YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/7328
KARAR NO : 2023/1766
KARAR TARİHİ : 14.02.2023
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 40. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1775 E., 2022/72 K.
HÜKÜM/KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulü/ Davanın reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Büyükçekmece 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/282 E., 2021/254 K.
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı … Ofset Ambalaj San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 14.02.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen gün ve gelen davacı vekili Avukat … ile davalı … Ofset Ambalaj San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili Avukat … geldiler. Davacı vekili ile davalı … Ofset Ambalaj San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen 14.02.2023 gününde Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı … Gıda Ürünleri Ticaret Sanayi A.Ş ile müvekkilleri arasında 12.05.2016 tarihinden bu yana devam eden ticaret nedeniyle adı geçen davalı tarafından düzenlenen ve tahsil edilemeyen çekler nedeniyle İstanbul Anadolu 19. İcra Müdürlüğü’nün 2016/2193, 2016/22339, 2016/23998 ve 2016/27968 Esas sayılı icra takiplerine başlandığını, kesinleşen takiplere rağmen herhangi bir ödeme yapılmadığını, davalı borçlunun ticaret sicilinde yazılı adresine gidildiğinde haczi kabil mal bulunamadığını, ancak davalı borçlu adına kayıtlı taşınmazın 20.06.2016 tarihinde yapılan resmi sözleşmeyle 7.000.000,00 TL’ye … Ofset Ambalaj Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine devredildiğini, taşınmazın gerçek değerinin çok altında bedelle satıldığını, … Ofset Ambalaj Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin İİK’nin ilgili hükmü gereğince bir ticari işletmenin işyerinin taşınmazını satın aldığından davalı borçlunun alacaklısını zarara uğratma kastını bildiğini ileri sürerek davalı borçlu … Gıda Ürünleri Ticaret Sanayi AŞ’nin muvazaalı işlemle … Ofset Ambalaj Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine satmış olduğu taşınmazın devir ve temlik tasarrufunun iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı … Gıda Ürünleri Ticaret Sanayi A.Ş vekili cevap dilekçesinde; kambiyo senetlerine mahsus icra takibiyle başlatılan dosyalarda yüklü tahsilat yapıldığını, bu bakımdan müvekkilinin acze düştüğünden bahsedilemeyeceğinden, dava şartı eksikliği nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davaya konu taşınmazın satışının gerçek bir satış olup, müvekkili şirketin Ak Finansal Kiralama A.Ş’ye Leasing Sözleşmesinden kaynaklanan kira borçlarının ödenebilmesi amacıyla gerçekleştirildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
2. Davalı … vekili cevap dilekçesinde; davacı şirketin elinde kati aciz vesikası olmadığı gibi geçici aciz vesikası hükmünde olan bir haciz zaptının da bulunmadığını, müvekkilinin dava konusu taşınmazı satın alacak maddi güce sahip olduğunu, dava konusu taşınmazı büyük oranda banka kredisi olmak üzere birikimleriyle gerçek piyasa değerinden satın aldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tasarrufun iptali davalarında davanın kabul edilmesi için iptali istenen tasarrufun borcun doğumundan sonra yapılmış olmasının gerektiği, bu doğrultuda yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde ticari defterlerin incelenmesinden takibe konu borcun doğum tarihinin devir tarihi olan 20.06.2016 tarihinden önce olduğunun tespit edildiği, raporun denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; Mahkemece, davaya konu tasarruf işleminin borcun doğumundan sonra yapıldığı kabul edildiği halde ve bunun doğal sonucu olarak davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken aksi yönde karar verilmesinin açıkça kendi içinde çelişkili ve yanlış bir durum olduğunu, bilirkişi incelemesi sonucunda, borcun doğum tarihinin, tasarruf tarihinden önce olduğunun tespit edildiğini, dosyadaki tüm delillerin, taşınmazın devrinin davacıya zarar vermek kastıyla yapıldığı ve İİK’nın 280/3. maddesinde öngörülen kanuni karinenin aksinin davalılarca ispat edilemediğini, bu nedenle, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, iptale konu olan davalı … Gıda Ürün. Tic. A.Ş.’ye ait taşınmazın, ticari işletmenin önemli bir kısmını oluşturduğu konusunda herhangi bir ihtilafın bulunmadığını belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; borcun doğum tarihinin, tasarruf tarihinden önce olması şartının somut uyuşmazlıkta gerçekleştiği, malvarlığı borçlarına yetmeyen davalı (borçlu) … Gıda Ürünleri Ticaret Sanayi A.