilmekle birlikte iyi niyetli olduğunun anlaşılması halinde İİK’nın 283/2 maddesi uyarınca bedele dönüşen davada üçüncü kişinin dava konusu malı elinden çıkardığı tarihteki gerçek değeri oranında bedelle sorumlu tutulması gerekir.

Somut olayda; mahkemece davalı …’ın kötü niyetinin ispat edilememesine göre; dava konusu; Mersin ili, Tarsus ilçesi, Reşadiye Mahallesi, 1383 parsel sayılı taşınmazın davalı … Gıda Ltd.Şti ‘in elinden çıkardığı 01/02/2014 tarihindeki gerçek değeri olan 2.115.255,00 TL’nin tazminat olarak davacının Adana 6. İcra Müdürlüğünün 2014/15445 esas sayılı dosyasındaki alacak ve ferileri ile sınırlı olarak davalılardan alınmasına karar verilmişse de; dava konusu tasarrufun davalı borçlu tarafından … Gıda Tar. Üretim Yem Tek. Nak. Loj. Hiz. Pet. ve Kim. Mad. İnş. Müt. ve Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti’ne, ondan …’a, ondan da …’ya devredilmesine göre; mahkemece dava konusu taşınmazların davalı 3. Şahıs … Gıda Tar. Üretim Yem Tek. Nak. Loj. Hiz. Pet. ve Kim. Mad. İnş. Müt. ve Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti, 4. Kişi …’un ve 5. Kişi …’nın elinden çıkardıkları tarihler itibari ile gerçek değerinin bilirkişi raporu ile belirlenmesi ve davalı … Gıda Tar. Üretim Yem Tek. Nak. Loj. Hiz. Pet. ve Kim. Mad. İnş. Müt. ve Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti’nin., …’un, …’nın elden çıkardıkları tarihteki gerçek değerleri ile tahsilde tekerrür olmamak üzere müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulması yönünde karar verilmesi gerekirken, davalıların elinden çıkardığı tarihlerdeki gerçek değerleri belirlenmeksizin karar verilmesi doğru görülmemiştir.

Kabule göre de; davalı borçlu hakkında mevcut bir icra dosyasının bulunması sebebi ile davalı borçlu hariç diğer davalılardan şeklinde hüküm kurulması gerekirken tüm davalılardan şeklinde hüküm kurulması da doğru görülmemiştir.

3. Bozma neden ve şekline göre davalı … ve davalı … Gıda Tar. Üretim Yem Tek. Nak. Loj. Hiz. Pet. ve Kim. Mad. İnş. Müt. ve Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

VI. KARAR

Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendindeki gerekçe ile davacı vekilinin sair temyiz sebeplerinin REDDİNE, (2) numaralı bendindeki gerekçe ile davacı vekilinin temyiz sebeplerinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Bozma neden ve şekline göre davalı … ve davalı … Gıda Tar. Üretim Yem Tek. Nak. Loj. Hiz. Pet. ve Kim. Mad. İnş. Müt. ve Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde davacı ve davalı …, davalı … Gıda Tar. Üretim Yem Tek. Nak. Loj. Hiz. Pet. ve Kim. Mad. İnş. Müt. ve Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne iadesine,

Dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine,
18.01.2023 tarihinde oybirlliği ile karar verildi.