YARGITAY KARARI
DAİRE : 4. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/14932
KARAR NO : 2021/3736
KARAR TARİHİ : 28.06.2021
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Konya 2.Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı … vekilince istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 22.06.2021 Salı günü davacı vekili Av. … ile davalı … vekili Av. … geldiler. Davalı … İnşaat Dingil Nakliyat Otomotiv Mak.San.ve Tic.Ltd.Şti. adına gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davacı vekili ile davalı … vekili dinlendikten sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili; müvekkilinin davalılardan … İnş. Nak.Otom.Mak.San ve Tic. Ltd.Şti ve İbrahim Küçükşen’den alacağını tahsil için İstanbul 14.İcra Müdürlüğünün 2016/3494 sayılı dosyası ile takibe geçtiğini, daha sonra borçlu şirketin diğer davalı … lehine toplam 1.490.000,00 TL miktarlı 48 adet bono verdiğini, bu bonoların … tarafından Konya 8.İcra Müdürlüğü’nün 2015/6825 sayılı dosyası ile takibe konulduğunu, bu dosya ile şirketin tüm menkullerinin haczedilip dosya alacaklısının alacağına ihale ile mahsup edildiğini, taraflar arasında başlatılan icra takibinin muvazaalı olduğunu, borcun gerçek olmadığını belirterek Konya 8.İcra Müdürlüğü’nün 2015/6825 Esas sayılı dosyasına konu senetlerin, icra takibinin ve bu dosyadan yapılan tüm işlemlerin İİK.nun 277 ve devamı maddeleri gereği iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekili; … Otom. Nak. Şti ile aralarındaki alacağın gerçek olduğunu, … Otom.Nak.Şti’nin müvekkilinin şirketi olduğunu, … Otomotivin Marka Devir sözleşmesi ile … İnşaata devredildiğini, devir ile birlikte müvekkiline ait fabrikanın … İnşaata kiralandığını, marka devri ve kira karşılığında da … İnşaat Şti’den Konya 8.İcra Müdürlüğü’nün 2015/6825 Es sayılı dosyası ile takibe konulan senetleri aldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı şirket; davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne, taraflar arasında yapılan Konya 8.İcra Müdürlüğü’nün 2015/6825 sayılı dosyası ile borçluya ait olan ve ihale ile davalı …’ye devredilen menkuller hakkındaki tasarrufun iptali ile davacıya İstanbul 14.İcra Müdürlüğünün 2016/3494 sayılı (Konya 1.İcra Müdürlüğü’nün 2016/219 Talimat sayılı) takip dosyasındaki alacak ve ferileri ile sınırlı olarak devredilen menkuller üzerinde cebri icra yetkisi tanınmasına karar verilmiş; hüküm, davalı … vekili tarafından istinaf edilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesince, tüm dosya kapsamına göre, davalı … vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine, karar verilmiş, Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; İİK’nın 277 vd. maddelerine dayalı tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
İcra ve İflas Kanununun 277 ve izleyen maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davalarında amaç, borçlunun haciz yada iflasından önce yaptığı ve aslında geçerli olan bazı tasarrufların geçersiz ya da “iyiniyet kurallarına aykırılık” nedeniyle alacaklıya karşı sonuçsuz kalmasını ve dolayısıyla o mal üzerinden cebri icraya devamla alacağın tahsilini sağlamaktır.
Davacı, iptal davası sabit olduğu takdirde, tasarruf konusu mal üzerinde cebri icra yolu ile hakkını almak yetkisini elde eder ve tasarruf konusu taşınmaz mal ise, davalı üçüncü şahıs üzerindeki kaydın düzeltilmesine gerek olmadan o taşınmazın haciz ve satışını isteyebilir (İİK.md.283/1). Bu yasal nedenle iptal davası, alacaklıya alacağını tahsil olanağını sağlayan, nisbi nitelikte yasadan doğan bir dava olup; tasarrufa konu malların aynı ile ilgili değildir.
