YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1208
KARAR NO : 2023/3325
KARAR TARİHİ : 13.03.2023

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2021/313 D.İş, 2021/313 K.
SAYISI : 2021/İHK-11880
HÜKÜM/KARAR : Davalıların itirazlarının reddi, davacının itirazının kabulü ile
kararın vekalet ücreti yönünden düzeltilmesine, davalı … A.Ş yönünden davanın sulh nedeniyle reddine
SAYISI : K-2021/19514

Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda Uyuşmazlık Hakem Heyetince başvurunun kabulüne karar verilmiştir.

Karara karşı taraf vekilleri tarafından itiraz edilmesi üzerine İtiraz Hakem Heyetince davalıların itirazlarının reddine, davacının vekalet ücretine yönelik itirazının kabulü ile … kararının düzeltilmesine; 15.12.2020 tarihli ek karar ile davalı …yönünden sulh nedeniyle başvurunun reddine karar verilmiştir.

İtiraz Hakem Heyetinin asıl kararı davalı …Ş vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; 25.07.2019 tarihinde davalılara Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (…) Poliçeleri ile sigortalı araçların karıştığı çift taraflı trafik kazası sonucu davacı yolcunun yaralanarak %25 oranında malul kaldığını, beyin kanaması, kol, kalça, bacak, omuzda parçalı kırıklar meydana geldiğini, zararın davalı … şirketlerine sigortalı araç sürücülerinin kusurları nispetinde karşılanmasını talep ettiklerini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000,00’er TL sürekli iş göremezlik tazminatının davalılardan ayrı ayrı faiziyle birlikte tahsilini talep etmiş; 08.02.2021 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini davalı …yönünden 254.189,66 TL, davalı Quıck Sigorta A.Ş yönünden 84.729,89 TL olmak üzere toplam 338.919,55 TL’ye yükseltmiştir.

II. CEVAP
1.Davalı …vekili cevap dilekçesinde; sigortalı araç sürücüsünün kusuru olmadığını, emniyet kemerinin takılmaması nedeniyle müterafik kusur indirimi yapılmasını, maluliyet raporunu kabul etmediklerini belirterek davanın reddini istemiştir.

2. Davalı …Ş vekili cevap dilekçesinde; eksik evrakla başvuru yapılması nedeniyle usulden başvurunun reddi gerektiğini, maluliyet raporu ve belirlenen orana itiraz ettiklerini, kusur incelemesi yapılmasını talep ettiklerini, hesaplamanın 18 yaşından itibaren yapılması gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.

III. … KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının yolcu konumunda olduğu aracı teyzesinin kullandığı, yakın akrabaların taşınmasında hatır taşımasının bulunmadığı, emniyet kemerinin takılı olup olmadığına ilişkin yeterli bilgi ve belge bulunmadığı gerekçesiyle başvurunun kabulü ile 338.919,55 TL sürekli iş göremezlik tazminatından 254.189,66 TL’sinin davalı …den ve 84.729,89 TL’sinin davalı …Ş’den 06.08.2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmiştir.

IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri itiraz başvurusunda bulunmuştur.

B. İtiraz Sebepleri
1. Davacı vekili itiraz dilekçesinde; tam vekalet ücreti takdiri gerektiğini belirtmiştir.

2. Davalı Quıck Sigorta A.Ş vekili itiraz dilekçesinde; başvurunun usulden reddi gerektiğini, maluliyet raporunu kabul etmediklerini, davacı kaza tarihinde 18 yaşından küçük olup kaza tarihinden itibaren hesap yapılmasının hatalı olduğunu, hesaplamanın TRH 2010 yaşam tablosuna göre yapılması, müterafik kusur ve hatır taşıması indirimi yapılması gerektiğini ileri sürmüştür.

3. Davalı …vekili itiraz dilekçesinde; hesaplamanın TRH 2010 Yaşam Tablosuna göre yapılması, müterafik kusur indirimi gerektiğini ileri sürmüştür.

C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının sadece vekalet ücreti yönünden itiraz ettiği, tazminat hesabı yönünden itirazı bulunmadığı, kaza tespit tutanağında emniyet kemerinin takılı olup olmadığı belirsiz şeklinde işaretli olup ispat yükü kendinde olan davalıların bu yönde delil sunmadığı, davalı …Ş vekili hatır taşıması def’inde bulunmuş ise de davacının yolcu olduğu aracı teyzesinin kullandığı gerekçesiyle davalıların itirazlarının reddine, davacının vekalet ücretine yönelik itirazının kabulü ile … kararının vekalet ücreti yönünden düzeltilmesine; yukarıda tarih ve sayısı belirtilen ek karar ile davalı …yönünden sulh nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Quıck Sigorta A.Ş vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı …Ş vekili temyiz dilekçesinde; … kararına karşı yaptığı itiraz başvurusunda bildirdiği sebeplere ilave olarak tam vekalet ücreti takdirinin hatalı olduğunu belirterek … kararının bozulmasını istemiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalılara Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (…) Poliçeleri ile sigortalı araçların karıştığı 25.07.2019 tarihli çift taraflı trafik kazası sonucu yaralanıp malul kalan davacı yolcunun uğradığı zarar nedeniyle sürekli iş göremezlik tazminatı talebine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (6098 sayılı Kanun) 52 ve 54 üncü maddeleri, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 78, 85, 89, 90 ve 91 inci maddeleri, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun (5684 sayılı Kanun) 30 uncu maddesi, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin (AAÜT) 17 nci maddesi, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları.

