YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/21913
KARAR NO : 2022/13298
KARAR TARİHİ : 27.10.2022
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davası hakkında mahkemece verilen kararın davacılar vekili ile davalılar … ve …. Tur. Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Asıl davada davacılar …, …, … vekili, davalıların işleteni ve sürücüsü olduğu araç ile davacıların desteğinin sürücüsü olduğu aracın çarpışması ile meydana gelen kazada desteğin öldüğünü açıklayıp davacı eş için 20.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı ile desteğin çocukları olan diğer davacılar için 5.000,00’er TL manevi tazminatın tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Birleştirilen davada davacı … vekili, aynı kazada davacının yaralandığını ve malul kaldığını, davalıların ise kazaya karışan aracın sürücüsü, işleteni ve trafik sigortacısı olarak zarardan sorumlu olduklarını açıklayıp 25.000,00 TL maddi tazminatın tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, uyulmasına karar verilen bozma ilamına, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; maddi tazminat talebi yönünden davacı …’ın destek zararının 41.741,02 TL olduğunun tespitine, taleple bağlı kalınarak davanın 32.858,72 TL yönünden kabulü ile davalılar … ve ….Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti’ den tahsiline; manevi tazminat talebi yönünden ise davacılar … ve … için ayrı ayrı 3.500,00 TL manevi tazminatın davalılar … ve …Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti’ den tahsiline; birleştirilen davada davanın 4.552,31 TL yönünden kabulü ile davalılar …,…. Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti, ve Birlik Sigorta A Ş’ den müştereken ve müteselsilen tahsiline (Birlik Sigorta A Ş yönünden poliçe limiti ile sınırlı olmak kaydıyla) karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ile davalılar … ve …. Tur.Gıda Paz.San. Tic.Ltd.Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacıların ve davalı …’nın tüm, davalı …. Tur.Gıda Paz.San. Tic.Ltd.Şti.’nin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine, karar vermek gerekmiştir.
2-Dava trafik kazası nedeniyle ölüm ve bedensel zarara dayalı maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davacılar vekili, meydana gelen kaza nedeni ile davacıların desteğinin öldüğünü açıklayıp tazminat talebinde bulunmuş, yargılama sırasında zarara neden olan aracın sigorta şirketince ödeme yapıldığı ve davacı taraf ile ibralaştığı belirtilmiş, mahkemece yapılan ödemenin tazminat miktarından indirilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Varılan sonuç dosya kapsamına uygun düşmemektedir.
Müteselsil borçlarda, alacaklının borçlulardan biri ile ibra sözleşmesi yapması halinde durumun özelliği veya borcun niteliği diğer borçluların da borçtan kurtulmalarını gerektirebilir. (BK.nin 145/2 mad.)
O halde, ibra sözleşmesinin müteselsil borçlulardan biri ile yapılması halinde, ibra edilen miktarın diğer alacaklılar için de geçerli olması, bu hususun ibra sözleşmesinden anlaşılmasına bağlıdır. (HGK.nin 16.6.2004 gün 2004/11-359 Esas 2004/366 Karar)
Davaya son veren taraf işlemleri 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 307-315 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Buna göre sulh da davaya son veren taraf işlemlerindendir.
Somut olayda, yargılama aşamasında destek alacağı yönünden davalı … şirketince 5.248 TL’lik ve 20.993 TL’lik ödemeler yapılmış, ödemelere istinaden ibraname düzenlenmiştir.
Davacı taraf tam teselsülde olduğu gibi, zararının tümünün tazminini müteselsil borçluların hepsinden isteyebileceği gibi, birisinden de isteyebilir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 145. maddesi (T.B.K. 166. md.) hükmüne göre, sorumlulardan birinin zararı ödemesi halinde, diğerleri bu oranda borçtan kurtulurlar.
Ancak müteselsil borçluların borçtan tamamen veya kısmen kurtulabilmeleri, alacaklının bilfiil tatmin edilmiş olması halinde söz konusudur. Bunun aksinin kabul edilebilmesi için ya alacaklının teselsülden açıkça feragat etmiş olması yahut da böyle bir feragatin durumdan kesin olarak anlaşılması lazımdır.
Yine, Borçlar Kanununun 147. maddesinde (T.B.K. 166.), rücu hakkından yararlanan müteselsil borçlulardan her birinin ödediği miktar oranında alacaklının haklarına halef olacağı ve alacaklının diğerleri zararına, müteselsil borçlulardan birinin durumunu iyileştirdiği takdirde bu fiilin neticelerini şahsen tahammül edeceği düzenlenmiştir.
Somut olayda; davacılar tarafından asıl davada, zarardan müteselsilen sorumlu olan araç işleteni ve sürücüsüne karşı dava açılmış; dava devam ederken aracın trafik sigortacısı borçtan tamamen ibra edilmiştir.
Açıklanan hukuki ve maddi vakıalar karşısında mahkemece; yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler, yapılan ödeme ve ibraname sözleşmesi de dikkate alınmak suretiyle, davacı yanca düzenlenen ibranamelerin davalı araç işleteni/sigortalı …Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti’ye etkisi ve sirayet edip etmeyeceğinin değerlendirilmesi; değerlendirme yapılırken, sigorta şirketi tarafından kaza tarihindeki teminat limitinin altında bir ödeme yapılsa dahi, ödemenin etkisinin/sirayetinin ödenen miktarlar kadar değil kaza tarihi itibari ile trafik sigortası teminat limiti olan 57.500,00 TL olduğunun, tekrarlanacak olursa; yargılama sırasında düzenlenen ibranamenin sirayetinde ödeme miktarının değil, teminat limitinin sirayet edeceğinin gözetilmesi gerekmekte olup hükmün bu nedenle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacıların ve davalı …’nın tüm, davalı …. Tur. Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti.’nin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı …. Tur. Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti.’nin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı … Tur. Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti. yararına BOZULMASINA ve aşağıda dökümü yazılı 2.083,87 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı …’dan alınmasına, aşağıda dökümü yazılı 29,47 TL kalan onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı … Tur. Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti.’ne geri verilmesine 27.10.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.
.