YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/823
KARAR NO : 2022/6264
KARAR TARİHİ : 30.03.2022

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı vekili ve asli müdahale talep eden vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Hükmüne uyulan Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 30/06/2020 tarih 2019/6236 Esas 2020/4138 Karar sayılı ilamında özetle “ İhbar olunan Banka’dan alacağı temlik alan … Varlık Yönetimi A.Ş. söz konusu tazminatta hakkı olduğunu ileri sürerek müdahale talebinde bulunduğu, bu talep asli müdahale niteliğinde olup müdahale harcının yatırılması gerektiği, ancak mahkemece harcın yatırılması için kendisine süre verilip herhangi bir değerlendirme yapılmadığı, bu durumda mahkemece müdahale talep eden … Varlık Yönetimi A.Ş.’ye asli müdahale harcını yatırması için usulüne uygun biçimde kesin süre verilmesi, harcı yatırdığı takdirde talebi ile ilgili araştırma ve incelemenin yapılması ondan sonra oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere eksik inceleme ile karar verilmesinin doğru görülmediği” hususlarına değinilmiş, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, davaya konu …ye ait 182-6438312 nolu poliçede yazılı tazminat miktarı olan 30.000,00 TL’nin davalı tarafından temerrüde düştüğü tarih olan 23/08/2012 tarihi itibariyle işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine karar verilmiş, karar davalı vekili ve asli müdahale talep eden vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava hayat sigorta poliçesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
İki kişi arasında belli bir şey veya hak üzerinde bir dava devam ederken, üçüncü bir kişinin, bu dava konusu olan şey veya hak üzerinde (kısmen veya tamamen) hak sahibi olduğunu iddia ederek (aynı mahkemede) bir dava açmasına asli müdahale denmektedir(Baki Kuru Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. IV, İstanbul 2001, s. 3491).
Asli müdahale 6100 sayılı HMK’nın 65. maddesinde “(1) Bir yargılamanın konusu olan hak veya şey üzerinde kısmen ya da tamamen hak iddia eden üçüncü kişi, hüküm verilinceye kadar bu durumu ileri sürerek, yargılamanın taraflarına karşı aynı mahkemede dava açabilir. (2) Asli müdahale davası ile asıl yargılama birlikte yürütülür ve karara bağlanır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Anılan kanun maddesi gereğince asli müdahaleden söz edilebilmesi için; öncelikle görülmekte olan bir davanın bulunması, asli müdahilin görülmekte olan davanın konusu olan hak veya şey üzerinde bir hak iddia etmesi, asli müdahilin asıl davanın tarafı olmayan üçüncü bir kişi olması ve asli müdahilin ayrı bir dava açması gerekir.
Bilindiği üzere 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 65. maddesi ve yerleşik Yargıtay içtihatlarında açılan bir davaya dava konusu edilen şey hakkında tarafların dışında hak iddia ederek o şeyin kendisine ait olduğunu ileri süren ve harcını yatırmak suretiyle davaya dahil olan kimse, asli müdahil olarak nitelendirilmektedir. Asli müdahale talebini içeren dilekçenin harçlandırılması ile asli müdahale tamamlanmış ve dava açılmasının bütün sonuçları doğmuş olur.
HMK’nın 65. maddesinin (2) numaralı fıkrasına göre mahkeme, asıl dava ile asli müdahale davasını birlikte yürüterek karara bağlar. Ancak asıl dava ve asli müdahale davası birbirinden ayrı ve bağımsız davalar olduğundan mahkeme, her bir dava hakkında ayrı ayrı hüküm verir. Verilen her bir hükmün de birbirinden bağımsız olarak infazı mümkün olmalıdır.