3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle kaza tarihinde yürürlükte olan yönetmelik hükümlerine göre düzenlenen maluliyet raporunun hükme esas alınmasında bir usulsüzlük görülmemesine, hatır taşıması indirimi yapılabilmesi için davalının bu yönde savunma getirmesi gerekmesine, yargılama sırasında öne sürülmeyen hatır taşıması savunmasının temyiz aşamasında öne sürülememesine, karşı aracın hatır taşıması indiriminden yararlanamamasına, her ne kadar Dairemiz içtihat değişikliği nedeniyle TRH 2010 Yaşam Tablosu kullanılarak hesap yapılmaması doğru değil ise de PMF 1931 Yaşam Tablosu bakiye … süresi yönünden daha kısa … süresi belirlediğinden davalı lehine olması ve aleyhe bozma yasağı gereği temyiz edenin sıfatına göre bozma nedeni yapılamamasına, Anayasa Mahkemesinin 17.07.2020 tarihli ve 2019/40 Esas, 2020/40 Karar sayılı kararı gereği tazminat hesabında yeni … Genel Şartları ekindeki cetvellerin kullanılması ve 1,8 teknik faiz uygulaması da anılan cetvellerle getirildiğinden uygulanmasının mümkün olmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. 6098 sayılı Kanun’un 52 nci maddesi uyarınca zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış (müterafik kusur hâli söz konusu) ise hâkim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir. Müterafik kusura ilişkin savunma bir def’i olmadığından bu yönde bir savunma olmasa da resen dikkate alınması gerekir.

2918 sayılı Kanun’un “Sürücülerin ve yolcuların koruyucu tertibat kullanma zorunluluğu” kenar başlıklı 78 inci maddesi şöyledir; “Belirli sürücülerin ve yolcuların, araçların sürülmesi sırasında koruyucu tertibat kullanmaları zorunludur. Kullanma ve yolların özelliği gözetilerek hangi tip araçlarda sürücülerinin ve yolcularının şehiriçi ve şehirlerarası yollarda hangi şartlarda hangi koruyucu tertibatı kullanacakları ve koruyucuların nitelikleri ve nicelikleri ile emniyet kemerlerinin hangi araçlarda hangi tarihten itibaren kullanılacağı yönetmelikte belirtilir.”

Davacının emniyet kemeri takmaması nedeniyle zararın artmasında katkısının bulunduğu, dolayısıyla müterafik kusur indirimi yapılması gerektiğine dair davalının savunması İtiraz Hakem Heyetince kaza tespit tutanağında emniyet kemerinin takılı olup olmadığının belirsiz olarak işaretli olduğu, bu konuda ispat yükü kendisinde olan davalının somut delil sunmadığı gerekçesiyle kabul edilmemiştir.

Somut olayda; ön koltukta yolcu olan davacının kaza tespit tutanağına göre emniyet kemeri durumunun belirsiz olduğu, maluliyet raporuna göre travmatik beyin hasarı, splenektomi (dalak kaybı), kalça kırığı, diz eklem hareketlerinde kısıtlılık, alt ekstremite uzunluk farkı, skar nedeniyle maluliyet oranının %21 olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre; yaralanma bölgeleri ve maluliyetin ağırlığı gözetilmek suretiyle emniyet kemerinin takılı olup olmadığı değerlendirilerek, takılı olmadığının saptanması halinde oluşan maluliyet arasında illiyet bağı olup olmadığı konusunda uzman doktor bilirkişi heyetinden gerektiğinde rapor da alınarak, emniyet kemeri takılı olmaksızın yolculuk edildiğinin anlaşılması halinde zararın artmasında katkısının bulunduğu gözetilerek, 6098 sayılı Kanun’un 52 nci maddesi gereğince Dairemiz yerleşik uygulamasına göre %20 oranında müterafik kusur indirimi yapılmak suretiyle davalının sorumlu olduğu tazminat miktarının belirlenmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.

3. 5684 sayılı Kanun’un 30 uncu maddesinin (17) numaralı fıkrası, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik’in 16 ncı maddesinin (13) numaralı fıkrası ve AAÜT’nin 17 nci maddesinin (2) numaralı fıkrası bir bütün olarak yorumlandığında tarafların avukat ile temsil edildiği hâllerde, taraflar aleyhine hükmedilecek vekâlet ücretinin, her iki taraf için de AAÜT’de yer alan asliye mahkemelerinde görülen işler için hesaplanan vekâlet ücretinin beşte biri olarak hükmolunması gerektiği anlaşılmaktadır.

Bu itibarla; İtiraz Hakem Heyetince davacı lehine hükmedilecek vekâlet ücretine ilişkin olarak anılan mevzuat uyarınca maktu vekâlet ücretinin altında kalmamak kaydıyla asliye mahkemelerinde görülen işler için hesaplanan vekâlet ücretinin 1/5’i oranında vekâlet ücreti yerine nispi ve tam vekalet ücretine hükmedilmesi doğru olmamıştır.

VI. KARAR
1. Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendinde açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,

2. Değerlendirme bölümünün (2) ve (3) numaralı bentlerinde açıklanan sebeplerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan … kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davalı … Sigora A.Ş’ye iadesine,

Dosyanın mahkemeye GÖNDERİLMESİNE,

13.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.