YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/23782
KARAR NO : 2023/3183
KARAR TARİHİ : 08.03.2023
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2021/665 2021/665
SAYISI : 2021/İHK-26898
HÜKÜM/KARAR : Başvurunun kabulü
Davacının itirazının kabulü ile davalının itirazının reddine
SAYISI : 2021/65959
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda Uyuşmazlık Hakem Heyetince başvurunun kabulüne karar verilmiştir.
Karara davacı vekili ve davalı vekili tarafından itiraz edilmesi üzerine, İtiraz Hakem Heyetince davalının itirazının reddine, davacının itirazının kabulüne karar verilmiştir.
… kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkiline ait olup davalıya Genişletilmiş Kasko Sigorta Poliçesi ile sigortalı aracın 09.08.2019 tarihinde tek taraflı kazada hasar gördüğünü belirterek hasar bedeline ilişkin şimdilik 50.000,00 TL maddi tazminatın temerrüt tarihinden faizi ile beraber davalıdan tahsili isteminde bulunmuştur.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; kazanın sürücü değişikliği nedeniyle teminat dışı olduğunu, sorumluluklarının olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. … KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacıya ait davalıya Genişletilmiş Kasko Sigorta Poliçesi ile sigortalı aracın 09.08.2019 tarihinde tek taraflı kazada hasar gördüğü, kazaya ilişkin hasarın teminat dışı olduğuna ilişkin ispat yükünün davalı sigortada olduğu, davalı tarafından sürücü değişikliği nedeniyle hasarın teminat dışı olduğuna dair somut delil sunulamadığı, hasardan davalının sorumlu olduğu, 21.05.2021 tarihli bilirkişi raporunun gerekçeli ve denetime elverişli olduğu gerekçesi ile başvurunun kabulüne 50.000,00 TL maddi tazminatın davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dava vekili ve davalı vekili itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
1.Davacı vekili itiraz dilekçesinde; sovtaj bedelini alıp almadıklarına ilişkin araştırma yapılmadan hurda bedelinin tenzil edilerek karar verilmesinin hatalı olduğunu, rayiç bedele hükmedilmesi gerektiğini belirtmiştir.
2.Davalı vekili itiraz dilekçesinde; sigortalı araçta bulunanların geçerli bir sebep olmaksızın kazadan saatler sonra tutanak düzenlenmesi için kolluğa ihbarda bulunduklarını, davalı şirket ile bilgi ve belgelerin paylaşılmadığını, sürücü değişikliği yapılmadığına dair ispat yükünün davacı tarafa geçtiğini, kazanın teminat dışı olduğunu, rayiç bedelin fazla hesaplandığını, davacı lehine hükmedilecek vekalet ücretinin Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne (AAÜT) göre belirlenen miktarın 1/5’i oranında olması gerektiğini belirtmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Kara Araçları Kasko Sigortası Genel Şartları 3.2.2. gereğince hasarlı aracın bedelinden sovtaj bedelinin tenzil edilmesinin hatalı olduğu gerekçesi ile davacının itirazının kabulü ile başvuranın talebinin kabulüne ve … Kararının 1 inci maddesinin “fazlaya ilişkin talep hakkı saklı kalmak üzere, taleple bağlı kalınarak 50.000,00 TL maddi tazminatın başvuran tarafından hasarlı aracın sigorta şirketine teslimi, “trafikten çekilmiştir” kaşeli tescil belgesinin sigorta şirketine verilmesi ve aracın satışı için gerekli işlemlere muvafakat etmesi kaydıyla sigorta şirketi tarafından başvuru sahibine ödenmesine, iş bu karşılıklı edimlerin eş zamanlı olarak infazına” şeklinde düzeltilmesine, diğer maddelerin aynen infazına karar verilmiş; kazanın teminat kapsamında olup davalının zarardan sorumlu olduğu, 21.05.2021 tarihli bilirkişi raporunun gerekçeli ve denetime elverişli olduğu, … tarafından davacı lehine AAÜT’ye göre vekalet ücretine hükmedilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı gerekçeleriyle davalı vekilinin itirazının reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; eksper raporu incelendiğinde sürücü değişikliğine dair delillerin ortaya konulduğunu, sigortalı araçta bulunanların geçerli bir sebep olmaksızın kazadan saatler sonra tutanak düzenlenmesi için kolluğa ihbarda bulunduklarını, gerçek sürücünün tespitini engellemek için kaza yerinin terk edildiğini, davalı şirket ile bilgi ve belgelerin paylaşılmadığını, sürücü değişikliği yapılmadığına dair ispat yükünün davacı tarafa geçtiğini, kazanın teminat dışı olduğunu, rayiç bedelin fazla hesaplandığını, davacı lehine hükmedilecek vekalet ücretinin Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre belirlenen miktarın 1/5’i oranında olması gerektiğini belirtmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı … tarafından Genişletilmiş Kasko Sigorta Poliçesi ile teminat altına alınan davacıya ait aracın 09.08.2019 tarihinde tek taraflı kazada zarar görmesine bağlı hasar bedeli talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369, 370 ve 371 inci maddeleri, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 1409 ve 1446 ıncı maddeleri, Kara Araçları Kasko Sigortası Genel Şartları.
