YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/25477
KARAR NO : 2023/3999
KARAR TARİHİ : 20.03.2023
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2021/814 D.İş, 2021/814 K.
SAYISI : 2021/İHK-32319
HÜKÜM/KARAR : Davalının itirazının kısmen kabulü ile … kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle başvurunun kısmen kabulü
SAYISI : K-2021/105050
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda Uyuşmazlık Hakem Heyetince başvurunun kabulüne karar verilmiştir.
Karara karşı davalı vekili tarafından itiraz edilmesi üzerine İtiraz Hakem Heyetince itirazın kısmen kabulü ile … kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle başvurunun kısmen kabulüne karar verilmiştir.
… kararı davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; 18.08.2018 tarihinde davalıya Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (…) Poliçesi ile sigortalı olan aracın, davacının kullandığı araçla karıştığı çift taraflı trafik kazası sonucu davacının yaralanarak 60 oranında malul kaldığını, kazanın meydana gelmesinde karşı aracın kusurlu olduğunu, davalı tarafından 29.01.2021 tarihinde yapılan 186.384,00 TL miktarındaki ödemenin eksik olduğunu, bakiye tazminat ödenmesi için yapılan başvurudan sonuç alınamadığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 4.000,00 TL sürekli iş göremezlik ve 500,00 TL geçici iş göremezlik tazminatı ile 500,00 TL geçici bakıcı gideri olmak üzere toplam 5.000,00 TL maddi tazminatın temerrüt tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiş; 03.08.2021 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini toplam 132.492,05 TL’ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacıya ödeme yapıldığı ve müvekkilinin ibra edildiğini, Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri kapsamında düzenlenmiş bir rapor sunulmaksızın yapılan başvurunun dava şartı yokluğundan reddi gerektiğini, sunulan rapora itiraz ettiklerini, kusur tespiti gerektiğini, temerrütün oluşmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. … KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kusur raporuna göre her iki araç sürücüsünün % 50 oranında kusurlu bulunduğu, hesap raporuna karşı davalının itirazlarının yerinde görülmediği gerekçesiyle başvurunun kabulü ile 128.271,06 TL sürekli iş göremezlik ve 3.206,24 TL geçici iş göremezlik tazminatı ile 1.014,75 TL geçici bakıcı gideri olmak üzere toplam 132.492,05 TL tazminatın 22.02.2021 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
Davalı vekili itiraz dilekçesinde; hesaplamanın TRH 2010 Yaşam Tablosu ve 1,8 teknik faize yapılması gerektiğini, maluliyet oranı fahiş olup yeni bir rapor alınmasını, geçici iş göremezlik tazminatı ve geçici bakıcı giderinden sorumlu olunmadığını, kusur oranını kabul etmediklerini, kask kullanılmaması nedeniyle müterafik kusur indirimi gerektiğini, faiz sorumluluğu olmadığını, tam vekalet ücretinin hatalı olduğunu belirterek Uyuşmazlık Hakem Heyetince verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; hesaplamada TRH Yaşam Tablosu ve 1,8 teknik faizin kullanılmasına yönelik davalı itirazı kabul edilerek bu yönteme göre 20.09.2021 tarihli ek hesap raporu alındığı, davacının ek rapora itiraz ettiği, davalının ise dosyadaki beyan itirazlarını tekrarladığı, maluliyet raporunun ve alınan kusur raporunun hüküm kurmaya elverişli olduğu, davalının müterafik kusur indirimi talebine yönelik somut bir delil sunmadığı, tam vekalet ücretine hükmedilmesinde hata bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin itirazının kısmen kabulü ile … kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle başvurunun kısmen kabulü ile 58.363,15 TL sürekli iş göremezlik ve 3.206,24 TL geçici iş göremezlik tazminatı ile 1.014,75 TL geçici bakıcı gideri olmak üzere toplam 62.584,14 TL tazminatın 22.02.2021 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; Yargıtay içtihatları uyarınca 1,8 teknik faizin uygulanmasının mümkün olmadığını, TRH 2010 Yaşam Tablosu ve progresif rant yöntemi ile hesaplanan tazminata hükmedilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; … kararına karşı itiraz başvurusuna bildirdiği sebepler ile … kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı … tarafından Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (…) Poliçesi ile teminat altına alınan aracın, davacının sürücüsü olduğu araçla karıştığı 18.08.2018 tarihli çift taraflı trafik kazası sonucu yaralanıp malul kalan davacı sürücünün uğradığı zarar nedeniyle sürekli iş göremezlik ve geçici iş göremezlik tazminatı ile geçici bakıcı gideri talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 54 üncü maddesi, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun (KTK) 85, 88, 89, 90 ve 91 inci maddeleri, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun (5684 sayılı Kanun) 30 uncu maddesi, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin (AAÜT) 17 nci maddesi, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları.
