YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/21968
KARAR NO : 2023/2790
KARAR TARİHİ : 02.03.2023
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2021/389 D.İş – 2021/389
SAYISI : İHK-2021/16107
HÜKÜM/KARAR : Davalı vekilinin itirazının reddi/ Başvurunun kabulü
Davacı vekilinin itirazının kabulüne
SAYISI : K-2021/27150
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda, Uyuşmazlık Hakem Heyetince başvurunun kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karara taraf vekilleri tarafından itiraz edilmesi üzerine, İtiraz Hakem Heyetince davalı vekilinin itirazının reddine, davacı vekilinin itirazının kabulü ile … kararının kaldırılmasına ve başvurunun kabulüne karar verilmiştir.
… kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı tarafından Kasko Sigorta Poliçesi ile sigortalı olan davacıya ait traktörün, tarla içerisinde saman balyalama çalışması yapılması sırasında … alarak komple yanması sonucu maddi hasara uğradığını, bu zararın tazmini hususunda davalı … şirketinin sorumlu olduğunu, bu bağlamda yargılama öncesi davalı … şirketine yazılı olarak başvuruda bulunduklarını ancak taleplerinin karşılanmadığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000.000,00 TL maddi tazminatın temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zarara uğrayan dava konusu aracın, başvuru sahibi tarafından başka bir kişiye kiralandığını, zararın kiralayan kişinin kullanımında iken meydana geldiğini, davacının araç kiralama faaliyeti içerisinde bulunduğunu, bu nedenle zararın kasko sigortası teminatı kapsamında olmadığını, aksinin kabulü halinde davalı şirket tarafından alınan ekspertiz raporunun yargılamaya esas alınmasını gerektiğini ve davalı şirket aleyhine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesindeki vekalet ücretinin 1/5’i oranında vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesi istemiştir.
III. … KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı … tarafından Kasko Sigorta poliçesi ile sigortalı olan başvuru sahibine ait traktörün, tarla içerisinde aktif halde faal durumdayken aniden … alması ile yaşanılan yangın olayı neticesinde, araçta meydana gelen maddi zararın davalı … şirketinden tahsilinin talep edildiği, başvuru sahibi tarafından yargılama öncesi davalı … şirketine usulüne uygun başvuru yapıldığı, tarafların aktif ve pasif husumet ehliyetlerinin bulunduğu, dava şartlarının mevcut olduğu ve bu nedenle başvurunun esasına geçildiği, bilirkişi heyetinden alınan raporda, meydana gelen yangına bağlı olarak, aracın komple yanması nedeniyle sovtaj teklifi alınamadığı, aracın toplam Katma Değer Vergisi (KDV) dahil 562.016,23 TL maddi hasara uğradığı, aracın piyasa rayiç değerinin ise 850.000,00 TL olarak belirlendiği, bilirkişi raporunun yasal mevzuata uygun, denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğu, davalı … vekilinin gerek cevap dilekçesinde gerekse rapora itiraz dilekçesinde iddia etmiş olduğu, aracın kiralanma hususunu somut olarak ispatlayamadığı, aracın sovtajlı halinin devrine yönelik dosyada herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı bu nedenle bilirkişi raporu ile tespit olunan 562.016,23 TL maddi hasar bedeline hükmedilmesi gerektiği belirtilerek başvurunun kısmen kabulü ile 562.016,23 TL’nin 03.08.2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
1. Davacı vekili itiraz dilekçesinde; dava konusu sigortalı aracın pert-total olarak değerlendirilmesi gerektiğini bu nedenle aracın belirlenen rayiç bedeline hükmedilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı vekili itiraz dilekçesinde; dava konusu sigortalı aracın kiralık olarak kullandırıldığını, zararın kiralayan tarafından kullanıldığı esnada meydana geldiğini, bu nedenle talebin poliçe teminat kapsamı dışında olduğunu, bu konuda araştırma yapılması gerektiğini, faiz talebinin haksız olduğunu ve davacı lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümlerine göre hesaplanan vekalet ücretinin 1/5’ine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek karara itiraz etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; başvuran vekili tarafından, yargılama sırasında araca pert total işlemi uygulanmasının talep edildiği ve aracın mevcut haliyle sigorta şirketine teslime hazır olduklarının beyan edildiği, tercih hakkının aracın hurdasının (kaza sonrası mevcut halinin) sigortacıya bırakılarak, araç rayiç değerinin ödenmesi yönünde olduğunun anlaşıldığı, bu nedenle 850.000,00 TL’lik tazminat talebinin kabulü ile aracın sovtajının davalı şirkete bırakılmasına karar verilmesi gerektiği, davalı tarafın, sigortalı