3. Değerlendirme
1. TTK 1409 uncu maddesinin 1 inci fıkrası uyarınca, sigortacı geçerli bir sigorta ilişkisi kurulduktan sonra oluşan rizikolardan sorumlu olduğu gibi aynı maddenin 2 inci fıkrası hükmüne göre, kural olarak rizikonun teminat dışında kaldığına ilişkin iddianın sigortacı tarafından kanıtlanması gerekmektedir. Olayın sigortalının ihbar ettiği şekilde değil de sigortacının iddia ettiği şekilde gerçekleşmesi halinde ise, bu oluş şeklinin Kasko Sigortası Genel Şartları’nın A.5. maddesinde sayılan teminat dışında kalan hallerden olması gerekmektedir. İlkeler anlatılan şekilde olmakla birlikte, sigortalı, Kasko Sigortası Genel Şartları’nın 1.5. maddesi ve Türk Ticaret Kanunu’nun 1446/2 nci maddesi uyarınca rizikonun gerçekleştiğine dair doğru ihbar mükellefiyetini kasten yerine getirmez veya iyiniyet kurallarına açıkça aykırı şekilde sigorta teminatı dışında kalan bir hususu sanki bu oluşan riziko teminat içinde imiş gibi ihbar ederse, ispat yer değiştirip oluşan rizikonun teminat içinde kaldığını ispat yükü sigortalıya geçer.
Somut olayda, 09.08.2019 tarihinde 01.35 sularında davacıya ait, davalıya Genişletilmiş Kasko Sigorta Poliçesi ile sigortalı aracın tek taraflı kazada hasar gördüğü, kaza yerine önce Jandarma Asayiş görevlilerinin müdahale ettiği, bu ekip tarafından iddiaya göre sadece maddi hasar bulunduğundan tutanak düzenlenmediği, sürücünün tespit edilemediği; saat 02.30’da Jandarma trafik görevlileri tarafından olay yerine gidildiği ve davacıya ait aracın sürücüsünün … olarak beyan edildiği tutanak altına alınmış, belirtilen kaza tespit tutanağında sürücü olduğu iddia edilen … yönünden ” kendisini sürücü olarak beyan eden” olarak belirleme yapılmıştır. Davalı tarafından sigortaya yapılan başvuruda ve eldeki başvuruda sürücü değişikliği yapılması nedeniyle hasarın teminat kapsamında olmadığı savunulmuştur.
Eldeki başvuruda … tarafından TTK’nın 1409 uncu maddesine göre sürücü değişikliği yapıldığı iddiasına ilişkin ispat yükünün davalı tarafta olduğu ve sürücü değişikliği yapıldığının ispatlanamaması nedeniyle hasarın teminat kapsamında olduğu yönünde değerlendirme yapılmış ise de; sigortaya başvuru üzerine düzenlenen araştırma raporunda, kazanın bir otelin çitlerine çarparak gerçekleştiği, otelin güvenlik görevlisi ile yapılan görüşmede kazayı yapan sürücünün elli yaşlarında bir erkek olduğu ve bu tanımlamanın araçta yolcu olarak bulunan … adlı kişiye uyduğu, adı geçen kişinin sürücü olduğu iddia edilen … ‘in patronu olduğu, olay saatine ilişkin GSM kayıtları talep edilmiş ise de dava dışı … tarafından verilmeyeceğinin bildirildiği, sürücü olduğu iddia edilen … ve dava dışı yolcuların patronları olması nedeniyle gerçek sürücüyü gizlemeye çalıştıkları şeklinde belirlemeler yapıldığı anlaşılmıştır.
Açıklanan maddi ve hukuksal olgulara göre; aksi ispat edilinceye kadar geçerli resmi belge niteliğindeki kaza tespit tutanağını düzenleyen kolluk görevlilerinin beyanlarının alınması ve taraflarca bildirilmesi halinde araçta bulunan yolcuların ve araştırma raporunda belirtilen güvenlik görevlisinin tanık olarak dinlenmesi ve tüm delillerin adil yargılanma hakkına uygun şekilde toplanmasından sonra hasarın teminat kapsamında olup olmadığının belirlenebilmesi için yargılamanın genel yetkili mahkemeler huzurunda gerçekleştirilmesi gerekmektedir. … tarafından dosyadan el çekilmesine karar verilmesi gerekirken, yazılı biçimde karar verilmesi doğru görülmemiş ve … kararının bozulması gerekmiştir.
2. Bozma ilamının kapsam ve şekline göre, davalı vekilinin diğer temyiz itirazları şimdilik incelenmemiştir.
VI. KARAR
1- Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan … kararının BOZULMASINA,
2- Değerlendirme bölümünün (2) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle bozma ilamının kapsam ve şekline göre davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın mahkemeye gönderilmesine,
08.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.