3. Değerlendirme
1. Trafik kazası sonucu bedensel zarara uğrayan ve buna dayalı olarak iş gücü kaybı tazminatı isteminde bulunan hak sahiplerinin bakiye ömürlerinin belirlenmesi gerekmektedir. Gerçek zarar hesabı, özü itibariyle varsayımlara dayalı bir tespit olduğundan gerçeğe en yakın verilerin kullanılması esastır. Bu nedenle yapılan bilimsel çalışmalar sonucu “TRH 2020” adı verilen “Ulusal Mortalite Tablosu” hazırlanmış olup bu tablonun ülkemize özgü ve güncel verileri içermesi ve yargı mercileri arasında tazminat hesabında birliğin sağlanması açısından Dairemizce de tazminata esas bakiye … sürelerinin belirlenmesinde TRH 2010 Yaşam Tablosu’nun kullanılmasının uygun olacağına karar verilmiştir.
Öte yandan Anayasa Mahkemesinin 17.07.2020 tarihli ve 2019/40 Esas, 2020/40 Karar sayılı kararıyla KTK’nın 90 ıncı maddesindeki Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası (…) Genel Şartlar’a yapılan atıf hükmü iptal edilmiştir. Söz konusu iptal kararı sonrası, … Genel Şartlar ve ekindeki cetvellerle getirilen ve iş gücü kaybı tazminatının hesaplanmasında uygulama alanı bulan % 1,8 teknik faiz ile devre başı ödemeli belirli süreli rant formülünün uygulanması artık mümkün değildir. Tazminatın, % 1,8 teknik faiz uygulanmadan, Yargıtayın yerleşik uygulamaları ile kabul edilen progresif rant formülü kullanılarak hesaplanması gerekir.
Somut olayda; davacının hak kazanabileceği iş gücü kaybı tazminatının hesaplanması için … tarafından hükme esas alınan 31.07.2021 tarihli hesap raporunda; TRH 2010 Yaşam Tablosu ve progresif rant esasına göre hesaplama yapılmış, İtiraz Hakem Heyetince davalının itirazı üzerine TRH 2010 Yaşam Tablosu ve 1,8 teknik faiz uygulanarak tazminat hesabının yapıldığı 20.09.2021 tarihli ek rapor uyarınca hüküm kurulmuştur. Dairemizin yerleşik uygulamaları gereği, hesaplamada TRH 2010 Yaşam Tablosu’nun kullanılması yerinde olmakla birlikte %1,8 teknik faiz ve işleyecek devre bakımından “devre başı ödemeli belirli süreli rant” yöntemi kullanılması doğru olmamıştır.
Açıklanan nedenlerle; davacı için, TRH 2010 Yaşam Tablosu’na göre muhtemel bakiye … süresinin belirlendiği, % 1,8 teknik faiz uygulanmadan ve işleyecek devre bakımından progresif rant formülü kullanılmak suretiyle tazminatın hesaplandığı ve davacı tarafın kabul edip ıslah talebinde bulunduğu 31.07.2021 tarihli hesap raporunun karara esas alınması gerekirken hatalı değerlendirmeyle yazılı biçimde karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir.
2. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre ve özellikle geçici iş göremezlik ve geçici bakıcı gideri zararının trafik sigortası … kapsamında olmasına, davalı itirazı doğrultusunda TRH 2010 Yaşam Tablosu ve 1,8 teknik faiz esasıyla tazminat hesaplanması İtiraz Hakem Heyetince kabul edildiğinden bu yöne ilişkin temyizinde hukuki yarar bulunmamasına, kaza sonucu oluşan maluliyet ile kask takmama arasında illiyet bağı olamayacağı açıkça anlaşıldığından, bu nedenle tazminattan indirim yapılmayışının yerinde görülmesine göre davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3. Haksız fiil sonucu çalışma gücünde kayıp olduğu iddiası ve buna yönelik bir talebin bulunması hâlinde, zararın kapsamının tespiti açısından varsa geçici iş göremezlik süresi ile sürekli iş göremezlik oranının doğru bir şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Söz konusu belirleme için ise bağlı oldukları mevzuat uyarınca sağlık kurulu raporu vermeye yetkili hastanelerin adli tıp anabilim dalı başkanlıkları ve benzeri kuruluşların çalışma gücü kaybı olduğu iddia edilen kişide bulunan şikâyetler dikkate alınarak oluşturulacak uzman doktor heyetinden kaza tarihinde yürürlükte bulunan mevzuata göre sağlık kurulu raporu alınmalıdır.
11.10.2008 tarihinden önce Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü, 11.10.2008 ilâ 01.09.2013 tarihleri arasında Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği, 01.09.2013 ilâ 01.06.2015 tarihleri arasında Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği, 01.06.2015 ilâ 20.02.2019 tarihleri arasında Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurul Raporları Hakkında Yönetmelik ve 20.02.2019 tarihinden sonra ise Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik yürürlükte olduğundan kaza tarihinde geçerli mevzuat uyarınca sağlık kurulu raporu düzenlenmelidir. Eldeki davada kaza, 18.08.2018 tarihinde meydana gelmiştir.
Bu durumda İtiraz Hakem Heyetince; davacının kazaya ilişkin tüm tedavi evrakı eklenip (eksik varsa temini ile) dosyada bulunan sağlık kurulu raporu da irdelenmek ve bizzat muayene edilmek suretiyle kaza tarihinde yürürlükte olan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurul Raporları Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak ve yukarıda açıklandığı üzere yetkili sağlık kurulundan rapor alınıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
4. 5684 sayılı Kanun’un 30 uncu maddesinin (17) numaralı fıkrası, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik’in 16 ncı maddesinin (13) numaralı fıkrası ve AAÜT’nin 17 nci maddesinin (2) numaralı fıkrası bir bütün olarak yorumlandığında tarafların avukat ile temsil edildiği hâllerde, taraflar aleyhine hükmedilecek vekâlet ücretinin, her iki taraf için de AAÜT’de yer alan Asliye Mahkemelerinde görülen işler için hesaplanan vekâlet ücretinin beşte biri olarak hükmolunması gerektiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla; İtiraz Hakem Heyetince davacı lehine hükmedilecek vekâlet ücretine ilişkin olarak anılan mevzuat uyarınca maktu vekâlet ücretinin altında kalmamak kaydıyla Asliye Mahkemelerinde görülen işler için hesaplanan vekâlet ücretinin 1/5’i oranında vekâlet ücreti yerine nispi ve tam vekalet ücretine hükmedilmesi doğru olmamıştır.
VI. KARAR
1. Değerlendirme bölümünün (2) numaralı bendinde açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Değerlendirme bölümünün (1) nolu bendinde açıklanan sebeplerle davacı vekilinin (3) ve (4) numaralı bentlerinde açıklanan sebeplerle davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile temyiz olunan … kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davacı ve davalıya iadesine,
Dosyanın mahkemeye gönderilmesine,
20.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.