Borçlunun aciz ya da iflasından önce yaptığı iptale tabi tasarrufları, üç grup altında ve İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde düzenlenmiştir. Ancak, bu maddelerde iptal edilebilecek bütün tasarruflar, sınırlı olarak sayılmış değildir. Kanun, iptale tabi bazı tasarruflar için genel bir tanımlama yaparak hangi tasarrufların iptale tabi olduğu hususunun tayinini hakimin takdirine bırakmıştır (İİK.md.281). Bu yasal nedenle de, davacı tarafından İİK.nun 278, 279 ve 280.maddelerden birine dayanılmış olsa dahi, mahkeme bununla bağlı olmayıp, diğer maddelerden birine göre iptal kararı verebilir (Y.H.G.K.25.11.1987 Tarih, 1987/15-380 Esas ve 1987/872 Karar sayılı ilamı). Genelde denilebilir ki, borçlunun iptal edilebilecek tasarrufları, alacaklılarından mal kaçırılmasına yönelik olarak yapılan ivazsız veya aciz halinde yapılan tasarruflar ile alacaklılarına zarar verme kastıyla yapılan tasarruflardır.
Somut olaya dönüldüğünde, İlk derece mahkemesince; davalılar arasında yapılan işlemlerin herhangi bir kanıtlanmış veya izah edilebilir bir sebebinin bulunmadığı, 5.000,00 TL marka değeri olan bir marka ve bir kira ilişkisi için 1.490.000,00 TL toplam miktarlı 48 adet bono verilmesinin ve bunların icra takibine konu yapılmasının hayatın olağan akışına ve tacir kimselerin basiretli davranış kurallarına uygun bulunmadığı,izah edilemeyen 1.490.000,00 TL’lık borcun ticari ilişkiden kaynaklanan normal bir işlem olarak kabul edilemeyeceğinden alacaklıyı zarara uğratmak ve borcun ödenmesini imkansız hale getirmek amacıyla yapılmış muvazaalı tasarruf olarak kabulünün gerekeceği anlaşıldığından davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli bulunmamaktadır. Davacı vekili; borçlu davalı … İnşaat Dingil Nakliyat Otomotiv Mak.San.ve Tic.Ltd.Şti. ile davalı 3.kişi … arasında hiçbir hukuki ve ticari ilişki olmadığı halde davalı … İnşaat Dingil Nakliyat Otomotiv Mak.San.ve Tic.Ltd.Şti.’nin davalı …’ye muvazaalı olarak borçlandığını ve hakkında icra takibi yaptırarak şirkete ait menkul malları ihale ile sattırarak alacaklılardan mal
kaçırdığını öne sürerek yapılan işlemlerin iptalini talep etmiştir. Davalı … vekili ise; dava dışı … Otom.Nak.Şti’nin müvekkilinin şirketi olduğunu, … Otomotivin Marka Devir sözleşmesi ile … İnşaata devredildiğini, devir ile birlikte müvekkiline ait fabrikanın … İnşaata kiralandığını, marka devri ve kira karşılığında da … İnşaat Şti’den Konya 8.İcra Müdürlüğü’nün 2015/6825 Esas sayılı dosyası ile takibe konulan senetleri aldığını iddia etmekte olup, mahkemece davalılar arasında gerçekten bir ticari veya hukuki ilişki olup olmadığına, bir ticari ilişki var ise ne boyutta olduğuna dair bir araştırma yapılmamıştır. Bu durumda; mahkemece Konya 8. İcra Müdürlüğünün 2015/6825 sayılı takip dosyasındaki alacağın kaynağının ne olduğu, gerçekten böyle bir alacağın olup olmadığının anlaşılması açısından davalı … İnşaat Dingil Nakliyat Otomotiv Mak.San.ve Tic.Ltd.Şti. ile davalı …’nin dava dışı şirketleri arasında herhangi bir ticari veya hukuki ilişki bulunup bulunmadığının tespiti, davalıların iddia ettiği marka devir sözleşmesinin ve kira sözleşmesinin bu ticari defterlerde yer alıp almadığının ve yer alıyor ise Konya 8. İcra Müdürlüğünün 2015/6825 sayılı takip dosyasındaki alacak miktarı boyutunda olup olmadığının tespiti için ticari defterlerinin getirtilerek üzerinde bilirkişiler marifetiyle inceleme yapılarak ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınması varsa tarafların diğer tüm delillerinin toplanması ondan sonra hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı olduğu üzere davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı … vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyize konu yerel mahkeme kararının HMK 371. maddesi gereğince BOZULMASINA; HMK 373/1 maddesi gereğince istinaf mahkemesinin esastan red kararının kaldırılarak dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 3.050,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalı …’ye verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı …’ye geri verilmesine, 28/06/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.