YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/2078
KARAR NO : 2023/5238
KARAR TARİHİ : 11.04.2023
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2019/7058 2019/175
SAYISI : 2019/İHK-11255
HÜKÜM/KARAR: Başvurunun Kabulü –
SAYISI : 2019/52405
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda Uyuşmazlık Hakem Heyetince başvurunun kabulüne karar verilmiştir.
Karara taraflarca itiraz edilmesi üzerine, İtiraz Hakem Heyetince itirazın kısmen kabulü ile … Sigorta A.Ş. bakımından başvurunun reddine, … Sigorta A.Ş. bakımından başvurunun kısmen kabulüne karar verilmiştir.
… kararı davacı vekili ve davalı … Sigorta A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalılara Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası (…) Poliçesi ile sigortalı araçların karıştığı kazadan dolayı yolcu müvekkilinin yaralanarak malul kaldığını belirtip fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 5.000,00 TL tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş; 12.06.2019 tarihli dilekçesi ile talebini … Sigorta A.Ş. bakımından 7.481,63 TL, … Sigorta A.Ş. bakımından 66.116,66 TL’ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalı …Ş. vekili cevap dilekçesinde; ödeme yapıldığını, geçici iş göremezlik tazminatından sorumlu olmadıklarını, maluliyet raporunun hatalı olduğunu ve müterafik kusur indirimi yapılması gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı … Sigorta A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; başvurunun usulsüz olduğunu, maluliyet raporunun hatalı olduğunu, kusuru kabul etmediklerini, hatır taşıması ve müterafik kusur indirimi yapılması gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. … KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; “…maluliyet raporunun mevzuata uygun olduğu” gerekçesiyle alınan bilirkişi raporu doğrultusunda başvurunun kabulü ile 5.237,14 TL’nin …den 08.01.2019 tarihinden itibaren, 46.316,62 TL’nin … Sigorta A.Ş’den 17.12.2018 tarihinden itibaren yasal faiz işletilerek başvurana ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalılar vekilleri itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
Davacı vekili itiraz dilekçesinde; müterafik kusur indirimi yapılmaması gerektiğini ve avans faizinin hükmedilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Davalı …Ş. vekili itiraz dilekçesinde; ödeme yapıldığını ve vekalet ücretinin hatalı olduğunu belirtmiştir.
Davalı … Sigorta A.Ş. vekili itiraz dilekçesinde; başvurunun usulsüz olduğunu, maluliyet raporunun hatalı olduğunu, Sosyal Güvenlik Kurumunca (SGK) ödeme yapılıp yapılmadığının araştırılması gerektiğini, hatır taşıması indirimi yapılması gerektiğini ve vekalet ücretinin hatalı olduğunu belirtmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; “…iki aracın sürücüsünün de alkollü olması nedeniyle müterafik kusur indirimi yapılmasının doğru olduğu, ticari amaçlı kullanım nedeniyle avans faizine hükmedilmesi gerektiği, müteselsil sorumluluğun benimsenmediği karara davacının itiraz etmediği, maluliyet raporunun mevzuata uygun olduğu, olayın iş kazası olmadığı, vekalet ücretinin doğru olduğu” gerekçesiyle itirazın kısmen kabulüne, … Sigorta A.Ş. bakımından başvurunun reddine, … Sigorta A.Ş. bakımından başvurunun kısmen kabulü ile 46.316,62 TL’nin 17.12.2018 tarihinden itibaren avans faizi işletilerek başvurana ödenmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı … Sigorta A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; müterafik kusur indirimi yapılmaması gerektiğini, karşı araç sürücüsünün alkollü olduğunu, davalıların müştereken ve müteselesilen sorumlu olduklarını, …nin sorumluluğunun sona ermediğini belirtmiştir.
Davalı … Sigorta A.Ş. vekili temyiz dilekçesinde; başvurunun usulsüz olduğunu, maluliyet raporunun hatalı olduğunu, davaya konu kazanın iş kazası olduğunu, SGK’ca ödeme yapılıp yapılmadığının araştırılması gerektiğini, hatır taşıması indirimi yapılması gerektiğini, avans faizine hükmedilemeyeceğini ve vekalet ücretinin hatalı olduğunu belirtmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı … şirketleri tarafından … Poliçesi ile teminat altına alınan araçların karıştığı 22.01.2018 tarihli trafik kazası sonucu yaralanıp malul kalan davacı yolcunun sürekli iş göremezlik ve geçici iş göremezlik tazminatı talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 52 ve 54 üncü maddeleri, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85, 89, 90 ve 91 inci maddeleri, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30 uncu maddesi, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 17 nci maddesi, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları.
3. Değerlendirme
1. Davacının davalı …Ş.’ye yönelik temyizi yönünden 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30 uncu maddesinin 12 nci fıkrası gereği Sigorta Tahkim Komisyonlarının başvuru ve karar tarihi itibariyle 40.000,00 TL yi geçmeyen kararları kesindir.
