YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/17031
KARAR NO : 2023/3227
KARAR TARİHİ : 09.03.2023
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2022/968 E., 2022/968 K.
SAYISI : KIT/2022-1969
HÜKÜM/KARAR : Başvurunun Kabulüne / İtirazın Kısmen Kabulüne
SAYISI : 2020/13229
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda Uyuşmazlık Hakem Heyetince başvurunun kabulüne karar verilmiştir. Karara davalı vekili tarafından itiraz edilmesi üzerine, İtiraz Hakem Heyetince itirazın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Kararın davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece … kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyetince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; başvurunun kısmen kabulüne karar verilmiştir.
… kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, yolcu olarak bulunduğu ve davalı … nezdinde zorunlu mali sorumluluk sigortası (…) poliçesi ile sigortalı bulunan aracın yaptığı tek taraflı trafik kazası neticesi yaralandığını ve malul kaldığını, sigorta şirketine başvurduklarını ancak yapılan ödemenin oluşan zararı karşılanmadığını iddia ederek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 5.100,00 TL sürekli iş göremezlik tazminatının başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiş, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda talebini 46.046,79 TL olarak ıslah etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacıya ödeme yapılması nedeniyle müvekkilinin poliçeden kaynaklanan sorumluluğunu yerine getirdiğini, müterafik kusur indirimi uygulanması gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. … KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; başvurunun kabulüne taleple bağlı kalınarak 46.046,79 TL’nin 21.02.2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile sigorta şirketinden alınarak başvuru sahibine ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
Davalı vekili itiraz dilekçesinde, hesaplamanın aktüer sıfatına haiz kişilerce yapılması gerektiğini, başvurana yapılan ödeme ile tüm zararın karşılandığını, hesaplamada kutlanılan gelir ve artırım katsayıları ile asgari ücret miktar tutarlarında hata yapıldığını, reşit olmayan kişilerin aktif çalışması olmadığından gelirde asgari geçil indirimi (AGİ) kullanılamayacağından hesap raporunun hatalı olup kararın kaldırılması gerektiğini, müterafık kusur indirimi yapılmamış olmasının hukuka aykırı olduğunu, başvuran lehine takdir olunan vekâlet ücretinin 1/5 oranında olması gerektiğini belirtmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin 16.05.2020 tarihli ve 2020/İHK-10477 sayılı kararıyla; davalı vekilinin vekalet ücretine ilişkin itirazın kabulüne, diğer itirazlar yönünden kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle itirazın reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1-İtiraz Hakem Heyetinin 16.05.2020 tarihli ve 2020/İHK-10477 sayılı kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2-Dairenin 16.06.2022 tarihli, 2022/3844-8939 sayılı kararı ile; taraflar vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddi ile “Zararın meydana gelmesinde veya artmasında zarar görenin de kusurunun bulunması halinde söz konusu olan müterafik kusur Borçlar Kanunu’nun 44. maddesinde (6098 sayılı TBK md. 52) düzenlenmiştir. Buna göre zarara uğrayan, zarar doğuran eyleme razı olmuş veya kendisinin sebep olduğu hal ve şartlar zararın meydana gelmesine etki yapmış veya tazminat ödevlisinin durumunu diğer bir surette ağırlaştırmış ise, hakim tazminat miktarını hafifletebilir.
Müterafik kusur indiriminde her somut olayın özelliğine göre olayın meydana geliş tarzı ve zararın artmasında zarar görenin kusurlu davranışının sonuca etkisi değerlendirilerek uygun oranda bir indirim yapılmasını gerektirir ve zarar görenin müterafik kusurunun tespiti halinde BK.nun 44.maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır.
Dosya kapsamında yer alan emniyet ifadelerinde ve olay sebebiyle yapılan ceza yargılamasında dinlenen tanık beyanlarına göre, davacının davalı nezdinde sigortalı kamyonetin açık kasasında seyahat ettiği esnada kazanın gerçekleştiği anlaşılmaktadır. Şu halde; davacının koruma tedbirleri alınmayan kamyonetin açık kasasında bilerek yolculuk ettiği dikkate alındığında yerleşmiş uygulamalarımıza göre hesaplanan tazminattan %20 oranında müterafik kusur indirimi yapılarak karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir.
3- Davacının diğer temyiz itirazlarına gelince:
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30.maddesinin (17) numaralı fıkrası ve 19/01/2016 tarihli ve 29598 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 6. maddesi ile adı geçen Yönetmeliğin 16. maddesine eklenen 13. Fıkra uyarınca tarafların avukat ile temsil edildiği hallerde, taraflar aleyhine hükmedilecek vekâlet ücreti, her iki taraf için de Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesinde yer alan asliye mahkemelerinde görülen işler için hesaplanan vekâlet ücretinin beşte biridir.
Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT 17.maddesi (2) numaralı fıkrasına göre de Sigorta Tahkim Komisyonları, vekalet ücretine hükmederken, Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde asliye mahkemeleri için öngörülen ücretin altında kalmamak kaydıyla Tarifenin üçüncü kısmına göre avukatlık ücretine hükmeder. Tarifenin üçüncü kısmına göre nisbi avukatlık ücretine hükmedilen durumlarda da talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine tarifeye göre hesaplanan nisbi ücretin beşte birine hükmedilir.
Açıklanan nedenlerle; …’nce davacı lehine hükmedilecek vekalet ücretine ilişkin olarak Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin 16.maddesinin (13) numaralı fıkrasının uygulanması gerektiği gözönüne alınarak AAÜT’nin 13. maddesi ve AAÜT’nin 17. maddesi gereğince, maktu vekalet ücretinin altında kalmamak kaydıyla, hesaplanan vekalet ücretinin 1/5’i oranında vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, fazla vekalet ücretine karar verilmesi doğru olmamıştır.” gerekçeleri ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. İtiraz Hakem Heyetince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararı ile bozma ilamına uyularak başvurunun kısmen kabulü ile %20 oranında müterafik kusur indirimi uygulanarak bakiye 40.551,97 TL sürekli iş göremezlik tazminatının 21.02.2019 tarihinden itibaren yasal faizi ile davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; bozma ilamı sonrası yapılan yargılamada hakem heyeti tarafından müvekkilinin usuli kazanılmış haklarına zarar vermek suretiyle karara ve ıslaha mesnet olan tazminat tutarları üzerinden müterafik kusur indirimi yapması gerekirken, ıslah ve dava ile talep edilmemiş tutarlar üzerinden müterafik kusur uygulaması yapılmasının hatalı olduğunu, vekalet ücretinin hatalı olduğunu belirtmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı … tarafından Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (…) Poliçesi ile teminat altına alınan aracın karıştığı 07.11.2019 tarihli trafik kazası sonucu yaralanıp malul kalan davacı yolcunun uğradığı zarar nedeniyle sürekli iş göremezlik tazminatı talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370, 371 ve 177 nci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 54 üncü maddesi, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85, 89, 90 ve 91 inci maddeleri, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30 uncu maddesi, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Uyuşmazlık Hakem Heyetince başvurunun kabulü ile taleple bağlı kalınarak 46.046,79 TL sürekli iş göremezlik tazminatının davalı … şirketinden alınarak başvuru sahibine ödenmesine karar verildiği, davalı vekilinin karara itirazı üzerine İtiraz Hakem Heyetince davalı vekilinin vekalet ücreti yönünden itirazının kabulü ve diğer itirazlarının reddine karar verildiği, kararın vekalet ücreti yönünden davacı vekili, esas yönlerden davalı vekili tarafından temyiz edildiği, Dairenin 16.06.2022 tarihli ilamı ile taraflar vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddi ile davacının koruma tedbirleri alınmayan kamyonetin açık kasasında bilerek yolculuk ettiği dikkate alındığında hesaplanan tazminattan %20 oranında müterafik kusur indirimi yapılması gerektiği gerekçesi ile bozulmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
İtiraz Hakem Heyetince bozma ilamına uyularak bozma kararı öncesi alınan bilirkişi raporunda tespit edilen 58.602,52 TL üzerinden %20 müterafik kusur indirimi uygulanmış ardından yapılan ödemenin güncel değerinin tenzili ile bakiye 40.551,97 TL sürekli iş göremezlik tazminatının davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Dairemizce yapılan bozma öncesinde Uyuşmazlık Hakem Heyetince 46.046,79 TL yönünden başvurunun kabulüne dair karara yalnızca davalı taraf itiraz etmiş, İtiraz Hakem Heyetince de vekalet ücreti yönünden yeniden hüküm kurulduğundan hükmedilen miktar (46.046,79 TL) yönünden davalı yararına usuli kazanılmış hak oluştuğu, bu miktar üzerinden müterafik kusur indirimi yapılması gerekirken, bu husus gözetilmeksizin yazılı biçimde karar verilmesi doğru görülmemiştir. Kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
VII. KARAR
1. Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Değerlendirme bölümünün (2) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile temyiz olunan … kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalıya iadesine,
Dosyanın, mahkemeye gönderilmesine,
09.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.