aracın kiralık olarak kullandırıldığı iddiasının somut delillerle ispat edilemediği, ilgili tarafların, aracı kiralık olarak kullanmadıklarını, kendi araçlarının bozulması üzerine emaneten aldıklarını, bu traktör için herhangi bir ücret ödemediklerini beyan ettiği, bu itibarla, ispat edilemeyen söz konusu davalı vekilinin itirazının reddine karar verilmesi gerektiği, uyuşmazlık konusu talebin, kasko sigorta sözleşmesinden kaynaklanması ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 3 üncü maddesi kapsamında ticari iş olması nedeniyle avans faizine hükmedilmesinde hukuka aykırı bir yön bulunmadığı, öte yandan, davalı … şirketine 17.06.2020 tarihinde başvuruda bulunulduğu dikkate alındığında, 03.08.2020 tarihinden itibaren faiz işletilmesinde de bir isabetsizlik görülmediği ve … Kararında başvuran lehine tam ve nisbi vekalet ücretine hükmedilmesinin usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin itirazlarının reddine, davacı vekilinin itirazının kabulü ile … kararının kaldırılmasına ve başvurunun kabulü ile 850.000,00 TL’nin 03.08.2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faiz ile birlikte davalı … şirketinden alınarak başvuru sahibine verilmesine; aracın sovtajının (hurdasının) davalı … şirketine bırakılmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; itiraz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenlerle … kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek … kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı … tarafından Kasko Sigorta Poliçesi ile teminat altına alınan araçta meydana gelen hasar nedeniyle maddi tazminat talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 49 uncu maddesi, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85, 89, 90 ve 99 uncu maddeleri, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1426 ncı maddesi, Kasko Sigortası Genel Şartları.
3. Değerlendirme
1. Dosya içeriğinden; davacıya ait davalı … tarafından Kasko Sigorta Poliçesi ile sigortalı olan traktörün Şanlıurfa Havşanlı Mutluca Mevkiinde tarla içerisinde saman balyalama çalışması yapıldığı sırada … alarak komple yandığı, davacı tarafından sigortalı aracın emaneten uzun yıllardır dostu olan …’a emaneten verildiği ve … tarafından da kendisinin haberi olmadan … Pehlivan isimli şahsa emaneten verildiği sırada dava konusu olayın meydana geldiğinin ve aracın hasara uğradığının beyan edildiği anlaşılmaktadır.
Sigorta poliçesinin düzenleme tarihinde yürürlükte bulunan Türk Ticaret Kanunu’nun 1425 inci maddesine göre sigorta poliçesi genel ve varsa özel şartları içerir. Aynı Kanun’un 1423 üncü maddesi uyarınca poliçenin yapılmasına ondört gün içinde itiraz edilmemiş ise sözleşme poliçede yazılı şartlarla yapılmış olur.
Somut olayda, taraflar arasında düzenlenen 05.11.2019/2020 vadeli Tüm Oto Sigorta Poliçesinde 01 BUG 81 plakalı davacıya ait traktörün kullanım tarzının “Hususi Kullanım” olarak belirtildiği, yine aynı poliçenin 4.7 sigorta teminatına ilişkin özel belirlemeler başlıklı kısmının ilk iki paragrafında; “ Sigortalı aracın, sigorta süresince hiçbir şekilde rent-a-car ve ticari amaçla (ticari amaç, taşımacılık maksadıyla yolculuk masraflarının paylaşımı amaçlı yapılan kullanımlar veya aracı ortaklaşa kullanma (car sharing – “bireylerin kişiden kişiye araç kiralama uygulaması” durumunu ifade etmektedir.) kullanılmayacağı taraflarca kararlaştırılmıştır. Rent-a-car amaçlı kullanım esnasında meydana gelen tüm hasarlar ile hasar anında aracın ticari amaçla kullanıldığının tespiti durumlarında oluşan hasar, poliçe teminat kapsamı dışındadır.” şeklinde özel şart bulunduğu, söz konusu özel şart metninin kanun hükmüne uygun olarak poliçede açık olarak belirtildiği anlaşılmaktadır. Şu durumda, davaya konu aracın kiralık araç (rent a car) olarak kullanıldığının anlaşılmasına göre poliçe özel şartı gereği, dava konusu hasar talebinin teminat kapsamı dışında olduğu gözetilmeden başvuru sahibinin talebinin kabulüne karar verilmiş olması doğru görülmemiş olup, bu nedenle kararın bozulması gerekmiştir.
2. Bozma neden ve şekline göre, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine bu aşamada gerek görülmemiştir
VI. KARAR
1. Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan … kararının BOZULMASINA,
2. Değerlendirme bölümünün (2) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle bozma nedenine göre davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine bu aşamada yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalıya iadesine,
Dosyanın mahkemeye gönderilmesine,
02.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.