Dosya içeriğine göre davacı yolcu olup davalılardan kusura göre ayrı ayrı talepte bulunduğu anlaşılmaktadır. İtiraz Hakem Heyetince başvuranın davalı …ye yönelik talebi bakımından reddedilen ve temyize konu edilen miktar 7.481,63 TL olup kesinlik sınırı olan 40.000,00 TL’nin altında kalmaktadır.
2. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına, kusur oranlarına göre talepte bulunulmuş olmasına, başvurunun usulüne uygun olmasına, maluliyet raporunun mevzuata uygun olmasına, geçici iş göremezlik tazminatına hükmedilmemesine göre SGK’ca ödeme hususunun araştırılmasının gerekmemesine, iş kazası olduğu SGK’ca kabul edildiğinden hatır taşımasının söz konusu olmamasına, aracın kamyonet olup avans faizine hükmedilmesinin doğru olmasına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekili ve davalı … Sigorta A.Ş. vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3. Davacının davalı … Sigorta A.Ş.’ye yönelik diğer temyiz itirazlarına gelince; TBK’nın 52 nci maddesi uyarınca zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış (müterafik kusur hâli söz konusu) ise hâkim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir. Müterafik kusura ilişkin savunma bir def’i olmadığından bu yönde bir savunma olmasa da resen dikkate alınması gerekir.
Somut olayda; davacının yolcu olarak bulunduğu sigortalı araç sürücüsünün olayda 56 promil alkollü olduğu ve birlikte saat 03.00 sıralarında eve gitmek üzere yolda oldukları sabittir. Bu durumda davacının, araç sürücüsünün alkollü olduğunu bildiği hâlde bu araca kendi isteğiyle bindiği, yaralanması ile neticelenen kazanın meydana gelmesine, dolayısıyla muhtemel zararı doğuran fiile razı olduğu anlaşılmaktadır. Bu itibarla TBK’nın 52 nci maddesi gereğince Dairemizin yerleşik uygulamasına göre %20 oranında müterafik kusur indirimi yapılmak suretiyle davalının sorumlu olduğu tazminat miktarının belirlenmesi gerekirken % 30 oranında müterafik kusur indirimi yapılmış olması doğru görülmemiştir.
4. Davalı … Sigorta A.Ş.’nin diğer temyiz itirazları yönünden; Sigorta tahkim yargılamasında hükmedilecek vekalet ücreti ile ilgili olarak;
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30/17 nci maddesinde “Talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine hükmolunacak vekalet ücreti, Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesinde belirlenen vekalet ücretinin beşte biridir.” hükmü yer almaktadır.
Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik’in 16/13 üncü fıkrasında (19.01.2016 tarihli ve 29598 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik’te Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 6 ncı maddesi ile eklenen) “Tarafların avukat ile temsil edildiği hallerde, taraflar aleyhine hükmedilecek vekâlet ücreti, her iki taraf için de Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesinde yer alan asliye mahkemelerinde görülen işler için hesaplanan vekâlet ücretinin beşte biridir.” düzenlemesi mevcuttur.
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin (AAÜT) 17/2 nci maddesi ise “Sigorta Tahkim Komisyonları, vekalet ücretine hükmederken, bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde asliye mahkemeleri için öngörülen ücretin altında kalmamak kaydıyla bu Tarifenin üçüncü kısmına göre avukatlık ücretine hükmeder. Ancak talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine bu Tarifeye göre hesaplanan ücretin beşte birine hükmedilir. Konusu para ile ölçülemeyen işlerde, bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde asliye mahkemeleri için öngörülen maktu ücrete hükmedilir. Ancak talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine öngörülen maktu ücretin beşte birine hükmedilir. Sigorta Tahkim Komisyonlarınca hükmedilen vekalet ücreti, kabul veya reddedilen miktarı geçemez.” şeklinde düzenlenmiştir.
Bu durumda İtiraz Hakem Heyetince davacı lehine hükmedilecek vekalet ücretine ilişkin olarak Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik’in 16/13 üncü maddesinin uygulanması gerektiği gözönüne alınarak AAÜT’nin 13 ve 17 nci maddeleri gereğince, maktu vekalet ücretinin altında kalmamak kaydıyla, hesaplanan vekalet ücretinin 1/5’i oranında vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, fazla vekalet ücretine karar verilmesi bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
1. Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendinde açıklanan nedenlerle davacı vekilinin davalı …ye yönelik temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,
2. Değerlendirme bölümünün (2) numaralı bendinde açıklanan nedenlerle davacı vekili ve davalı … Sigorta A.Ş. vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
3. Değerlendirme bölümünün (3) numaralı bendinde açıklanan nedenlerle davacı vekilinin davalı … Sigorta A.Ş’ye yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile … kararının davacı yararına, (4) numaralı bendinde açıklanan nedenlerle davalı … Sigorta A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile … kararın davalı … Sigorta A.Ş. yararına BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde davacı ve davalı … Sigorta A.Ş.’ne iadesine,
Dosyanın …’ne iletilmek üzere saklama kararını veren mahkemeye gönderilmesine,
11.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.