YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/635
KARAR NO : 2021/1156
KARAR TARİHİ : 11.03.2021
DAİRESİ : Yargıtay 3. Hukuk Dairesi
… 3 Asliye Hukuk Mahkemesinin 28/02/2017 tarih ve 2014/577 E, 2017/84 K sayılı kararına karşı, davalı … 14/04/2017 tarihli dilekçesiyle adli yardım talepli olarak temyiz isteminde bulunmuştur.
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 01/10/2020 gün ve 2020/4733 E – 2020/5257 K sayılı kararıyla, “adli yardım talebini içeren dilekçe ile dosya kapsamındaki belge ve bilgiler birlikte değerlendirildiğinde; adli yardım talebinde bulunan tarafın kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin gereken kanun yoluna başvuru giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olduğu yönünde kanaat oluşmadığından” şeklindeki gerekçe ile adli yardım talebinin itiraz yolu açık olmak üzere reddine karar verildiği ve usuli işlemlerin tamamlanması için dosyanın mahal mahkemesine gönderildiği, kararın temyiz eden davalıya 17/11/2020 tarihinde tebliğ edildiği, davalının 23/11/2020 tarihli dilekçesiyle HMK’nın 337/2 maddesinde belirtilen bir haftalık süre de adli yardım talebinin reddine ilişkin karara itiraz ettiği, itirazının incelenmesi için dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinde; davacı şirkete ait olup inançlı işlem ile davalıya kayden devredilen taşınmaza ait kira bedellerinin davalı tarafından tahsil edildiği iddiasına dayalı alacak istemine ilişkin davada, … 3 Asliye Hukuk Mahkemesinin 28/02/2017 tarih ve 2014/577 E ve 2017/84 K sayılı kararı ile “Davanın kabulüne, …alınması gereken 327.293,49-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 81.823,40-TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 245.470,09-TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına….” karar verildiği görülmektedir.
Hükmü temyiz eden davalının, adli yardım talepli dilekçesinde tapu kayıtlarına göre sahibi olduğu taşınmazların değerlerine ilişkin … Belediye Başkanlığı … Servisince düzenlenen yazıyı, adına kayıtlı taşıt olmadığına dair belgeyi ve emekli maaşına ilişkin … çıktısını eklediği görülmektedir.
6100 sayılı HMK’nın 334/1 maddesine göre kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler, iddia ve savunmalarında, geçici hukuki korunma taleplerinde ve icra takibinde, taleplerinin açıkça dayanaktan yoksun olmaması kaydıyla adli yardımdan yararlanabilirler. Maddenin açık hükmüne göre adli yardımdan yararlanabilmenin iki koşulu vardır. Bunlardan ilki kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargılama veya takip giderlerini kısmen veya
tamamen ödeme gücünden yoksunluk; ikincisi ise iddia ve savunmalarında, geçici hukuki korunma taleplerinde ve icra takibinde, taleplerinin açıkça dayanaktan yoksun olmamasıdır. Kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksunluk şartının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesinde her somut olayın özelliği ayrı irdelenmeli, tarafın ekonomik ve sosyal durumu ile muhatap olduğu veya olacağı yargılama gideri yükü her olay bakımından ayrı değerlendirilmelidir. Buna göre bir kimsenin değeri yüksek bir dava yönünden adli yardımdan yararlandırılmasının usul ve yasaya uygun olabileceği, ancak aynı kişinin değeri düşük bir dava yönünden adli yardımdan yararlandırılmamasında ise hukuka aykırılık bulunmayabileceği gözden uzak tutulmamalıdır. Öte yandan, bu değerlendirme yapılırken kişilerin Anayasa (36/1) ve … İnsan Hakları Sözleşmesi (6/1) ile güvence altına alınan mahkemeye erişim hakkını engelleyecek şekilde katı davranılmasından da kaçınılmalıdır.
Bu genel açıklamalardan sonra somut olaya bakılacak olursa; her ne kadar davalının bir miktar emekli maaşı aldığı ve bir kısım taşınmazlara sahip olduğu anlaşılmakta ise de aleyhine hükmedilen karara karşı temyiz yasa yoluna başvurabilmesi için yatırması gereken harç ve diğer giderler nazara alındığında davacının mevcut ekonomik durumunun kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin bahse konu harç ve giderleri ödemeye elvermeyeceği kanaatine varılmaktadır.
Hal böyle olunca davalı tarafından ibraz edilen ekonomik ve sosyal duruma ilişkin belgeler, mahkeme kararı ve temyiz harç ve giderlerinin miktarları dikkate alındığında temyiz eden davalının itirazının kabulüne karar vermek gerekmiştir..
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin adli yardım talebinin reddine ilişkin kararına itirazının HMK’nın 337. maddesi gereğince KABULÜ ile Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 01/10/2020 gün ve 2020/4733 E – 2020/5257 K sayılı kararının kaldırılmasına, davalının adli yardım talebinin kabulüne, kesin olmak üzere 11/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.