Ş. tarafından, tasarruf konusu iskanlı fabrika niteliğinde olan taşınmazın, diğer davalı (3. kişi) … Ofset Ambalaj San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye, alacaklısını zarara uğratmak kastıyla ve muvaazalı olarak devredildiği; taşınmazı üzerindeki fabrika binası ile birlikte devralan davalı (3. kişi) … Ofset Ambalaj San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin de, davalı borçlunun bu kastını bildiği ve bilmesi gereken kişilerden olduğunun kabul edilmesi gerektiği gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının, HMK’nın 353/1-b/2. maddesi gereğince düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmek üzere kaldırılmasına, davanın kabulü ile dava konusu İstanbul ili, Esenyurt ilçesi, … mahallesi … ada 4 parselde yer alan taşınmazın tapu kaydının iptaline gerek olmaksızın davalılar arasında yapılan 20.06.2016 tarih ve 41007 yevmiye numaralı satış işleminin İİK’nın 277 vd. maddeleri uyarınca iptaline, davacıya İstanbul Anadolu 19. İcra Dairesi’nin 2016/21793-22339-27968 Esas sayılı dosyalarındaki alacağını tahsil edebilmek amacıyla dava konusu taşınmazın satışını isteme hak ve yetkisinin verilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … Ofset Ambalaj San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı … Ofset Ambalaj San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz dilekçesinde; müvekkili şirketin ülke ekonomisindeki sıkıntılar nedeniyle piyasalarda yaşanan daralma ve döviz kredisi kullandığından kurdaki artış sebebiyle kredi taksit ödemelerinde yaşadığı zorluktan dolayı yeni aldığı dava konusu taşınmaza taşınma işlemini ertelediğini ve diğer davalıya kiraya vermek zorunda kaldığını, dava konusu taşınmazın tapudaki satış işleminin, KDV hariç 7.000.000 TL üzerinden yapıldığını, ancak diğer davalı … Gıda’ya KDV dahil 8.260.000 TL ödendiğini, muvazaalı veya alacaklıdan mal kaçırma kastından bahsedilebilmesi için rayiç bedelin, satış bedelinin en az iki katı olması gerektiğini, diğer davalı … Gıdanın, ticari işletmesini (veya önemli bir kısmını, işletmenin ana unsurunu) değil, finansal kiralama (leasing) yoluyla satın aldığı ve kira ödemelerini yaptığı ve borcunun büyük bir kısmını ödemediğinden, tamamına malik de olmadığı taşınmazı sattığını, taşınmazın … Gıda’nın malvarlığının aktif kısmında bulunmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, İİK 277 ve devamı maddelerine göre açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 245, 277 ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Tasarrufun iptali davasını elinde geçici veya kati aciz belgesi bulunan alacaklılar ile borçlu iflas etmiş ise iflas idaresi ya da İİK’nun 245. maddesi gereğince iflas idaresi tarafından dava hakkı kendisine devredilen alacaklılar açabilir. Yargılama sırasında borçlunun iflası halinde de yine aynı madde gereğince iflas idaresinin yargılamaya devam edip etmeyeceği veya davacıya yetki verip vermeyeceğinin netleşmesi gerekmektedir.
Dosya içeriğinden, yargılama sırasında borçlu davalı … Gıda Ürün. Tic. A.Ş.’nin Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 19.07.2018 tarih ve 2017/680 E.-2018/534 K. sayılı kararı ile iflasına karar verildiği ve verilen kararın 23.01.2019 tarihinde kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Bu nedenle öncelikle İflas İdaresinden İİK’nun 245. maddesi gereğince bu davayı takip için davacı ….’nin yetki alıp almadığının netleştirilmesi, yetki aldığı takdirde eldeki davayı takip edebileceği aksi halde yetki alamadığı takdirde davanın iflas idaresi tarafından devam ettirilerek İflas idaresi temsilcisi huzuruyla görülmesi ve verilecek kararın İflas idaresi lehine veya aleyhine kurulması gerekirken, eksik incelemeye dayalı hüküm tesisi isabetli görülmemiştir.
2. Bozma ilamının kapsam ve şekline göre, davalı … Ofset Ambalaj San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin diğer temyiz itirazları şimdilik incelenmemiştir.
VI. KARAR
1- Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle res’en temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
2- Değerlendirme bölümünün (2) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle bozma ilamının kapsam ve şekline göre davalı … Ofset Ambalaj San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
8.400,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalı … Ofset Ambalaj San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye verilmesine,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalı … Ofset Ambalaj San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.