Yargıtay (Kapatılan) 30/06/2020 tarih 2019/6236 Esas 2020/4138 Karar sayılı ilamı ile “… Varlık Yön. A.Ş.’nin asli müdahale niteliğinde talebi olduğu müdahale harcının yatırılması gerektiği, ancak mahkemece harcın yatırılması için kendisine süre verilip herhangi bir değerlendirme yapılmadığı, bu durumda mahkemece müdahale talep eden … Varlık Yönetimi A.Ş.’ye asli müdahale harcını yatırması için usulüne uygun biçimde kesin süre verilmesi, harcı yatırdığı takdirde talebi ile ilgili araştırma ve incelemenin yapılması ondan sonra oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiği” gerekçesiyle bozma yapılmıştır.
Bozma ilamına uyulmakla, bozma ilamı lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak oluşur. Bu nedenle; mahkemeye de bozma gereklerini tam anlamıyla yerine getirme yükümlülüğü doğar.
Somut olayda, davacıların murisi ihbar olunan bankadan kredi kullanmış ve bu nedenle de dava konusu poliçe düzenlenmiştir. Murisin vefatı üzerine davacılar tarafından hayat sigortacısına karşı poliçedeki vefat teminatı olan 30.000,00 TL’nin tahsili için dava açılmıştır. Yargıtay (kapatılan) 17. Hukuk Dairesinin 01/10/2019 tarihli geri çevirme ilamı doğrultusunda dosya içerisine kazandırılan kredi evrakları ve icra dosyasına göre muris 30.000,00 TL kredi kullanmış olup murisin ölüm tarihi itibariyle 53 ay kredi taksidi borcu olduğu ve banka tarafından davacılar aleyhine kalan kredi borcunun tahsili için başlatılan icra dosyasına bir ödeme yapılmadığı tespit edilmiştir. Davaya konu poliçede dain mürtehin olarak ihbar olunan Türkiye İş Bankası görünmekte olup banka 25/03/2015 tarihinde alacağını … Varlık A.Ş.’ye devretmiştir. Poliçede dain mürtehin banka ise, rizikonun gerçekleşmesi halinde dain mürtehin bankanın talep edebileceği miktarın dışında kalan sigorta bedelini isteme hakkı sigorta ettirenin mirasçılarına ait olmaktadır. Dain mürtehin olan ihbar olunan bankadan alacagı temlık alan … Varlık A.Ş. tarafından işbu davada asli müdahale harcı da
yatırılmak suretiyle dava konusu poliçe bedelinin kendisine ödenmesi talep edilmiştir. Bozma ilamına uyulduğu halde mahkemece; … Varlık A.Ş.’nin asli müdahale talebi konusunda olumlu olumsuz bir değerlendirme yapılmadan bozma öncesi gibi davanın davacı mirasçılar yönünden kabulüne karar verilmiştir. Eksik inceleme ile hüküm verilemez. Bu durumda mahkemece yukarıdaki açıklamalar ışığında; harç eksikliği de tamamlandığı gözetilerek bozma ilamının gereği yerine getirilerek öncelikle … Varlık
Yön. A.Ş.’nin müdahale talebinin “kabulüne” veya “reddine” dair bir karar verilmesi, asli müdahale talebinin kabulüne karar verilmesi halinde taraf iddia, savunma ve tüm delilleri değerlendirilerek (kredi borcuna ilişkin güncel banka kayıtları ve icra dosyası da temin edilmek suretiyle) asıl dava ve asli müdahale davası birbirinden ayrı ve bağımsız davalar olduğundan her bir dava hakkında infazı kabil ayrı ayrı hüküm tesis edilmesi gerekirken asli müdahale talebi hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmemesi doğru görülmemiş bozulması gerekmiştir.
2-Bozma neden ve şekline göre; davalı vekilinin ve asli müdahale talep eden … Varlık Yönetimi A.Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle asli müdahale talep eden … Varlık Yönetimi A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma neden ve şekline göre davalı vekilinin ve asli müdahale talep eden … Varlık Yönetimi A.Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ve asli müdahile geri verilmesine, 30/03/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.